Σε μία από τις πιο αμήχανες στιγμές της θητείας του ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο Ρεξ Τίλερσον συνειδητοποίησε ότι ο Μεξικανός ομόλογός του βρισκόταν στην Ουάσιγκτον μόλις μπήκε σε ένα εστιατόριο και τον είδε να δειπνεί με τον γαμπρό και σύμβουλο του Αμερικανού προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ.
Σε μια άλλη περίπτωση, ούτε ο Τίλερσον, ούτε ο Τζιμ Μάτις που ήταν τότε υπουργός Άμυνας, γνώριζαν ότι η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σχεδίαζαν να διακόψουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, αν και ο Κούσνερ και ο τότε σύμβουλος του Τραμπ Στιβ Μπάνον είχαν ενημερωθεί επί τούτου σε ένα μυστικό δείπνο με τις κυβερνήσεις του Ριάντ και του Άμπου Ντάμπι.
Ο τέως υπουργός Εξωτερικών ανακάλεσε τον περασμένο μήνα τα ντροπιαστικά περιστατικά σε μια κεκλεισμένων των θυρών επτάωρη κατάθεσή του στα ηγετικά στελέχη της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, τον περασμένο μήνα.
Ο Τίλερσον απολύθηκε ξαφνικά από τον Τραμπ τον Μάρτιο του 2018 κι αντικαταστάθηκε στην ηγεσία του αμερικανικού ΥΠΕΞ, από τον σημερινό υπουργό των Εξωτερικών Μάικ Πομπέο.
Ο πρώην ΥΠΕΞ σε συνεντεύξεις του στο παρελθόν έχει αναφερθεί για την θητεία του και τη συνεργασία του με τον Τραμπ και ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει σταματήσει έκτοτε να εξαπολύει μύδρους εναντίον του πρώην διευθύνοντα συμβούλου της πετρελαϊκής ExxonMobil. Στην τελευταία του φραστική επίθεση ο Τραμπ αποκάλεσε τον Τίλερσον «βλάκα με περικεφαλαία».
Η προ μηνός κατάθεση του Τίλερσον – το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της οποίας περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου Reuters – δείχνει πως η 13μηνη παραμονή του στο πόστο του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας – η μικρότερη σε διάρκεια θητεία στην αμερικανική ιστορία – υπονομευόταν από δημόσιες διαφωνίες με τον Αμερικανό πρόεδρο και από μια αίσθηση του πρώην ΥΠΕΞ ότι αποκλειόταν από κρίσιμες συζητήσεις.
Ο Τίλερσον είπε ότι ο Τραμπ είναι απείθαρχος και δεν του αρέσει να διαβάζει και πως χρειαζόταν να κάνει τις ενημερώσεις του προς αυτόν σύντομες και απλές.
«Έπρεπε να προσαρμοστώ στο γεγονός ότι δεν θα ήταν χρήσιμο να του έδινα κάτι και να του έλεγα αυτό, ξέρετε, είναι ένα άρθρο που αξίζει να το διαβάσετε», είπε ο πρώην διευθύνοντας σύμβουλος της ExxonMobil.
Ένα θέμα στο οποίο επανερχόταν συχνά στη κατάθεση του, ήταν η δυσφορία του με τον Κούσνερ, ο οποίος διεξήγαγε, όπως είπε, τη δική του διπλωματία από τον Λευκό Οίκο, πολλές φορές χωρίς τη γνώση ούτε του Τίλερσον, ούτε του Μάτις.
Ο πρώην ΥΠΕΞ ανέφερε στα μέλη της Επιτροπής ότι μόλις είχε φτάσει για να δειπνήσει σε ένα εστιατόριο στην Ουάσινγκτον ότι οι ιδιοκτήτες του εστιατορίου, του είπαν τα αναπάντεχα νέα ότι ο τότε υπουργός Εξωτερικών του Μεξικού Λουίς Βιδεγαράι καθόταν σε ένα τραπέζι στο πίσω μέρος στην περίπτωση που ήθελε να τον χαιρετίσει.
Ο Τίλερσον περπάτησε και είδε τον Βιδεγαράι με τον Κούσνερ.
«Μπορούσα να δω το χρώμα που πήρε το πρόσωπο του υπουργού Εξωτερικών του Μεξικού όταν του χαμογέλασα και του είπα: «Καλωσορίσατε στην Ουάσιγκτον», σημείωσε.
«‘Δεν θέλω να διακόψω ό,τι όλοι σας κάνετε’» είπα. «’Πάρτε με ένα τηλέφωνο την επόμενη φορά που θα έρθετε στην πόλη’», συνέχισα προς τον Μεξικανό ομόλογό μου. «Και το άφησα εκεί», αφηγήθηκε ο Τίλερσον.
«Με εξαγριώνει»
Ο νέος πρόεδρος της Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, ο Δημοκρατικός Έλιοτ Ένγκελ ζήτησε από τον Τίλερσον να καταθέσει στο πάνελ των βουλευτών στο πλαίσιο της εποπτείας της εξωτερικής πολιτικής, μετά αφότου οι Δημοκρατικοί κέρδισαν τον έλεγχο του Σώματος στις εκλογές του Νοεμβρίου του 2018.
Στην κατάθεσή του, ο πρώην υπουργός δήλωσε ότι ποτέ δεν είχε συζητήσεις για τις επιχειρηματικές συναλλαγές του Κούσνερ ή του Τραμπ σε σχέση με την εξωτερική πολιτική. Υπογράμμισε ότι ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος δεν του ζήτησε ποτέ να παραβιάσει τον νόμο.
Παράλληλα είπε ότι ο Μάτις έμαθε για τον πολιτικό, γεωγραφικό, οικονομικό αποκλεισμό του Κατάρ το 2017, κατά τη διάρκεια κοινής επίσκεψης στην Αυστραλία, η οποία άφησε τους τότε υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας των ΗΠΑ να τρέχουν για να καθορίσουν την έκταση της κρίσης και τον κίνδυνο ασφάλειας των περιουσιακών στοιχείων των ΗΠΑ στον Κόλπο.
Ο Τίλερσον εμφανίστηκε έκπληκτος λέγοντας στην κατάθεσή του ότι ο αποκλεισμός του Κατάρ συζητήθηκε σε ένα ιδιωτικό δείπνο από τους Κούσνερ, Μπάνον με ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ.
«Με εξαγριώνει», δήλωσε ο Τίλερσον, «γιατί δεν είχα λόγο. Οι απόψεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν εκφράστηκαν ποτέ», τόνισε.
Επίσης αναφέρθηκε στη σχέση του Κούσνερ με τον πρίγκιπα – διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν και τα ταξίδια του γαμπρού του Τραμπ στη Μέση Ανατολή χωρίς να διαβουλευτεί με τις πρεσβείες των ΗΠΑ.
Όπως τόνισε, έθεσε το ζήτημα αυτών των ταξιδιών στον ίδιο τον Κούσνερ, ο οποίος του είπε ότι «θα προσπαθήσει να τα καταφέρει καλύτερα» Ωστόσο, ο Τίλερσον τόνισε ότι η κατάσταση δεν άλλαξε ιδιαίτερα και πως η δουλειά του έγινε πιο δύσκολη.
Τέλος περιέγραψε πώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έφτασε καλά προετοιμασμένος για μια σημαντική συνάντηση στο Αμβούργο τον Ιούλιο του 2017, αλλά η αμερικανική πλευρά ανέμενε μια «αρκετά σύντομη» σύνοδο στην οποία οι δύο πρόεδροι θα γνωριζόντουσαν καλύτερα. Η συνάντηση διήρκεσε ώρες, χωρίς κανείς να βρίσκεται στο δωμάτιο να παίρνει σημειώσεις.
