Οι ΗΠΑ και το Ιράν πρέπει να ασκήσουν τη «μέγιστη αυτοσυγκράτηση» και να αποφύγουν οποιαδήποτε «κλιμάκωση στο στρατιωτικό πεδίο», τόνισε η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι, έπειτα από μα συνάντηση με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο.

Το σχόλιο της Μογκερίνι ήταν ταυτόσημο με εκείνα που έκαναν οι ΥΠΕΞ της Γερμανίας και της Βρετανίας νωρίτερα χθες στις Βρυξέλλες — όπου συνεδρίασε το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ για να συζητήσει κυρίως για το Ιράν, κι όπου μετέβη για έκτακτη επίσκεψη ο Πομπέο, προκειμένου να παρουσιάσει τις κατ’ αυτόν ιρανικές «άμεσες απειλές» στους Ευρωπαίους.

Η ένταση δεν σταματά να ανεβαίνει ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν αφότου η Ουάσινγκτον ανακοίνωσε πέρυσι ότι αποσύρεται από τη διεθνή συμφωνία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας που συνήφθη το 2015.

Το ζήτημα προκαλεί τριβές στις σχέσεις ΗΠΑ – Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες πασχίζουν να διατηρήσουν σε ισχύ τη συμφωνία, γνωστή επισήμως ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ), που επιδίωκε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η Ισλαμική Δημοκρατία να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, με αντάλλαγμα άρση των κυρώσεων.

Η Ουάσινγκτον αναπτύσσει στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή του Κόλπου, ενώ χθες ο Τραμπ διεμήνυσε στην Τεχεράνη πως θα «διέπραττε πολύ μεγάλο λάθος» εάν «έκανε κάτι» και ότι οι Ιρανοί «θα υποφέρουν πολύ» εάν κάνουν κάτι.

Το σχόλιο αυτό έγινε την ημέρα που η Σαουδική Αραβία κατήγγειλε «ενέργειες δολιοφθοράς» σε δεξαμενόπλοιά της στα ανοικτά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων — σαουδαραβικά ήταν τα δύο από τα τουλάχιστον τέσσερα εμπορικά πλοία στα οποία έγινε «σαμποτάζ» στα ανοικτά της περιοχής Φουτζέιρα.

Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε υπό τον όρο να μην κατονομαστεί στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς χθες ότι η Ουάσινγκτον υποψιάζεται πως πίσω από τη δολιοφθορά βρισκόταν η Τεχεράνη, αλλά δεν μπορεί να το αποδείξει.

Πριν ο Πομπέο μοιραστεί με τους ευρωπαίους ομολόγους του τις «εμπιστευτικές» πληροφορίες που λέει πως έχει η Ουάσινγκτον για τις ιρανικές «απειλές» εξαιτίας των οποίων έχει αναπτύξει κι άλλες δυνάμεις στη Μέση Ανατολή, ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζέρεμι Χαντ προειδοποίησε εναντίον μιας σύρραξης που θα μπορούσε να ξεσπάσει «από ατύχημα» και κάλεσε να υπάρξει «μια περίοδος ηρεμίας».

Ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας Χάικο Μάας είπε μετά τις συνομιλίες με τον Πομπέο ότι «είμαστε ανήσυχοι για τις εξελίξεις και τις εντάσεις στην περιοχή» του Κόλπου, προσθέτοντας ότι «δεν θέλουμε» τα πράγματα να φθάσουν «σε μια στρατιωτική κλιμάκωση». Ο Χαντ, ο Μάας και ο γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν-Ιβ Λεντριάν συμμετείχαν στις συνομιλίες με τον Πομπέο, έπειτα από μια αρχική συνάντηση με τη συμμετοχή της Μογκερίνι στην οποία εξέτασαν το πώς μπορεί να περισωθεί το ΚΟΣΔ.

Την περασμένη εβδομάδα το Ιράν απηύθυνε τελεσίγραφο στους Ευρωπαίους — οι οποίοι λένε ότι είναι προσηλωμένοι στην τήρηση αυτής της συμφωνίας — ότι εάν δεν συμβάλλουν να βγουν από τη διεθνή απομόνωσή της δύο κρίσιμοι τομείς της οικονομίας του, αυτοί της τραπεζικής και του πετρελαίου, καθώς πλήττονται από τις αμερικανικές κυρώσεις που επανήλθαν σε ισχύ, θα αποκηρύξει τους περιορισμούς που τηρεί ως προς τα αποθέματα βαρέος ύδατος και εμπλουτισμένου ουρανίου που διαθέτει.

Οι Ευρωπαίοι αντέδρασαν απορρίπτοντας το τελεσίγραφο της ιρανικής πολιτικής ηγεσίας. Ωστόσο, χθες ο Μάας είπε πως «στην Ευρώπη συμφωνούμε ότι η συμφωνία είναι απαραίτητη για την ασφάλειά μας».

«Εάν το Ιράν γινόταν δύναμη με πυρηνικό οπλοστάσιο, οι γείτονές του πιθανόν θα επιδίωκαν επίσης να γίνουν πυρηνικές δυνάμεις. Πρόκειται ήδη για την πιο ασταθή περιοχή του κόσμου. Αυτό θα ήταν ένα τεράστιο βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση», υπερθεμάτισε ο Τζέρεμι Χαντ.