Γκράφιτι σε κίονες του ελληνικού αμφιθεάτρου στην Κυρήνη, της αρχαίας πόλης στην ανατολική Λιβύη. Αμέλεια, βανδαλισμοί, παράνομες κατασχεύσεις γης από ντόπιους. Τα εγκαταλελειμμένα καταστήματα αναμνηστικών ειδών και οι καφετέριες στον ορεινό δρόμο που οδηγεί στον αρχαιολογικό χώρο, η μόνη υπενθύμιση ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια το σημείο αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους τουριστικούς προορισμούς της χώρας.
Αυτή αποτελεί σήμερα η εικόνα του αρχαιολογικού χώρου της Κυρήνης, της ελληνικής αποικίας στη Βόρεια Αφρική που ιδρύθηκε το 630 π.Χ.
Οι λεηλασίες αποτελούν κοινό φαινόμενο σε αρχαιολογικούς χώρους της Λιβύης έπειτα από την ανατροπή του καθεστώτος του Μουαμάρ Καντάφι το 2011 και έκτοτε η χώρα βυθίστηκε στο χάος με αντιμαχόμενες κυβερνήσεις και φατρίες να πολεμούν για την απόκτηση ελέγχου και εξουσίας.
Η Κυρήνη είναι ένα από τα πέντε Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της βορειοαφρικανικής χώρας. Μεταξύ των άλλων είναι η Λέπτις Μάγκνα, εξέχουσα πόλη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και η Σαμπράθα, και οι δύο στη δυτική Λιβύη.
Εκτός από την Κυρήνη, που βρίσκεται περίπου 200χλμ ανατολικά της Βεγγάζης, στο ανατολικό τμήμα της χώρας, μόλις 20χλμ μακριά βρίσκεται η Απολλωνία, αρχαία πόλη της Κυρηναϊκής, σημερινής Λιβύης που ιδρύθηκε από Έλληνες αποίκους.
Χωρίς τουρίστες, η υπηρεσία αρχαιοτήτων είναι αντιμέτωπη με ελλείψεις στον προϋπολογισμό και βάνδαλους να ζωγραφίζουν με γκράφιτι κίονες και τεχνουργήματα να λεηλατούνται.
Κάποιοι θησαυροί όπως τα κεφάλια κορμών αγαλμάτων, που καταγράφονται σε ταξιδιωτικούς οδηγούς που εκδόθηκαν το 2011 δεν βρίσκονται πλέον στο χώρο.
«Πολλά τεχνουργήματα έχουν πωληθεί παράνομα στο εξωτερικό», δήλωσε ο Αχμαντ Χουσεϊν, επικεφαλής της υπηρεσίας αρχαιοτήτων της παράλληλης κυβέρνησης που έχει έδρα στην ανατολική Λιβύη.
Ανήμπορη να αποτρέψει τις κλοπές, η υπηρεσία συντάσσει ένα μητρώο των τεχνουργημάτων, σε μια διαδικασία που ίσως βοηθήσει στον εντοπισμό κάποιων εξ αυτών στην Ευρώπη, τόνισε ο Χουσεϊν.
«Έχουν σημειωθεί πολλές καταστροφές τα πρόσφατα χρόνια», δήλωσε ο Ισμαήλ Μιφτά, αγρότης που ζει κοντά στην Κυρήνη. «Οι απλοί άνθρωποι δεν εκτιμούν την αρχαιολογική κληρονομιά».
