Μεταρρύθμιση μεν της Ευρωζώνης αλλά λιγότερο φιλόδοξη από την ευρεία αλλαγή που είχε προτείνει το Παρίσι αναμένεται να εγκρίνουν σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες, κατά τη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών.

Αν και οι μεταρρυθμίσεις θα επιτρέψουν την ενίσχυση του ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού συστήματος, οι πιο τολμηρές ιδέες αποκλείστηκαν, όπως η εισαγωγή του θεσμού του υπουργού Οικονομικών της ευρωζώνης ή η δημιουργία ενός «Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου» κατά το πρότυπο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Το πιο τολμηρό τμήμα του κειμένου που αναμένεται να εγκριθεί το απόγευμα θα είναι μία συμφωνία για τη συνέχιση των συνομιλιών με στόχο την δημιουργία προϋπολογισμού της ευρωζώνης. Ονομάζεται με επιφυλακτικότητα «δημοσιονομικό εργαλείο», ώστε να κατευναστούν οι χώρες που εναντιώνονται στο σχέδιο, με επικεφαλής την Ολλανδία, όπως εξηγεί το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Τα μέτρα αποτελούν καρπό 18μηνων συνομιλιών μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης και η συμβιβαστική λύση επιτεύχθηκε την τελευταία στιγμή κατά τις ύστατες συνομιλίες της περασμένης εβδομάδας.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, αποδυναμωμένος από τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας των «κίτρινων γιλέκων», μίλησε χθες για ένα συμβολικό βήμα προς μία περισσότερο ενωμένη Ευρώπη.

Σύμφωνα με το σχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, η ενδεχόμενη θέσπιση προϋπολογισμού της ευρωζώνης, το ύψος του οποίου μένει να προσδιοριστεί, θα εγγραφεί στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα έχει ως στόχο να διευκολύνει την σύγκλιση μεταξύ των 19 χωρών μελών που συμμετέχουν στην νομισματική ένωση.

Το σχήμα απέχει πολύ από τη ιδέα του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος επεδίωκε την θέσπιση κοινού προϋπολογισμού της ευρωζώνης ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος θα έπαιζε ρόλο σταθεροποιητικό βοηθώντας τις χώρες που έχουν υποστεί οικονομικό σοκ.

«Ναι, δεν θα είναι το τέλος της Ιστορίας και δεν θα υπάρξει το 100% του σχεδίου, αν το κρύβαμε, θα λέγαμε ψέματα» αναγνωρίζει η Γαλλική Προεδρία. Αλλά, «εδώ και έξι μήνες, δεν υπήρχε συναίνεση για έναν προϋπολογισμό της ευρωζώνης… Το ότι φθάσαμε σε μία πολιτική συμφωνία είναι ήδη καλό».

«Μέχρι πρόσφατα, υπήρχε μία ολόκληρη σειρά χωρών που απέρριπτε κατηγορηματικά τη ιδέα αυτή», σημειώνει γερμανική κυβερνητική πηγή. «Εάν επιτύχουμε μία συμφωνία μεταξύ αρχηγών κυβερνήσεων για να εργασθούμε από σήμερα επί αυτής, τότε θα είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός».

Συμφωνία για την επέκταση των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), του πυροσβέστη των χωρών της ευρωζώνης που γνωρίζουν σοβαρά προβλήματα χρέους , ήταν πολύ πιο εύκολο να επιτευχθεί. Ο ESM θα αποκτήσει νέες εξουσίες στην αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης των χωρών της ευρωζώνης, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θα μετατραπεί σε ένα είδος δανειστή εσχάτης ανάγκης για τις τράπεζες που θα βρίσκονται σε δυσμενή κατάσταση, όπως σημειώνει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Οι περισσότερες από τις μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν εγκριθεί εκ προοιμίου από την Γαλλία και την Γερμανία, τις δύο κινητήριες δυνάμεις της ευρωπαϊκής ενότητας, που αντιπροσωπεύουν το ήμισυ περίπου της οικονομίας της ευρωζώνης. Στη συνέχεια, η διαδικασία επιβραδύνθηκε εξαιτίας της αποδυνάμωσης της γερμανικής κυβέρνησης και των αντιδράσεων των μικρών ευρωπαϊκών χωρών. Με επικεφαλής την Ολλανδία, οι χώρες αυτές ανησυχούσαν για το ενδεχόμενο το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καθορίζεται από τις μεγαλύτερες δυνάμεις του μπλοκ. Συγκροτήθηκαν στο πλαίσιο μίας φιλελεύθερης «Χανσεατικής Ενωσης», στην οποία συμμετέχουν οι χώρες της Βαλτικής, η Φινλανδία, η Ιρλανδία. Το συνολικό τους ΑΕΠ είναι αντίστοιχο με το ΑΕΠ της Γαλλίας. Η επιρροή τους αυξήθηκε τους τελευταίους μήνες, με την διακριτική υποστήριξη του Βερολίνου.