Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα προσπαθήσουν σήμερα και αύριο Πέμπτη στο Σάλτσμπουργκ να αρχίσουν την τελική αντίστροφη μέτρηση για να ολοκληρώσουν τις δύσκολες διαπραγματεύσεις του Brexit και για να κατευνάσουν τις διενέξεις τους στο ζήτημα της μετανάστευσης.

Η συνάντησή τους στην Αυστρία είναι μια «άτυπη» σύνοδος κορυφής, από την οποία δεν προβλέπεται να προκύψουν αποφάσεις, αλλά που έχει στόχο να προετοιμάσει το έδαφος για τους επόμενους μήνες, όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο ειδήσεων.

Θα αρχίσουν τις συζητήσεις τους για τη μετανάστευση –ένα καυτό θέμα που τροφοδοτεί τους εθνικισμούς μερικούς μήνες πριν από τις ευρωεκλογές– πριν ακούσουν τη βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι να ζητάει να αποφευχθεί ένα «χαοτικό» Brexit σήμερα στη διάρκεια ενός δείπνου εργασίας.

Η Μέι αναμένεται να ζητήσει από τους ευρωπαίους συναδέλφους της να αμβλύνουν τις απαιτήσεις τους στο περίπλοκο ζήτημα των συνόρων στην Ιρλανδία, το κύριο μήλον της έριδος μεταξύ των δύο μερών.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα συνεχίσουν τις συνομιλίες τους αύριο Πέμπτη πάνω στο θέμα της ασφάλειας, πριν ολοκληρώσουν με μια νέα συζήτηση για το διαζύγιο με το Ηνωμένο Βασίλειο, αυτή τη φορά χωρίς την Μέι, έξι μήνες πριν από τον προγραμματισμένο χωρισμό που προβλέπεται για το τέλος Μαρτίου 2019.

«Απαράδεκτο»

Μολονότι το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες κατέληξαν σε συμβιβασμούς στις περισσότερες από τις διαμάχες που συνδέονται με το διαζύγιο, ιδιαίτερα όσον αφορά τον οικονομικό διακανονισμό του, συνεχίζουν να σκοντάφτουν κυρίως στο ζήτημα του ιρλανδικού συνόρου.

Τα δύο μέρη συμφωνούν να αποφευχθεί η επιστροφή σ’ ένα σκληρό σύνορο ανάμεσα στη βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας και στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, όμως το Λονδίνο αμφισβητεί τους όρους της «δικλείδας ασφαλείας» («backstop») που ζητεί η ΕΕ ώστε να είναι εγγυημένο αυτό το αποτέλεσμα.

Πρόκειται για μια λύση «απαράδεκτη» για τη βρετανική κυβέρνηση διότι θα κατέληγε, κατ’ αυτήν, σε ένα ντε φάκτο σύνορο ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και το υπόλοιπο του Ηνωμένου Βασιλείου.

«Είμαστε έτοιμοι να βελτιώσουμε αυτή την πρόταση», υποσχέθηκε πάντως ο Μισέλ Μπαρνιέ εκφράζοντας την επιθυμία να «αποδραματοποιηθεί» το θέμα.

Οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών υποτίθεται ότι θα κατέληγαν σε μια συμφωνία στη διάρκεια συνόδου κορυφής στις 18 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες για το πώς θα οργανώσουν το διαζύγιό τους και θα θέσουν τις βάσεις της μελλοντικής σχέσης τους. Όμως το χρονοδιάγραμμα αυτό φαίνεται όλο και περισσότερο πως δεν μπορεί να τηρηθεί αν πρόκειται να ξεπεραστούν τα εμπόδια που επιμένουν.

Η σύνοδος κορυφής του Οκτωβρίου «θα είναι η στιγμή της αλήθειας», επιμένει ωστόσο ο Μισέλ Μπαρνιέ εξηγώντας ότι θα είναι η στιγμή «που θα δούμε αν μπορούμε να φτάσουμε σε μια συμφωνία» και «αν το ιρλανδικό ζήτημα έχει επιλυθεί».

Στο Σάλτσμπουργκ, ο Ντόναλντ Τουσκ ανακοίνωσε χθες Τρίτη πως οι 27 θα συζητήσουν τη σύγκληση έκτακτης συνόδου κορυφής τον Νοέμβριο, επιπλέον αυτής του Οκτωβρίου, για να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας.

Επιφυλακτικός ο Σαλβίνι

Οι συνομιλίες για τη μετανάστευση θα κλείσουν ένα καλοκαίρι με διπλωματικά μπρα-ντε-φερ στη Μεσόγειο γύρω από πλοία που μεταφέρουν μετανάστες, στα οποία η Ιταλία αρνείται πλέον να ανοίξει τα λιμάνια της χωρίς να υπάρχει υπόσχεση ότι θα μοιραστεί με άλλες χώρες το βάρος της υποδοχής τους.

«Οι εντάσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη επανήλθαν στην επιφάνεια λόγω των ροών μεταναστών προς την ΕΕ», ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στην πρόσκληση που απηύθυνε στους 28 και αυτό παρά την ισχυρή μείωση του αριθμού των αφίξεων στις ευρωπαϊκές ακτές σε σχέση με το 2015 που είχαν κορυφωθεί.

«Αν ορισμένοι θέλουν να επιλύσουν την κρίση, ενώ άλλοι θέλουν να την χρησιμοποιήσουν, θα παραμείνει ανεπίλυτη», προειδοποίησε ο ευρωπαίος ηγέτης και ζήτησε στο Σάλτσμπουργκ να μπει ένα τέλος στην «αμοιβαία μνησικακία».

«Ειλικρινά δεν περιμένω πολλά πράγματα… Όμως ακόμη κι αν η Ευρώπη δείχνει για νιοστή φορά πως είναι απολύτως ανύπαρκτη και αδιαφορεί (για το μεταναστευτικό ζήτημα), θα δράσουμε από την πλευρά μας, με διμερείς συμφωνίες», έχει ήδη απαντήσει ο ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι.

Στη διάρκεια του καλοκαιριού έγιναν λίγες μόνο πρόοδοι για να συγκεκριμενοποιηθούν τα ευρωπαϊκά σχέδια για «ελεγχόμενα κέντρα» στην Ευρώπη, όπου θα διαχωρίζονται γρήγορα οι αιτούντες άσυλο από τους προς απέλασιν οικονομικούς μετανάστες.

Όσο για το σχέδιο για «πλατφόρμες αποβίβασης» έξω από την ΕΕ για τους μετανάστες που διασώζονται στη θάλασσα, το περίγραμμα των οποίων είναι ακόμη αόριστο, καμιά αφρικανική χώρα δεν έχει δηλώσει προς το παρόν έτοιμη να τις δεχθεί.

Πρέπει «να υπάρξει ένα σύστημα για να σταματήσουν οι λύσεις ad hoc για τις αποβιβάσεις» όπως αυτές που βρέθηκαν με δυσκολία στη διάρκεια του καλοκαιριού για πλοία όπως τα Aquarius και Diciotti, εξηγεί ένας ευρωπαίος διπλωμάτης.

Όμως «το Σάλτσμπουργκ θα είναι μια συζήτηση, δεν υπάρχει τίποτε το πολύ συγκεκριμένο για να περιμένουμε απ’ αυτό», προειδοποιεί.

Εξάλλου η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα είναι επιφυλακτικές στην ιδέα η ευρωπαϊκή υπηρεσία προστασίας των συνόρων Frontex να μπορεί να αναπτύσσει τις δυνάμεις της στα σύνορα της ΕΕ, αναγνώρισε σήμερα ο αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς που θα υποστηρίξει αυτή την πρόταση στο Σάλτσμπουργκ.

Αντίθετα οι Ευρωπαίοι συμφωνούν πλέον στους στόχους να ενταθούν οι απελάσεις μεταναστών που δεν δικαιούνται άσυλο, να ασκηθεί πίεση στις χώρες διέλευσης και προέλευσης και να ενισχυθούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.