Καταλογίζονται πολλά στην ιταλική δικαιοσύνη. Η βραδύτητά της. Πολλές και διάφορες άχρηστες δίκες. Δύναμη απέναντι στους αδύνατους και αδυναμία απέναντι στους δυνατούς. Μερικές φορές, όμως, οι αποφάσεις της προκαλούν τον θαυμασμό. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η απόφαση που έλαβε τον χειμώνα το δικαστήριο του Τορίνο, όταν καταδίκασε σε βαρειές ποινές φυλάκισης και υψηλά πρόστιμα τους δύο βασικούς μετόχους του εργοστασίου επεξεργασίας αμιάντου Eternit, το οποίο είναι υπεύθυνο για τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η απόφαση που έλαβε το Ανώτατο Δικαστήριο την 5η Ιουλίου, με την οποία επικυρώθηκαν οι ποινές που είχαν επιβληθεί εναντίον ανωτάτων αξιωματικών της ιταλικής αστυνομίας για πρόκληση βλάβης σε διαδηλωτές στη διάρκεια της συνόδου του G8 στη Γένοβα, το 2001. Στη διάρκεια της πρώτης δίκης, τον Νοέμβριο του 2008, 13 αστυνομικοί καταδικάστηκαν, αθωώθηκαν όμως άλλοι 16, μεταξύ των οποίων ήταν και οι βασικοί υπεύθυνοι για την τήρηση της τάξης στη σύνοδο εκείνη. Ασκήθηκε έφεση, και στη νέα δίκη, τον Μάιο του 2010, οι ποινές αντιστράφηκαν: αθωώθηκαν οι κατώτεροι αστυνομικοί και καταδικάστηκαν οι υπεύθυνοι.
Χρειάστηκαν έτσι 11 χρόνια για να εκδοθεί οριστική απόφαση, αλλά «αποδόθηκε δικαιοσύνη» όπως δήλωσε ένας από τους δικηγόρους των πολιτών. Πράγματι, δεν καταδικάζονται κάθε μέρα σε βαρειές ποινές άνθρωποι σαν τον Βιντσέντσο Καντερίνι, πρώην διοικητή της πρώτης μονάδας άμεσης επέμβασης της Ρώμης, τον Φραντσέσκο Γκρατέρι, πρώην επικεφαλής του τμήματος κατά του εγκλήματος, και τον Ζιλμπέρτο Καλνταρότσι, πρώην διευθυντή της κεντρικής υπηρεσίας επιχειρήσεων. Η αλήθεια είναι ότι πιθανότατα κανείς απ’ αυτούς δεν θα κλειστεί σ’ ένα κελλί. Θα αποκλειστούν όμως από κάθε δημόσιο αξίωμα για μια πενταετία.
Πρωτοφανής είναι και η συγγνώμη που ζήτησε ο υπεύθυνος της αστυνομίας Αντόνιο Μανγκανέλι, ο οποίος προστάτευσε τους άνδρες του μέχρι την τελευταία στιγμή. «Μετά τις καταδίκες, ήρθε η στιγμή της συγγνώμης», δήλωσε μετά το τέλος της δικαστικής διαδικασίας. «Συγγνώμης από τους πολίτες που υπέστησαν βλάβη, αλλά από όλους εκείνους που έδειξαν εμπιστοσύνη στην αστυνομία, ζητώντας μεγαλύτερο επαγγελματισμό και αποτελεσματικότητα».
«Το τίμημα που πληρώνουμε είναι πολύ βαρύ, γιατί χάνουμε μερικούς από τους καλύτερους άνδρες μας», είπε η υπουργός Εσωτερικών Άνα Μαρία Καντσελιέρι στην Κοριέρε ντέλα Σέρα. «Τώρα όμως πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά».
Το σύμβολο των ταραχών της G8 στη Γένοβα είναι ο Κάρλο Τζουλιάνι, ένας νεαρός διαδηλωτής που σκοτώθηκε από έναν καραμπινιέρο στις 20 Ιουλίου 2001. Η υπόθεση αυτή μπήκε στο αρχείο. Εξίσου άγρια ήταν η επίθεση εναντίον του σχολείου Diaz, το οποίο χρησιμοποιούσαν 300 διαδηλωτές για να κοιμούνται. Συνελήφθησαν 93 άτομα, που μεταφέρθηκαν σ’ ένα στρατώνα στον οποίο κακοποιήθηκαν.
«Είναι αλήθεια, είδα αστυνομικούς να επιτίθενται σε ανυπεράσπιστους ανθρώπους», είπε τον Ιούνιο του 2007 ο Μικελάντζελο Φουρνιέ, αξιωματικός της αστυνομίας. «Στο σκοτάδι, είδα τέσσερις αστυνομικούς, δύο ένστολους και δύο με πολιτικά, να ξυλοκοπούν μια νεαρή κοπέλα, τους φώναξα να σταματήσουν, με αγνόησαν και συνέχισαν, έπαθα σοκ». Γιατί άργησε τόσο πολύ να μιλήσει; τον ρώτησε ο δικαστής. «Από αγάπη για την πατρίδα», απάντησε εκείνος. «Εκείνη τη νύχτα την κουβαλάω σαν σταυρό τα τελευταία έξι χρόνια».
Οι υπεύθυνοι για εκείνη την κτηνωδία, πάντως, θα συνεχίσουν να κοιμούνται ήσυχοι. «Λείπουν τουλάχιστον 500 άτομα από αυτή τη δίκη», δήλωσε ένας από τους συνηγόρους των καταδικασθέντων. Ίσως 500 να είναι ένας υπερβολικός αριθμός, σίγουρα πάντως λείπουν τέσσερις με πέντε πολιτικοί. Ο Κλάουντιο Σκάζολα, τότε υπουργός Εσωτερικών και σήμερα πρόεδρος της Γερουσίας, δεν έκρινε για παράδειγμα ποτέ σκόπιμο να δώσει εξηγήσεις. Το ίδιο και ο Τζανφράνκο Φίνι, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης το 2001.
Η ιταλική αστυνομία θα πρέπει τώρα να οργανωθεί από την αρχή. Τη θέση του Γκρατέρι πήρε μια γυναίκα, η Μαρία Λουίζι Πελιτσάρι. Αλλά προβλήματα με την επόμενη σύνοδο της G8 στην Ιταλία δεν θα έχει. Πρώτον, τέτοιες σύνοδοι γίνονται πλέον σε απομακρυσμένες περιοχές. Και δεύτερον, δεν είναι πια της μόδας.
