Ο επονομαζόμενος «χασάπης των Βαλκανίων», ο πρώην διοικητής των σερβικών δυνάμεων της Βοσνίας Ράτκο Μλάντιτς, καταδικάσθηκε από τη διεθνή δικαιοσύνη σε ισόβια κάθειρξη για γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου.
Κρίθηκε ένοχος για δέκα κατηγορίες. «Για τη διάπραξη των εγκλημάτων αυτών, το δικαστήριο καταδικάζει τον κ. Ράτκο Μλάντιτς σε ισόβια κάθειρξη», δήλωσε ο δικαστής Αλφόνς Ορι σύμφωνα με δημοσίευμα του AFP, που αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
«Βαρυσήμαντη νίκη για τη δικαιοσύνη» αποτελεί η απόφαση του δικαστηρίου για τον Ράτκο Μλάντιτς «την επιτομή του κακού», σύμφωνα με τον Ύπατο Αρμοστή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ Ζέιντ Ράαντ αλ Χουσέιν. Η δικαστική απόφαση αποτελεί προειδοποίηση για όσους διαπράττουν τέτοια εγκλήματα ότι «δεν θα γλιτώσουν τη δικαιοσύνη, όσο ισχυροί και να είναι, όσος χρόνος και αν χρειασθεί».
Λίγα λεπτά πριν από την ανακοίνωση της καταδικαστικής απόφασης, ο Ράτκο Μλάντιτς μεταφέρθηκε εκτός της αίθουσας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία στη Χάγη, αφού σηκώθηκε όρθιος και άρχισε να φωνάζει στους δικαστές ότι ψεύδονται.
Ο πρόεδρος του δικαστηρίου Αλφόνς Ορι διέταξε την αποπομπή του από την αίθουσα και αρνήθηκε να δεχθεί το αίτημα του συνηγόρου του για τη διακοπή της διαδικασίας εξαιτίας της υψηλής αρτηριακής πίεσης του κατηγορουμένου.
«Λένε ψέματα. Λέτε ψέματα. Δεν αισθάνομαι καλά», φώναζε ο Ράτκο Μλάντιτς, ο οποίος στη συνέχεια εγκαταστάθηκε σε γειτονική αίθουσα για να ακούσει την ανάγνωση της δικαστικής απόφασης, ενώ οι συνήγοροί του εξακολουθούσαν να ζητούν νέα μέτρηση της πίεσής του, αφού προσπάθησαν επί μέρες να αναβάλουν την ανακοίνωση της ιστορικής δικαστικής απόφασης.
Περισσότερο από είκοσι χρόνια μετά τον πόλεμο (1992-1995), που άφησε πίσω του περισσότερους από 100.000 νεκρούς και 2,2 εκατομμύρια πρόσφυγες, ο 74χρονος παρουσιάσθηκε τελικά ενώπιον του δικαστηρίου αφού άφησε να πλανάται η αμφιβολία ως προς την παρουσία του.
Κατά την προσέλευσή του στην αίθουσα, ο Μλάντιτς ύψωσε τον αντίχειρα προς τους φωτορεπόρτερς. Ντυμένος με σκούρο κοστούμι, κόκκινη σατέν γραβάτα, αρνήθηκε να σηκωθεί κατά την είσοδο των δικαστών και αντ΄αυτού χαιρέτησε τα μέλη της οικογενείας του στο ακροατήριο, ανάμεσά τους και το γιο του Ντάρκο Μλάντιτς.
Πότε χαμογελώντας, πότε κουνώντας αρνητικά το κεφάλι του, ο στρατηγός Μλάντιτς ζήτησε μία διακοπή για να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα 40 λεπτά μετά την έναρξη της συνεδρίασης, με τον συνήγορό του να διακόπτει τον δικαστή εν μέσω της ανάγνωσης της απόφασης.
Ο δικαστής Ορι άρχισε να απαριθμεί τα γεγονότα της υπόθεσης, περιγράφοντας τον θάνατο 24 κρατουμένων από ασφυξία, αφού τους στέρησαν το νερό και τους υποχρέωσαν να τρώνε αλάτι πριν από την εννιάωρη μεταφορά τους σε κέντρο κράτησης.
«Πολλοί αυτουργοί που συνέλαβαν Μουσουλμάνους της Βοσνίας έδειξαν ελάχιστο ή καθόλου σεβασμό για την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια», είπε ο δικαστής.
«Οι συνθήκες ήσαν κτηνώδεις. Εκείνοι που προσπάθησαν να υπερασπισθούν τα σπίτια τους έρχονταν αντιμέτωποι με μία δύναμη χωρίς έλεος. Γίνονταν ομαδικές εκτελέσεις και ορισμένα από τα θύματα υπέκυπταν έπειτα από ξυλοδαρμό».
«Ούτε η παραμικρή μετάνοια»
Τις πρώτες ώρες του πρωινού, μικρή ομάδα διαδηλωτών- επιζώντες και συγγενείς θυμάτων του πολέμου της Βοσνίας- συγκεντρώθηκαν σε μία πλατεία μπροστά από το κτίριο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.
Καμιά δεκαριά αστυνομικοί περιπολούσαν στην πλατεία, όπου είχαν αναρτηθεί οι φωτογραφίες 300 νέων ανδρών, συζύγων και γιων, που σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις του Ράτκο Μλάντιτς, μπροστά στα μάτια των οικογενειών και δημοσιογράφων από όλον τον κόσμο.
«Ελπίζω ότι με την απόφαση αυτή θα αποδοθεί δικαιοσύνη, για να μην υποφέρουν πια οι άνθρωποι», δήλωσε στο AFP ο Φικρέτ Αλιτς, που γνώρισε το κρύο και την πείνα σε στρατόπεδο κράτησης της βορειο-δυτικής Βοσνίας το 1992.
«Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία, που συστάθηκε το 1993 για να δικάσει κατηγορούμενους για εγκλήματα πολέμου κατά τη διάρκεια των συρράξεων στα Βαλκάνια, ανακοινώνει σήμερα μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις της ιστορίας του πριν κλείσει οριστικά τις πόρτες του στις 31 Δεκεμβρίου», δήλωσε ο εισαγγελέας του δικαστηρίου Σερζ Μπράμπερτς.
Η κατηγορούσα αρχή ζήτησε την καταδίκη του σε ισόβια κάθειρξη. Η υπεράσπιση ζήτησε την αθώωσή του. Ο ίδιος ο στρατιωτικός ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας δεν έδειξε ίχνος ενοχής.
Σήμερα ακόμη, ο άνδρας αυτός διχάζει την Βοσνία. Κατηγορούμενος στη Χάγη ως «εγκέφαλος πίσω από τις δολοφονίες χιλιάδων ανθρώπων», παραμένει ένα «είδωλο» στην πατρίδα του, την Ρεπούμπλικα Σέρπσκα, την οντότητα των Σέρβων της Βοσνίας.
Ο Ράτκο Μλάντιτς, με το alter ego του, τον Ράντοβαν Κάρατζιτς, θεωρείται «αρχιτέκτονας της πολιτικής της εθνοκάθαρσης» μέρους της Βοσνίας, σύμφωνα με τον Σερζ Μπράμπερτς.
«Θα δούμε σήμερα», δήλωσε η Μούνορα Σούμπασιτς, πρόεδρος της Ένωσης των Μητέρων των θυλάκων της Σρεμπρένιτσα και της Ζέπα, λίγο πριν από την έναρξη της συνεδρίασης. «Θα κηρυχθεί ένοχος ή θα αντιμετωπισθεί ως ήρωας;».
Κατηγορίες για γενοκτονία κατά του Ράτκο Μλάντιτς απαγγέλθηκαν στις 25 Ιουλίου 1995, λίγες ημέρες μετά τη σφαγή 8.000 Μουσουλμάνων, ανδρών και αγοριών, στη Σρεμπρένιτσα. Το κατηγορητήριο αφορούσε επίσης μεταξύ άλλων την πολιορκία του Σαράγεβο, κατά τη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν 10.000 άνθρωποι, και την απαγωγή μελών του προσωπικού του ΟΗΕ. Συνελήφθη στο σπίτι εξαδέλφου του αφού διέφευγε επί 16 χρόνια, μεταφέρθηκε στη Χάγη και η δίκη του διήρκεσε 5 χρόνια και 23 ημέρες.
