Οι κινητοποιήσεις έξω από το Καταλανικό Κοινοβούλιο έχουν δύο εντελώς διαφορετικές όψεις, μέσα σε διάστημα έξι ετών. Η ίδια η τοπική κυβέρνηση τις ποινικοποιούσε το 2011 και το 2017 τις υποδαυλίζει. Τα κοινά τους στοιχεία είναι οι σφιγμένες γροθιές στον αέρα. Τα συνθήματά τους, εκ διαμέτρου αντίθετα: το 2017 όλοι στη Βαρκελώνη φώναζαν «Defensem el Parlament» («Να υπερασπίσουμε το Κοινοβούλιο»), ενώ το 2011 το σύνθημα ήταν «Aturem el Parlament» («Να σταματήσουμε το Κοινοβούλιο»).

Το πρώτο είχε επεξεργασθεί η Επιτροπή για την Υπεράσπιση του Δημοψηφίσματος, που είχε καλέσει τον λαό να βάλει το σώμα του μπροστά από τα Κόρτες Καταλάνες, την ώρα που ο πρόεδρος της περιοχής Κάρλες Πουτζντεμόν κήρυττε την ανεξαρτησία της Καταλονίας κατά το ήμισυ. Το δεύτερο ήταν το σύνθημα των συγκεντρωμένων διαδηλωτών υπέρ της απελευθέρωσης των οκτώ καταδικασμένων στις 15 Ιουνίου 2011 σε τρία χρόνια φυλάκιση για τη συμμετοχή τους στην αντικυβερνητική κίνηση Aturem el Parlament, κατά των πρώτων περικοπών και της λιτότητας που εφάρμοζε η κυβέρνηση της CiU. Τότε το σύνθημα ήταν «Jo també estava al Parlament i ho tornaria a fer» (Κι εγώ ήμουν στο Κοινοβούλιο και θα το ξαναέκανα).

Δύο διαφορετικά παραδείγματα της τάσης του λαού. Το πρώτο υπέρ του καταλανικού Κοινοβουλίου, το δεύτερο εναντίον του. Και στο κέντρο της ιστορίας, ένα κόμμα -το CiU (σήμερα PDeCat, το κόμμα του Πουτζδεμόν)- το οποίο πριν τις εκλογές του 2015 κυβερνούσε μόνο του, σήμερα με τη συνέργεια του ERC μέσα στην κυβερνητική συμμαχία Junts pel Si (Μαζύ για το Ναι).

Το ίδιο κόμμα που το 2011 είχε προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο κατά των διαδηλωτών ενάντια στην πολιτική λιτότητας που εφάρμοζε και οι οποίοι είχαν περικυκλώσει σε παρατεταμένες κινητοποιήσεις το Κοινοβούλιο, ενώ σήμερα το ίδιο κόμμα όχι μόνον υποστηρίζει τις ίδιες κινητοποιήσεις, αλλά τις υποδαυλίζει, αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Ο τότε πρόεδρος, Αρτούρ Μας, είχε χαρακτηρίσει το 2011 τις κινητοποιήσεις του Aturem el Parlament ως «κάλε μπορόκα» (το αντάρτικο πόλης των Βάσκων), ενώ τώρα ο Πουτζδεμόν συμβούλευε τον πρωθυπουργό, Μαριάνο Ραχόι, να μην αγνοεί τη «δύναμη ενός λαού που πήρε την απόφαση να αυτοαποφασίζει και να υψώνει το ανάστημά του απέναντι σε κάθε αντιδημοκρατική συμπεριφορά».

Η αλλαγή όχθης και οι δύο τάσεις

Το γεγονός ότι ένα κόμμα (το PDeCat), το 2011 βρισκόταν στη μία όχθη και σήμερα στην άλλη, έχει δημιουργήσει διαφορετικές αντιδράσεις μεταξύ των μελών της αλλοτινής πρωτοβουλίας ενάντια στην οικονομική και κοινωνική πολιτική του. Ένας από τους καταδικασμένους, ο Ραμόν Μολίνα, δηλώνει πως δεν αισθάνεται άβολα, διότι «η διαδικασία για το δημοψήφισμα καθοδηγείται από την ίδια την κοινωνία».

Αλλά, ενώ ο ίδιος τονίζει «δεν υπερασπίζομαι τους πολιτικούς, απλώς ζητώ να γίνει σεβαστή η βούληση ενός λαού», η συκγατηγορούμενή του, Άνχελα Μπεργίλιος, καταγγέλλει τα δύο μέτρα και σταθμά που χρησιμοποιούνται για να δικαιολογηθούν οι κινητοποιήσεις: «Είναι κυβερνήτες και χρησιμοποιούν τους νόμους όπως καλλίτερα τους βολεύει, όμως με ενοχλεί κάπως που οι ίδιοι που θέλησαν να μας βάλουν φυλακή γιατί βγήκαμε ειρηνικά στους δρόμους, σήμερα ζητούν από τον κόσμο να προβεί στις ίδιες κινητοποιήσεις», τονίζει.

Η ίδια δηλώνει «παραπλανημένη» και υπενθυμίζει ότι τότε ο Αρτούρ Μας κατήγγειλε πως είχε αναγκασθεί εξαιτίας των κινητοποιήσεων να φθάσει με ελικόπτερο στο Κοινοβούλιο, ενώ την περασμένη Τρίτη «μολονότι υπήρχε μεγαλύτερο πλήθος, δεν κινήθηκε τίποτα».

«Είναι ένα πολιτικό παράδοξο, που μου προκαλεί σύγχυση, θλίψη και μία πικρή γεύση στο στόμα», εξομολογείται και ο Σίρο Μοράλες, καταδικασμένος γιατί «ακολουθούσε κατά πόδας έναν πολιτικό (τον κυβερνητικό Έρνεστ Μαραγάλ) και με ανοικτά χέρια φώναζε το σύνθημα της κινητοποίησης».

Αυτή ήταν η περιγραφή του κατηγορητηρίου του Ανώτατου Δικαστηρίου, που εφάρμοσε εναντίον του το άκρως αμφιλεγόμενο άρθρο 498 του Ποινικού Κώδικα, που θεωρεί ένα άτομο υπεύθυνο για τις πράξεις που διαπράττονται από ένα πλήθος, στο οποίο συμμετέχει, και αποτελεί επιβίωση ενός ναζιστικού νόμου για την ατομική ευθύνη της συλλογικής πράξης που εισήγαγε στην ισπανική νομολογία το φρανκικό καθεστώς.

Ο Μοράλες δεν βρισκόταν την περασμένη Τρίτη στη Βαρκελώνη, αλλά εάν μπορούσε, θα ήταν και αυτός μεταξύ του συγκεντρωμένου πλήθους έξω από το Κοινοβούλιο. «Μην έχουμε αυταπάτες, εξακολουθούμε να έχουμε απέναντί μας μία δεξιά και απολυταρχική εξουσία και αυτήν θα πρέπει να πολεμήσουμε», εξηγεί, αγκαλά και παραδέχεται πως η εξισωτική ομοιότητα των δύο συνθημάτων «αντικατοπτρίζουν έλλειψη αισθητικής, σεβασμού, και αποτελούν όνειδος», δήλωσε.

Η Μπεργίλια βρισκόταν μεν στη Βαρκελώνη, αλλά δεν συμμετείχε στην κινητοποίηση, διότι όπως εξήγησε ένοιωθε «αντιφατικά αισθήματα».

Ο Μολίνα, από την άλλη, συμμετείχε στην κινητοποίηση έξω από το Καταλανικό Κοινοβούλιο. «Το 2011 ασκούσαμε πιέσεις για να εμποδίσουμε τις περικοπές που καταργούσαν τις κοινωνικές μας κατακτήσεις. Τώρα ασκούμε πιέσεις για να υλοποιηθεί η λαϊκή βούληση», επιχειρηματολογεί ο ίδιος.