Η τραγική εκστρατεία του Σκοτ στην Ανταρτική μπορεί να σαμποταρίστηκε

Σε μια από τις θρυλικότερες κούρσες της παγκόσμιας ιστορίας, η βρετανική αποστολή του Ρόμπερτ Φάλκον Σκοτ άγγιξε τον Νότιο Πόλο στις 17 Ιανουαρίου 1912. Παρά τον άθλο τους, η όλη οδύσσεια ισοδυναμούσε με ήττα και μάλιστα τρανή, καθώς έρχονταν δεύτεροι και καταπαγωμένοι: 34 ημέρες πρωτύτερα (14 Δεκεμβρίου 1911), ο νορβηγός εξερευνητής Ρόαλντ Αμούνδσεν είχε καρφώσει τη σημαία της δικής του πατρίδας στον γεωγραφικό Νότιο Πόλο, σημειώνοντας μια ακατόρθωτη λογιζόταν ιστορική πρωτιά. Όπως θυμόμαστε, η προσπάθεια των Βρετανών να επιστρέψουν στο καράβι τους ήταν όσο πιο τραγική και τελικά θανάσιμη έπαιρνε, όπως αποκαλύπτουν τουλάχιστον τα ημερολόγια και οι φωτογραφίες του πληρώματος που βρέθηκαν 8 μήνες αργότερα από το σωστικό συνεργείο που στάλθηκε προς αναζήτησή τους. Οι ειδικοί εκτίμησαν πως ήταν ο κακός προγραμματισμός και η πλημμελής οργάνωση του Σκοτ που ευθύνονταν για την αδυναμία τους να επιστρέψουν, κι έτσι πέρασε στα ιστορικά κιτάπια η τραγική αποστολή. Μόνο που τώρα μια νέα έρευνα αποπειράται να καθαρίσει το όνομά του, ενοχοποιώντας τον δεύτερο τη τάξει, Έντουαρντ Έβανς. Ο Σκοτ είχε τις αντιρρήσεις και τις αμφιβολίες του για τον Έβανς ήδη από την αρχή του ταξιδιού. Γράφει χαρακτηριστικά στο ημερολόγιό του: «Ο Τέντι Έβανς είναι ένας καλοπροαίρετος ανθρωπάκος, αλλά σε μια πιο προσεκτική ματιά αποδεικνύεται κάπως ανόητος σε οτιδήποτε δεν είναι ακριβώς η δουλειά του». Ο Σκοτ είχε αποφασίσει μάλιστα να μην τον περιλάβει στο τελικό στάδιο της αποστολής στον Νότιο Πόλο και τον ξαπέστειλε πράγματι πίσω στη βάση της Ανταρκτικής, ζητώντας του να στείλει μια ομάδα με έλκηθρα που θα συναντούσαν στην επιστροφή της την ομάδα των γενναίων που θα έκαναν τα τελευταία χιλιόμετρα. Μόνο που ο Έβανς φαίνεται πως δεν αποδείχτηκε και τόσο καλοπροαίρετος επιστρέφοντας στη βάση. Όχι μόνο δεν έστειλε τα έλκηθρα να συναντήσουν τον Σκοτ, αλλά έτρωγε και το καταπέτασμα κιόλας, πολύ πάνω από το ημερήσιο όριο στις μερίδες δηλαδή, αφήνοντας ψίχουλα για τους πεινασμένους εξερευνητές του Σκοτ. Σε μια σωρεία ντοκουμέντων που ανακάλυψε συμπτωματικά ένας καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας (Chris Turney), το «παράπτωμα» του Έβανς περιγράφεται με λεπτομέρεια: «Τα νέα ντοκουμέντα υποδεικνύουν μια τουλάχιστον φρικτή απόφαση από μεριάς Έβανς ή, ακόμα χειρότερα, ένα εσκεμμένο σαμποτάζ που κατέληξε στον θάνατο του Σκοτ και των τεσσάρων συντρόφων του», μας λέει ο καθηγητής. Λέει όμως κι άλλα: «Τα έγγραφα δείχνουν επίσης πώς παραχαράχτηκαν τα δημόσια αρχεία της αποστολής σε μεταγενέστερες αναφορές αλλά και το γιατί η διερευνητική επιτροπή των αιτίων της τραγωδίας σταμάτησε αιφνιδίως τις εργασίες της πριν καλά-καλά ξεκινήσει». Στα «ψιλά» της ιστορίας μας, αν και ο καθηγητής θεωρεί πως δεν είναι καθόλου «ψιλά», ο Έβανς συνέχισε τη ζωή του και έγινε ναύαρχος του βρετανικού ναυτικού αλλά και μέλος της Βουλής των Λόρδων. Πέθανε το 1957 με αξιώματα και ένα σωρό τιμές…