Με διάστημα λίγο μεγαλύτερο του ενός μήνα να μας χωρίζει από τις προεδρικές εκλογές της 8ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ η «μάχη» μεταξύ Ντόναλντ Τραμπ και Χίλαρι Κλίντον κλιμακώνεται με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους υψηλούς τόνους που επικράτησαν στο πρώτο debate ανάμεσά τους.
Με εκατέρωθεν υπονοούμενα αλλά και ευθείες βολές οι δύο διεκδικητές του Λευκού Οίκου διασταύρωσαν τα ξίφη τους σε θέματα όπως η εξωτερική πολιτική, ο ρατσισμός, η αστυνομική βία, η ασφάλεια στις πόλεις και σύμφωνα με την πρώτη μέτρηση που έγινε για λογαριασμό του CNN η Χίλαρι Κλίντον κέρδισε ξεκάθαρα τις εντυπώσεις σε ποσοστό 62% ενώ ο Τραμπ συγκέντρωσε ποσοστό μόνο 27%.
Εκτιμάται πως το debate αυτό είναι πιθανό να καταγράψει τηλεθέαση-ρεκόρ με περισσότερους από 100 εκατομμύρια ανθρώπους να παρακολουθούν τη ντυμένη στα κόκκινα Χίλαρι και τον ντυμένο με σκούρο κοστούμι και μπλε γραβάτα Τραμπ να ανταλλάσσουν πυρά και κατηγορίες αλλά και ατάκες περί άλλης πραγματικότητας, αντοχής και… ευτυχίας.
Ο πρώτος απολογισμός
Παρά την επιθετικότητα που επέδειξε ο μεγιστάνας, βρέθηκε σε άμυνα στο μεγαλύτερο μέρος του debate, σχολιάζουν αρκετά ξένα ΜΜΕ. «Σχεδόν ολόκληρο το βράδυ απολογούνταν, για το ταμπεραμέντο του, το πώς αντιμετωπίζει τις γυναίκες και τις μειονότητες, το πόσο έτοιμος είναι για να γίνει πρόεδρος», σχολιάζει η Washington Post. «Ενώ οι επιθέσεις της Κλίντον ήταν μετρημένες, ο Τραμπ ήταν νευρικός και απείθαρχος», σχολιάζει ακόμη η Washington Post, κάνοντας αναφορά στο γεγονός ότι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών διέκοπτε διαρκώς τόσο την Κλίντον όσο και τον συντονιστή του debate, Λέστερ Χολτ, ενώ αρκετές φορές ανέβασε τον τόνο της φωνής του.
Αντιπαράθεση για την καταγωγή του Μπαράκ Ομπάμα
Στη συζήτηση τέθηκε το θέμα που επαναφέρει επί χρόνια ο Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με το εάν ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα γεννήθηκε στις ΗΠΑ και είναι Αμερικανός πολίτης. Το 2011 ο Ομπάμα είχε δώσει στη δημοσιότητα το πιστοποιητικό γέννησής του από τη Χαβάη αλλά μόλις αυτό το μήνα ο Τραμπ αποδέχθηκε πως είναι Αμερικανός.
«Ξεκίνησε την πολιτική του δραστηριότητα βασισμένος σε αυτό το ρατσιστικό ψέμα πως ο πρώτος μας μαύρος πρόεδρος δεν ήταν Αμερικανός πολίτης. Δεν υπάρχει καμία απολύτως απόδειξη για κάτι τέτοιο. Αλλά επέμενε. Επέμενε, χρόνια και χρόνια», σημείωσε η Κλίντον για τον αντίπαλό της ενώ εκείνος επανέλαβε τον ισχυρισμό του πως το ζήτημα το είχε φέρει στο προσκήνιο η ίδια η Κλίντον όταν είχε βρεθεί αντίπαλος του Ομπάμα στις προεδρικές εκλογές του 2008.
«Κανείς δεν το πίεζε, κανείς δεν ενδιαφερόταν και πολύ… Εγώ ήμουν εκείνος που τον έκανε να φέρει το πιστοποιητικό γέννησης και νομίζω πως έκανα καλή δουλειά», τόνισε.
Οικονομία και φορολογία: Ο Ντόναλντ Τραμπ παραδέχθηκε πως δεν πληρώνει φόρους
Η Κλίντον αποκάλεσε τη φορολογική πολιτική του Τραμπ «trumped-up trickle-down» παραπέμποντας στην οικονομική θεωρία διάχυσης του πλούτου ενώ ο μεγιστάνας την κατηγόρησε πως είναι «όλο λόγια και καθόλου έργα». «Νιώθω πως θα κατηγορηθώ για τα πάντα», είπε η Κλίντον. «Γιατί όχι;» της απάντησε εκείνος.
Η πρώην υπουργός Εξωτερικών έστρεψε τα βέλη της στον επιχειρηματία επειδή δεν έδωσε στη δημοσιότητα τα φορολογικά του στοιχεία και την επιστροφή φόρου που έλαβε σημειώνοντας πως η κίνησή του αυτή ήγειρε ερωτήματα σχετικά με το εάν ήταν τόσο πλούσιος και φιλάνθρωπος όσο λέει. Σημείωσε δε πως στα στοιχεία επιστροφών φόρου λίγων ετών που δημοσιοποίησε φαίνεται πως παρά τον πλούτο του δεν είχε πληρώσει ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος.
«Αυτό δείχνει πως είμαι έξυπνος», απάντησε ο Τραμπ, «έχω τεράστιο εισόδημα», ανέφερε σε κάποιο άλλο σημείο, προσθέτοντας πως είναι καιρός αυτός που ηγείται της χώρας να ξέρει και κάτι σχετικά με το χρήμα. Ο Τραμπ είπε ότι θα δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία για την περιουσιακή του κατάσταση όταν ολοκληρωθεί ο έλεγχος στον οποίο υποβάλλεται. Τόνισε ότι τελεί υπό φορολογικό έλεγχο επί σχεδόν 15 χρόνια και του έχει γίνει «τρόπος ζωής σχεδόν». Πρόσθεσε ότι θα αποκαλύψει το πόσους φόρους πλήρωσε μόλις η Κλίντον δώσει στη δημοσιότητα πάνω από 30.000 μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επανερχόμενος στο ζήτημα του πώς χειριζόταν τις επικοινωνίες της όταν ήταν ΥΠΕΞ.
Η Κλίντον επιτέθηκε στον Τραμπ όσον αφορά τα φορολογικά του, λέγοντας ότι για άλλη μια φορά παλινωδεί. Υπάρχουν δημοσιεύματα περί του ότι ο μεγιστάνας οφείλει εκατομμύρια στη Γουόλ Στριτ και σε ξένες τράπεζες και μάλλον ο Τραμπ δεν θέλει οι Αμερικανοί να γνωρίζουν πόσα λίγα κατέβαλε σε φόρους, σημείωσε.
«Πρέπει να υπάρχει κάτι αληθινά σημαντικό, αν όχι τρομερό, που προσπαθεί να κρύψει», υποστήριξε η υποψήφια των Δημοκρατικών αναφερόμενη στη φορολογική δήλωση του Τραμπ και συμπλήρωσε πως δεν πιστεύει ότι θα τη δώσει ποτέ στη δημοσιότητα.
Η Κλίντον επέκρινε τον Τραμπ επειδή δεν κατέβαλε δεδουλευμένα σε κάποιους συνεργάτες με τους οποίους είχε συμβόλαιο η εταιρεία του, προσθέτοντας πως είχε γνωρίσει πολλούς ανθρώπους που εξαπατήθηκαν από τον αντίπαλό της με τον ίδιο να απαντά πως τέτοια περιστατικά μη πληρωμής συνέβησαν όταν η δουλειά που είχε γίνει ήταν μη ικανοποιητική.
Η ανταλλαγή φραστικών πυρών συνεχίστηκε σε πρώτη φάση για την οικονομία, με τον Τραμπ να λέει ότι «θα ανακτήσω τις θέσεις εργασίας μας, εσύ δεν μπορείς να το κάνεις». Το οικονομικό σχέδιο της Κλίντον είναι «όλο λόγια, καθόλου ουσία, ακούγεται ωραίο αλλά δεν πρόκειται να φέρει αποτέλεσμα ποτέ».
Ο μεγιστάνας κατηγόρησε την Κλίντον για την πολιτική της στο θέμα του εμπορίου και τόνισε πως θα εγκρίνει αμφιλεγόμενη εμπορική συμφωνία με ασιατικές χώρες παρότι ως υποψήφια έχει εκφράσει την αντίθεσή της. «Η θέση σας ήταν εντελώς υπέρ της συμφωνίας αυτής, μετά ακούσατε αυτά που έλεγα εγώ, πόσο κακή είναι και σκεφτήκατε: λοιπόν, δεν μπορώ να κερδίσω σε αυτό το ζήτημα, αλλά ξέρετε πως εάν κερδίζατε θα την εγκρίνατε», ανέφερε.
Η Κλίντον απέρριψε το ισχυρισμό αυτό και απάντησε: «Ντόναλντ, το ξέρεις πως ζεις στη δική σου πραγματικότητα αλλά αυτά δεν είναι τα πραγματικά γεγονότα».
Μετά το debate πάντως ο Τραμπ αρνήθηκε την αναφορά του περί εξυπνάδας επειδή δεν πληρώνει φόρους και είπε απλώς πως διαφωνεί έντονα με τον τρόπο που η κυβέρνηση διαχειρίζεται τους φόρους.
Η «μάχη» για την ψήφο των Αφροαμερικανών
Την ανάγκη να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στις κοινότητες και την αστυνομία επισήμανε η υποψήφια των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον στο πρώτο debate με τον αντίπαλό της Ντόναλντ Τραμπ, με τον ίδιο να μιλά για «νόμο και τάξη».
Στοχεύοντας στην ψήφο των Αφροαμερικανών- και με δεδομένο πως ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων έχει πολλάκις προκαλέσει με τις δηλώσεις του για τις μειονότητες, τους μετανάστες κλπ- η Κλίντον τόνισε πως είναι ανάγκη «να εργαστούμε για να βεβαιωθούμε ότι η αστυνομία έχει την καλύτερη εκπαίδευση και ότι οι αστυνομικοί είναι καλά προετοιμασμένοι για να χρησιμοποιήσουν βία. Ο καθένας πρέπει να σέβεται τον νόμο και ο νόμος πρέπει να σέβεται τον καθένα».
Ανέφερε μάλιστα πως «πρέπει να πάρουμε τα όπλα από τα χέρια των ανθρώπων που δεν θα έπρεπε να τα έχουν».
Ο Ντόναλντ Τραμπ σημείωσε πως η αφροαμερικανική κοινότητα νιώθε απογοήτευση σε ό,τι αφορά το πώς τη μεταχειρίστηκαν οι πολιτικοί. «Τους λένε ωραία λόγια όταν πλησιάζουν οι εκλογές, όπως τώρα, και μετά τούς λένε ΄τα λέμε σε τέσσερα χρόνια’. Εγώ πήγα στο Ντιτρόιτ, πήγα στη Φιλαφέλδεια, γύρισα όλη τη χώρα- εσείς επιλέξατε να μείνετε σπίτι, κι αυτό είναι εντάξει- και γνώρισα στις κοινότητες αυτές μερικούς από τους πιο καταπληκτικούς ανθρώπους που θα γνωρίσω ποτέ», σημείωσε πετώντας τη σπόντα του προς την πλευρά της Κλίντον, η οποία δεν την άφησε αναπάντητη. «Νομίζω πως ο Ντόναλντ μόλις με επέκρινε επειδή προετοιμάστηκα γι’ αυτό το debate και, ναι, προετοιμάστηκα. Και ξέρετε για τι άλλο προετοιμάστηκα; Προετοιμάστηκα για να γίνω πρόεδρος και νομίζω πως αυτό είναι καλό», είπε.
Αναφερόμενος στο παράδειγμα του Σικάγο όπου έχουν σημειωθεί πολλές εκατοντάδες περιστατικά με πυροβολισμούς «από την έναρξη της διακυβέρνησης Ομπάμα», όπως είπε, ο Ντόναλντ Τραμ επισήμανε πως χρειάζεται «νόμος και τάξη». «Αφροαμερικανοί και ισπανόφωνοι ζουν μια κόλαση γιατί είναι τόσο επικίνδυνα, περπατάς στο δρόμο και δέχεσαι πυροβολισμούς», πρόσθεσε.
Ποιος έχει τελικά την απαιτούμενη αντοχή για να γίνει πρόεδρος;
Με την ασθένεια της Χίλαρι και την εικόνα κατάρρευσής της στην επέτειο μνήμης για την 11η Σεπτεμβρίου να είναι ακόμα νωπά, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως η υποψήφια των Δημοκρατικών δεν έχει την ενέργεια, την αντοχή που απαιτείται για να γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ.
«Δεν έχει την αντοχή. Για να είσαι πρόεδρος της χώρας αυτής, χρειάζεσαι εντυπωσιακή αντοχή», δήλωσε ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος.
«Όταν θα έχει ταξιδέψει σε 112 χώρες και διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία, μια εκεχειρία, την απελευθέρωση διαφωνούντων ή ακόμη θα έχει περάσει 11 ώρες να καταθέτει ενώπιον επιτροπής του Κογκρέσου, θα μπορεί να μου μιλά για αντοχή», του απάντησε η Κλίντον.
Εξωτερική πολιτική και το σχέδιο για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους
Η μάχη ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος δεν θα μπορούσε να λείπει από την «ατζέντα» του πρώτου debate μεταξύ Κλίντον και Τραμπ με τον τελευταίο να χλευάζει το γεγονός ότι στην ιστοσελίδα της εκστρατείας της Κλίντον περιγράφεται το πώς θα αντιμετωπίσει τους τζιχαντιστές. «Τουλάχιστον εγώ έχω σχέδιο», ανταπάντησε η υποψήφια των Δημοκρατικών ενώ ο αντίπαλός της την κατηγόρησε πως εκείνη και η ηγεσία των Δημοκρατικών είναι υπεύθυνοι για την δημιουργία του ΙSIS αφήνοντας χώρο για να αναπτυχθεί και να γιγαντωθεί η τρομοκρατική οργάνωση.
Η Χίλαρι Κλίντον είπε ότι έχει σχέδιο για να ηττηθεί ο ISIS, που περιλαμβάνει «μάχη» στο διαδίκτυο επισημαίνοντας: «πρέπει να εντατικοποιήσουμε τα αεροπορικά χτυπήματα στο Ισλαμικό Κράτος και να υποστηρίξουμε τους Άραβες και Κούρδους εταίρους μας, ελπίζουμε σε έναν χρόνο να μπορέσουμε να διώξουμε το ISIS από το Ιράκ».
Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων ανέφερε πως οι ΗΠΑ έπρεπε να είχαν πάρει το ιρακινό πετρέλαιο κάτι που θα είχε σταματήσει την δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους. Η Κλίντον με τη σειρά της υποστήριξε ότι ο Τραμπ στήριζε απόλυτα τον πόλεμο στο Ιράκ, ακόμη και την απομάκρυνση του Καντάφι στη Λιβύη «παρότι είχε κάνει δουλειές μαζί του κάποια στιγμή».
«Λάθος» απάντησε ο Τραμπ.
«Η Χίλαρι έχει εμπειρία, συμφωνώ, αλλά είναι μια κακή εμπειρία», δήλωσε ο Τραμπ καταγγέλλοντας όλες τις συνθήκες που υπογράφηκαν επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα, με πρώτη μεταξύ αυτών τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. «Αν κοιτάξετε τη Μέση Ανατολή, είναι το πλήρες χάος, σε μεγάλο βαθμό με τη καθοδήγησή σας» κατηγόρησε τη συνομιλήτριά του ο Τραμπ μένοντας στην αύξηση της δύναμης του Ισλαμικού Κράτους.
«Μιλάτε για το Ισλαμικό Κράτος αλλά ήσαστε υπουργός Εξωτερικών όταν η οργάνωση ήταν ακόμη στα αρχικά της στάδια. Τώρα έχει παρουσία σε περισσότερες από 30 χώρες. Και εσείς θέλετε να τη σταματήσετε; Δεν το νομίζω», είπε ο Τραμπ.
Δίνοντας έμφαση στην αμερικανική πολιτική για την καταπολέμηση της διάδοσης των πυρηνικών όπλων που εφαρμόζεται επί δεκαετίες από όλους τους προέδρους, δημοκρατικούς και ρεπουμπλικανούς, η Κλίντον διερωτήθηκε για την ικανότητα κρίσης ενός υποψηφίου «ο οποίος είπε επανειλημμένα ότι δεν τον νοιάζει αν άλλα κράτη αποκτήσουν πυρηνικά όπλα: η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα ακόμη και η Σαουδική Αραβία». «Οι λέξεις έχουν σημασία ότι είστε υποψήφιος για την προεδρία. Και έχουν ακόμη μεγαλύτερη όταν είστε πρόεδρος», τόνισε χωρίς να ρίξει ούτε ένα βλέμμα στον αντίπαλό της.
Ο Τραμπ είπε επίσης ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να είναι «οι αστυνόμοι του κόσμου» ούτε να προστατεύουν όλες τις χώρες. «Θέλω φυσικά να βοηθήσω όλους τους συμμάχους μας, αλλά χάνουμε δισεκατομμύρια δολάρια. Δεν μπορούμε να είμαστε οι αστυνόμοι του κόσμου, δεν μπορούμε να προστατεύουμε τις χώρες παντού στον κόσμο όταν δεν μας πληρώνουν αυτά που πρέπει», τόνισε.
Στη διάρκεια του debate ο η Κλίντον αποκαλούσε τον Τραμπ με το μικρό του όνομα, Ντόναλντ, ενώ εκείνος την αποκαλούσε «υπουργό Κλίντον». Μάλιστα τη ρώτησε εάν είναι εντάξει να την προσφωνεί έτσι λέγοντας «είναι σημαντικό για μένα να είστε ευτυχισμένη».
Μόλις ο Χολτ ανακοίνωσε πως το debate ολοκληρώθηκε στη σκηνή ανέβηκαν οι οικογένειες των δύο υποψηφίων. Η Χίλαρι βρέθηκε στην αγκαλιά του συζύγου της Μπιλ και της κόρης της Τσέλσι, ανταλλάσσοντας χειραψίες με το κοινό ενώ τον Τραμπ πλαισίωσαν η γυναίκα του Μελάνια και τα τέσσερα ενήλικα παιδιά του.
Το επόμενο debate ανάμεσα στους δύο υποψήφιους για τον Λευκό Οίκο είναι προγραμματισμένο για τις 9 Οκτωβρίου.
