Ξεκάθαρη νίκη για το κίνημα Πέντε Αστέρων αποτελεί ο δεύτερος γύρος των δημοτικών εκλογών που διεξήχθη χθες στην Ιταλία. Το κίνημα του Μπέπε Γκρίλο κατακτά τους δήμους της Ρώμης, με την Βιρτζίνια Ράτζι, και του Τορίνο, με την Κιάρα Απεντίνο. Η πρώτη είναι μια 37χρονη δικηγόρος, η δεύτερη μια 31χρονη επιχειρηματίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ράτζι κατάφερε να υπερισχύσει εντυπωσιακά στην Ρώμη, συγκεντρώνοντας το 67% των ψήφων, παρά την ανοικτή υποστήριξη που μεγάλο μέρος του Τύπου προσέφερε στον κεντροαριστερό υποψήφιο Ρομπέρτο Τζακέτι.

Όσο για την Απεντίνο, ευνοήθηκε πιθανόν και από τις επαγγελματικές της εμπειρίες στην διοίκηση της ομάδας της Γιουβέντους και στην επιχείρηση του συζύγου της: το παραδοσιακό αίτημα των Πέντε Αστέρων για διαφάνεια και εντιμότητα δεν συνοδεύθηκε αυτή την φορά με τις φραστικές ακρότητες του παρελθόντος, στις οποίες μας είχε συνηθίσει ο Μπέπε Γκρίλο.

Η κεντροαριστερά του Ρέντσι υπερίσχυσε με μικρή διαφορά στο Μιλάνο, όπου εκλέγεται δήμαρχος ο Τζουζέπε Σάλα. Στην Μπολόνια επίσης, παραδοσιακό προπύργιο των προοδευτικών, επανεκλέγεται ο απερχόμενος δήμαρχος του Δημοκρατικού Κόμματος Βιρτζίνιο Μέρολα.

Το πλήγμα όμως για το κόμμα του Ιταλού πρωθυπουργού είναι σαφέστατο. Για την ερχόμενη Παρασκευή έχει ορισθεί συνεδρίαση της ηγεσίας των Δημοκρατικών, κατά την οποία αναμένεται να ασκηθεί δριμεία κριτική στον Ρέντσι από την αριστερή εσωκομματική αντιπολίτευση. Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε την περασμένη νύχτα, το Δημοκρατικό Κόμμα αναφέρεται ήδη σε «μια ήττα χωρίς ελαφρυντικά» στη Ρώμη και το Τορίνο.

Όπως σημειώνουν γνωστοί πολιτικοί παρατηρητές, φαίνεται ότι η τακτική του Ρέντσι να παρουσιάζεται ως «νέος πολιτικός ηγέτης, ο οποίος είναι ικανός να κερδίζει, ακόμη και χωρίς την υποστήριξη όλου του κομματικού μηχανισμού, κάθε πολιτική μάχη», έχει μάλλον σταματήσει να αποδίδει.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, στις περιπτώσεις του Μιλάνου και της Μπολόνια, οι Δημοκρατικοί κατάφεραν να υπερισχύσουν χάρη σε συμμαχία και με την παραδοσιακή αριστερά. Γνωρίζοντας την κρισιμότητα της εκλογικής αυτής αναμέτρησης, ο επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης προσπάθησε να την αποσυνδέσει από τις υπόλοιπες πολιτικές εξελίξεις, υποστηρίζοντας ότι «πρόκειται για ένα τοπικό και μόνον τεστ».

Είναι ξεκάθαρο, όμως, ότι ο Ματέο Ρέντσι βρίσκεται τώρα σε δύσκολη θέση και σε ό,τι αφορά το δημοψήφισμα του Οκτωβρίου, με το οποίο οι Ιταλοί θα πρέπει να εγκρίνουν ή να απορρίψουν τις συνταγματικές αλλαγές που ο ίδιος πέρασε στο κοινοβούλιο, από τον νέο εκλογικό νόμο μέχρι την αποδυνάμωση της Γερουσίας. Το μέτωπο του «όχι» συνθέτουν η Λέγκα, η Φόρτσα Ιτάλια, τα Πέντε Αστέρια και η παραδοσιακή αριστερά. Ο Ρέντσι θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να πείσει τους πολίτες, αλλά μετά την απογοήτευση των δημοτικών εκλογών, σίγουρα δεν μπορεί να ξεκινήσει την όλη εκστρατεία με τον αέρα της νίκης.

Σύμφωνα με έρευνες των δημοσκοπικών εταιριών, υπάρχει η διαδεδομένη εντύπωση μεταξύ των ιταλών ψηφοφόρων ότι τα Πέντε Αστέρια θα είναι η επόμενη πολιτική δύναμη η οποία θα αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Είναι η πρώτη φορά που αυτό συμβαίνει, χωρίς της κορώνες και τις υπερβολές του παρελθόντος. Όσο για την κεντροδεξιά, στο Μιλάνο παρουσιάσθηκε ενωμένη και κατάφερε να φτάσει πολύ κοντά στην εκλογή δημάρχου. Πρέπει να λύσει, όμως, δυο προβλήματα κύριας σημασίας: ποιος θα διαδεχθεί πολιτικά τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τι ρόλο πρόκειται να παίξει στο εσωτερικό της συντηρητικής παράταξης η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά.