Τι δεν ξέρουμε για τον Ταρζάν

Ο διαχρονικά αγαπημένος μυθιστορηματικός ήρωας και ένας από τους γνωστότερους χαρακτήρες της παγκόσμιας λογοτεχνίας και κινηματογραφίας γεννήθηκε από την πένα του Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ, αν και δεν περιορίστηκε εκεί. Ο αμερικανός δημιουργός του τον απαθανάτισε σε 24 αυτοτελείς ιστορίες, αν και κατόπιν τα δικαιώματά του πέρασαν σε πολλούς ακόμα γραφιάδες (μεταξύ των οποίων οι Fritz Leiber, Joe Lansdale, Philip Jose Farmer, Robin Maxwell, Will Murray κ.ά.), πριν βρει τη θέση του στο ραδιόφωνο, σε ξεχωριστά κόμικς, πολλαπλές τηλεοπτικές σειρές και αναρίθμητες φυσικά ταινίες. Κι έτσι ο τελικός Ταρζάν είναι ένα συλλογικό προϊόν, ένα συνονθύλευμα αναφορών και πηγών που θα τον έστελναν κατευθείαν στο πάνθεο των φανταστικών ηρώων. Αν και από τις αυθεντικές ιστορίες του Μπάροουζ πολλά είναι αυτά που ξεχάστηκαν και δεν πέρασαν στις κατοπινές τηλεοπτικές και κινηματογραφικές περιπέτειές του, αφήνοντας τον πραγματικό Ταρζάν μέσα σε πέπλο μυστηρίου. Αν ανατρέξουμε όμως στις πηγές, μαθαίνουμε πως…

Οι καταβολές του ονόματός του

Στον υπέροχο κόσμο του Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ, τα μεγάλα πρωτεύοντα έχουν τη δική τους μοναδική γλώσσα. Και σύμφωνα με τη διάλεκτο των πιθηκοειδών, το «ταρ» σημαίνει «λευκός» και το «ζαν» μεταφράζεται σε «δέρμα». Αν τα συνδυάσουμε λοιπόν, ο Ταρζάν δεν είναι παρά αυτός που έχει λευκή επιδερμίδα, ο ασπρουλιάρης δηλαδή, όπως τον ονόμασε εξάλλου η ανάδοχη μητέρα του, η γοριλίνα Κάλα, όταν αντίκρισε τη χλωμή και άτριχη επιδερμίδα του. Αν και ο Μπάροουζ δεν σκαρφίστηκε το όνομα ολότελα από το μυαλό του. Ζώντας το 1910 στο Σικάγο, ερωτεύτηκε κυριολεκτικά τη ζωή στην κοινότητα της νότιας Καλιφόρνια που ονομαζόταν άτυπα «Ταρζάνα», αγοράζοντας τελικά ένα κομμάτι γης εκεί. Κι έτσι όταν τον Οκτώβριο του 1912 σκάρωσε την ιστορία του με τον βασιλιά της ζούγκλας και αναζητούσε ένα εξωτικό όνομα για τον ήρωά του, σκέφτηκε αμέσως την Ταρζάνα, αφαίρεσε το τελικό άλφα και ένας θρύλος είχε γεννηθεί. Εξίσου ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η καλιφορνέζικη κοινότητα δεν ονομαζόταν επισήμως «Ταρζάνα» μέχρι να αποκτήσει τουλάχιστον το πρώτο της ταχυδρομείο το 1930. Κι ενώ ο αστικός μύθος θέλει την κοινότητα να παίρνει το όνομά της από τον ήδη θρυλικό ως το 1930 Ταρζάν, η πραγματικότητα ήταν σαφώς διαφορετική, καθώς ισχύει μάλλον το ακριβώς αντίθετο…

Ο Ταρζάν δεν ανατράφηκε από γορίλες και δεν ζούσε σε δεντρόσπιτο

Όλοι ξέρουμε ότι ο Ταρζάν ανατράφηκε από γορίλες, καθώς αυτό είναι το σήμα κατατεθέν όλης της μυθολογίας, σωστά; Λάθος! Αν και η παρανόηση ήταν τόσο κοινή που πολλές ταινίες αποφάσισαν να πατήσουν πάνω της, παρά το γεγονός ότι οι σεναριογράφοι ήξεραν πως η πραγματικότητα του Μπάροουζ ήταν ολότελα διαφορετική. Κι αυτό γιατί ο Ταρζάν μπορεί να μεγάλωσε μέσα στην κοινωνία των πρωτευόντων, αν και το συγκεκριμένο είδος που τον ανέθρεψε είναι άγνωστο στην επιστήμη. Τα πλάσματα αυτά μοιάζουν εξωτερικά στους γορίλες, διαθέτοντας ωστόσο αρκετές διαφορές, όπως το βάδισμα σε όρθια στάση, το κυνήγι ζώων, την κρετοφαγία αλλά και τη χαρακτηριστική γλώσσα τους. Οι «μανγκάνι», όπως τους αποκαλεί ο δημιουργός τους, περιγράφονται ως «πελώριοι, άγριοι και μοχθηροί», ένα «είδος που μοιάζει πολύ στον γορίλα, αν και είναι πολύ πιο έξυπνο». Και είναι χάρη στην υψηλή νοημοσύνη και τη δύναμή τους που είναι «οι πιο τρομακτικοί από τους επιβλητικούς προγόνους του ανθρώπου». Στη γλώσσα των μανγκάνι, οι γορίλες αποκαλούνται «μπολγκάνι» και μάλιστα ο νεαρός Ταρζάν πάλεψε μαζί τους σε μια μεγάλη μάχη σε μια από τις πρώτες ιστορίες του. Η δεύτερη ξακουστή παρανόηση της μυθολογίας του Ταρζάν ήταν γέννημα των κινηματογραφικών περιπετειών του διαχρονικού Ταρζάν, Τζόνι Βαϊσμίλερ, εκεί στη δεκαετία του 1930. Ο κόσμος έβλεπε τον Ταρζάν και την Τζέιν του να ζουν σε ένα πρωτόγονο μεν, σοφιστικέ δε δεντρόσπιτο μέσα στη ζούγκλα, αν και ο Μπάροουζ δεν αναφέρει πουθενά κάτι τέτοιο. Κι αυτό γιατί ο Βρετανός Ταρζάν είχε φτιάξει ένα μικρό σπίτι βρετανικού στιλ μέσα στο παρθένο δάσος! Στο μυθιστόρημά του «Αιώνια Αγάπη», όπου ο Ταρζάν έχει έναν ομολογουμένως μικρό ρόλο, αλλά και στο επόμενο «Ο γιος του Ταρζάν», ο Μπάρουζ αναφέρει πως ο Τζον Κλέιτον, όπως ήταν το βαφτιστικό όνομα του βασιλιά της ζούγκλας, ζούσε σε «ένα μπανγκαλόου καλυμμένο με λουλούδια, πίσω από το οποίο υπάρχουν οι αχυρώνες και τα βοηθητικά κτίσματα μιας καλά οργανωμένης αφρικανικής φυτείας». Κι έτσι όταν δεν μάχεται με άγρια θηρία και δεν ανακαλύπτει χαμένες πόλεις, ο Ταρζάν είναι ένας σωστός σπιτόγατος…

Ο Ταρζάν είναι βρετανός ευγενής

Παρά το γεγονός ότι περνά το μεγαλύτερο μέρος του καιρού του στη ζούγκλα, ο Ταρζάν παραμένει Βρετανός όσο δεν πάει! Κι αυτό γιατί η αριστοκρατική καταγωγή του, όσο κι αν έχει καταποντιστεί από τις περιπέτειες στην άγρια φύση, δεν μπορεί να κρυφτεί. Κάτι που ξέρουμε ήδη από την παρθενική ιστορία του άρχοντα της ζούγκλας. Οι γονείς του Ταρζάν, Τζον και Άλις Κλέιτον, είναι επίσης ο λόρδος και η λαίδη Γκρέιστοκ, που πεθαίνουν στην πρώτη αυτή ιστορία και ο απόγονός τους θα πρέπει να περιμένει το τέλος της «Επιστροφής του Ταρζάν» για να διεκδικήσει τον αριστοκρατικό του τίτλο. Ποιος ήταν όμως ο ακριβής τίτλος του Ταρζάν, καθώς αυτό το «Lord» δεν είναι ακριβώς τίτλος ευγενείας, αλλά τρόπος κοινής προσφώνησης όλων των ευγενών, είτε πρόκειται για δούκα, είτε για κόμη, υποκόμη, μαρκήσιο και βαρόνο. Στο μυστήριο τέλος δίνει ο ίδιος ο Ταρζάν στο κεφάλαιο 19 του «Ταρζάν, ο Άρχοντας της Ζούγκλας», όταν ένας ιππότης τον ρωτά για τον τίτλο ευγενείας του: «Υποκόμης», απαντά ο Κλέιτον υπερήφανα. Ο Ταρζάν που έχει πάρει το όνομα του πατέρα του, Τζον Κλέιτον, είναι λοιπόν υποκόμης του Γκρέιστοκ. Όπως παρατήρησε ωστόσο ο κατοπινός συγγραφέας των περιπετειών του Ταρζάν, Philip Jose Farmer, στη δική του βιογραφία του Άρχοντα της Ζούγκλας, ο τίτλος του υποκόμη δεν χρησιμοποιούνταν στη Βρετανία πριν από τον 15ο αιώνα, κι έτσι θα ήταν σωστότερο να ονομαστεί ο Τζον Κλέιτον «κόμης του Γκρέιστοκ»…

Ο Ταρζάν περνά από οντισιόν για ταινία Ταρζάν!

Είναι γνωστό ότι ο Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ διατηρούσε με το Χόλιγουντ σχέση αγάπης/μίσους: του άρεσε μεν η διαφήμιση που έφερνε στο όνομά του το σινεμά και οι καραβιές χρημάτων, σιχαινόταν ωστόσο τον τρόπο που οι σεναριογράφοι άλλαζαν τον χαρακτήρα του κατά το δοκούν. Ακόμα χειρότερα, δεν άντεχε καθόλου τον πρώτο ποτέ Ταρζάν, τον ηθοποιό Έλμο Λίνκολν, ο οποίος έπασχε από υψοφοβία και ήταν εύσωμος και βαρύς, κόντρα δηλαδή στον αθλητικό και λεπτό μυθιστορηματικό Ταρζάν του Μπάροουζ. Ούτε βέβαια και με τον Τζόνι Βαϊσμίλερ ήταν ευχαριστημένος ο Μπάροουζ, παρά το γεγονός ότι ο πρωταθλητής κολύμβησης έστειλε τον ήρωά του στα ουράνια. Ο συγγραφέας ήθελε τον Ταρζάν του να μιλά στρωτά και καθαρά και ο Βαϊσμίλερ ίσα που μπορούσε να αρθρώσει κάτι κουτσοαγγλικά! Κι έτσι θα έπαιρνε την εκδίκησή του στο βιβλίο «Ο Ταρζάν και ο Άνθρωπος-Λιοντάρι». Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα, ο Ταρζάν σώζει ένα κινηματογραφικό συνεργείο που γύριζε μια ταινία στη ζούγκλα, μόνο και μόνο για να βρει ο Μπάροουζ την ευκαιρία να χλευάσει τόσο το χολιγουντιανό σύστημα όσο και το ίδιο το σινεμά τελικά. Αν και τη χαριστική βολή θα περιμένει να τη ρίξει στο Χόλιγουντ στο τελευταίο κεφάλαιο, όταν μετά την περιπέτεια το συνεργείο καλεί τον Ταρζάν στο Λος Άντζελες, όπου και συναντά τον σκηνοθέτη μιας ταινίας για τον Άρχοντα της Ζούγκλας. Ο σκηνοθέτης εγκρίνει τον Ταρζάν για τον ρόλο του Ταρζάν, παρά το γεγονός ότι ο Ταρζάν δεν ήταν εκεί γι’ αυτό, και σπεύδει να τον παρουσιάσει στον μεγάλο παραγωγό για το τελικό πράσινο φως και κόντρα στις διαμαρτυρίες του Ταρζάν που παραδέχεται πως δεν έχει καμιά εμπειρία στο πώς να είναι κινηματογραφικός Ταρζάν. Ο μεγαλοπαραγωγός τον βλέπει, τον σκανάρει αποδοκιμαστικά με τα μάτια του και γνέφει τελικά πως «δεν είναι ο τύπος του Ταρζάν, δεν είναι καθόλου»!

Ο Ταρζάν και η Τζέιν είναι αθάνατοι

Ο Μπάροους προίκισε τον ήρωά του με ασυνήθιστες ικανότητες και εξαιρετικές αισθήσεις, καθώς η δύναμή του, η ταχύτητα, τα αντανακλαστικά και οι κολυμβητικές του δεξιότητες ξεπερνούν κατά πολύ αυτές του μέσου ανθρώπου. Αν και στην «Αναζήτηση του Ταρζάν» θα αποκαλυπτόταν άλλη μια ικανότητά του, σαφώς εκπληκτικότερη απ’ όλες τις άλλες. Ο Άρχοντας της Ζούγκλας τα βάζει λοιπόν με μια εχθρική φυλή που τρομοκρατεί το δάσος και κλέβει γυναίκες, με την Τζέιν να είναι μεταξύ των απαχθέντων θυμάτων. Αποδεικνύεται όμως ότι η αφιλόξενη φυλή είναι αθάνατη, έχοντας αναπτύξει ένα μαντζούνι που χαρίζει αιώνια νεότητα. Κι έτσι όταν ο Ταρζάν σώσει για άλλη μια φορά την Τζέιν του, θα επιστρέψει στο σπίτι με ένα κουτί από το θαυματουργό αυτό ελιξίριο, το οποίο θα μοιράσει στους πιστούς του συμμάχους. Κι έτσι όλοι έγιναν αθάνατοι, ακόμα και η τσίτα, αν και παραμένει παράδοξο το γεγονός πως Ταρζάν και Τζέιν δεν σκέφτηκαν να κρατήσουν λίγο από το μαγικό παρασκεύασμα για τον γιο τους και τη γυναίκα του! Οι οποίοι δεν εμφανίζονται βέβαια στη συγκεκριμένη περιπέτεια, οπότε ας είναι…