Ένα παρατεταμένο ευχαριστώ είπαν σήμερα οι 33 ανθρακωρύχοι που εγκλωβίστηκαν το 2010 σε ένα ορυχείο στη βόρεια Χιλή και σώθηκαν μετά από Γολγοθά 69 ημερών στους διασώστες τους και σε ολόκληρη τη χώρα σε μια θρησκευτική τελετή που έγινε για την πρώτη επέτειο από το ατύχημα.

«Είμαστε οι επιζώντες μιας καταστροφής. Σήμερα θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε όλους», είπε ο Λουίς Ουρσούα, ο επικεφαλής των 33, στην τελετή που οργανώθηκε στο Κοπιάπο και στην οποία συμμετείχαν ο πρόεδρος της Χιλής Σεμπαστιάν Πινιέρα αλλά και όσοι συμμετείχαν στην επιχείρηση διάσωσης των εγκλωβισμένων. «Χάρη στις προσπάθειές σας δεν υπάρχουν σήμερα 33 σταυροί καρφωμένοι στην έρημο», πρόσθεσε δακρυσμένος ο Ουρσούα που δεν σταματούσε να επαναλαμβάνει: “Ευχαριστώ, ευχαριστώ, ευχαριστώ…”.

Πριν από έναν ακριβώς χρόνο, το απόγευμα της 5ης Αυγούστου 2010, σημειώθηκε μια κατάρρευση σε βάθος 400 μέτρων στο ορυχείο του Σαν Χοσέ με αποτέλεσμα οι 33 άνδρες να εγκλωβιστούν 200 μέτρα χαμηλότερα, μέσα σε μια στοά. Έμειναν στη στοά αυτή επί 69 ημέρες. Τις πρώτες 17 δεν είχαν καμία επαφή με τον έξω κόσμο, ζούσαν στο μισοσκόταδο τρώγοντας μικρές μερίδες από τα τρόφιμα που είχαν μαζί τους και πίστευαν ότι ήταν καταδικασμένοι. Στις 22 Αυγούστου τα σωστικά συνεργεία τους εντόπισαν και ξεκίνησε η τιτάνεια προσπάθεια για τον απεγκλωβισμό τους που καθήλωσε τον κόσμο ολόκληρο.

Ο Πινιέρα αγκάλιασε έναν προς έναν τους 27 ανθρακωρύχους που παραβρέθηκαν στην τελετή. Οι τέσσερις δεν κατάφεραν να είναι παρόντες επειδή αντιμετώπισαν πρόβλημα στην ανταπόκριση της πτήσης τους από τις ΗΠΑ ενώ δύο δεν επιθυμούσαν να παραστούν.

Αργότερα σήμερα ο πρόεδρος της Χιλής αναμένεται να παραδώσει στον ανθρακωρύχο Χοσέ Οχέδα το πρώτο σημείωμα που έγραψε και έστειλε στην επιφάνεια όταν τους εντόπισαν τα σωστικά συνεργεία: «Είμαστε καλά, οι 33 στο καταφύγιο». Το χαρτάκι θα τοποθετηθεί σε μουσείο του Κοπιάπο μαζί με το «Φοίνικα», το μεταλλικό θάλαμο που ανέβασε έναν προς έναν τους 33 στην επιφάνεια στις 13 Οκτωβρίου.

Δεν προβλέπεται να γίνει καμία τελετή στο χώρο του ορυχείου, που απέχει 40 χιλιόμετρα από το Κοπιάπο και σήμερα είναι έρημο: τίποτα δεν θυμίζει τις ημέρες εκείνες, ούτε το «χωριό» που φύτρωσε μέσα στην έρημο Ατακάμα και φιλοξένησε 3.500 ανθρώπους, οικογένειες, διασώστες και δημοσιογράφους. «Περνάνε εβδομάδες χωρίς να έρθει κανένας» εκτός από κάποιον από τους 33 ανθρακωρύχους ή “έναν περίεργο τουρίστα”, είπε ένας από τους δύο τους φύλακες του χώρου.

Το πηγάδι μήκους 622 μέτρων και διαμέτρου 66 εκατοστών από το οποίο βγήκαν οι ανθρακωρύχοι έχει κλειστεί με τσιμέντο, η είσοδος του ορυχείου είναι φραγμένη με μεταλλικές μπάρες και μόνο το γαύγισμα κάποιου αδέσποτου σκύλου ταράζει την ησυχία της ερήμου. Καμιά φορά «ακούγονται παράξενοι θόρυβοι μέσα από το ορυχείο», πρόσθεσε ο φύλακας.

Ένα χρόνο μετά, οι 33 έχουν πάρει ο καθένας το δρόμο τους. Επτά εξακολουθούν να βρίσκονται σε άδεια λόγω ασθενείας. Από τους υπόλοιπους, πολλοί δεν έχουν συνέλθει από την περιπέτειά τους. Ο 20χρονος Τζίμι Σάντσες, ο «βενιαμίν» της ομάδας, δηλώνει ότι «δεν είναι πια ο ίδιος άνθρωπος», ότι έχει προβλήματα ύπνου και εναλλαγές στη διάθεση.

Τα ταξίδια και οι προσκλήσεις των πρώτων μηνών έχουν αραιώσει, η επιταγή των 10.000 δολαρίων που έδωσε στον καθέναν τους ένας επιχειρηματίας ιδιοκτήτης ορυχείων ξοδεύτηκε και όσοι είναι «γεροί» δεν παίρνουν πια επιδόματα ασθενείας. Μερικοί, όπως ο Ουρσούα, δίνουν διαλέξεις ενώ ακόμη λιγότεροι, όπως ο Κλαούντιο Ακούνα, 45 ετών, δουλεύουν και πάλι σε ορυχεία. Όμως οι περισσότεροι δεν έχουν σταθερή δουλειά. Έχουν προσφύγει στα δικαστήρια ζητώντας αποζημίωση ύψους πολλών χιλιάδων δολαρίων από την εταιρεία και το κράτος, αλλά η υπόθεσή τους εκκρεμεί.

«Υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι οι ανθρακωρύχοι πλούτισαν, λένε το ένα και το άλλο… Δεν ισχύει τίποτα απ’ αυτά», τόνισε ο 57χρονος Ομάρ Ρεϊγάδας.