Ο συντηρητικός πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα «υπέγραψε σήμερα τον νόμο» για το Συνταγματικό Δικαστήριο, ανέφερε σήμερα η προεδρία σε μια λακωνική ανακοίνωση, αναφορικά με μια νομοθεσία, που σύμφωνα με την αντιπολίτευση, έχει στόχο να παραλύσει τον θεσμό.
Ο πρόεδρος Ντούντα υπέγραψε τον νόμο που είχε εγκριθεί εσπευσμένα από τη συντηρητική πλειοψηφία του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, παρά τις εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση που απηύθυναν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πολλοί ειδικοί καθώς και πολωνικοί και διεθνείς θεσμοί.
Ο νέος νόμος, που τίθεται σε ισχύ αμέσως μετά τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, εισάγει κυρίως τον κανόνα της ενισχυμένης πλειοψηφίας των δύο τρίτων για τις αποφάσεις του Δικαστηρίου, στο οποίο θα πρέπει στο εξής να παρίστανται, προκειμένου να εγκρίνουν υποθέσεις μεγάλης σημασίας, 13 από τους 15 δικαστές του, αντί εννέα προηγουμένως.
Το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) έχει ήδη διορίσει πέντε δικαστές της επιλογής του στο δικαστήριο, έπειτα από μία αμφιλεγόμενη διαδικασία, κάτι που αναμένεται να του επιτρέψει να μπλοκάρει εύκολα τις μη ευνοϊκές αποφάσεις του Δικαστηρίου.
Την Τετάρτη, σε επιστολή του προς τις πολωνικές αρχές, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς απαίτησε «ο νόμος αυτός να μην εγκριθεί τελικά, ή τουλάχιστον να μην τεθεί σε ισχύ προτού αποτιμηθούν πλήρως και ακριβώς όλα τα θέματα που αφορούν τον αντίκτυπό του στην ανεξαρτησία και στη λειτουργία του Συνταγματικού Δικαστηρίου».
Ο πολωνός υπουργός Δικαιοσύνης Ζμπίγκνιου Ζιόμπρο απάντησε αμέσως πως ο Τίμερμανς «παρασύρθηκε» από την αντιπολίτευση.
Το κόμμα του Κατσίνσκι υποστηρίζει πως με τον νόμο αυτό «βάζει τάξη» στη λειτουργία του δικαστηρίου και εξαλείφει ένα εμπόδιο στην εφαρμογή των προεκλογικών του υποσχέσεων.
Όμως ο νόμος έδωσε τροφή σε θυελλώδεις αντιπαραθέσεις κατά την έγκρισή του με διαδικασίες εξπρές από το Κοινοβούλιο και προκάλεσε τις έντονες επικρίσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου και πολλών μη κυβερνητικών οργανώσεων, μεταξύ των οποίων η Διεθνής Αμνηστία.
Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα εξέφρασε επίσης την «ανησυχία» της. Ο πρώην πρόεδρος της Πολωνίας Λεχ Βαλέσα ζήτησε να γίνει δημοψήφισμα για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, μόλις δύο μήνες μετά τις εκλογές τις οποίες κέρδισε το PiS.
Το Εθνικό Συμβούλιο Δικαιοσύνης (KRS) έκανε έκκληση στον πρόεδρο Αντρέι Ντούντα να μην εγκρίνει τον νέο νόμο αλλά να τον υποβάλει στο… Συνταγματικό Δικαστήριο ώστε να αποφασίσει για το αν συνάδει με το Σύνταγμα.
Για την πολωνική αντιπολίτευση η νέα κυβέρνηση θέλει απλώς να αποδεσμευθεί από κάθε ανεξάρτητο έλεγχο.