Η 12χρονη Myat Noe τριγυρνά ανάμεσα στα τραπέζια, παίρνοντας παραγγελίες και αδειάζοντας τα τασάκια. Δουλεύει για περίπου ένα δολάριο την ημέρα στη Μιανμάρ, η οποία κατέχει ένα από τα χειρότερα ρεκόρ σε ό,τι αφορά την παιδική εργασία.
Υπάρχουν εκατομμύρια σαν τη Myat Noe καθώς τα παιδιά- εργαζόμενοι είναι κάτι ευρέως αποδεκτό στη χώρα. Υπάρχει ωστόσο πίεση για αλλαγή, τόσο της νοοτροπίας όσο και της νομοθεσίας.
Λίγο πριν τις εκλογές- ορόσημο της 8ης Νοεμβρίου συνασπισμός οργανώσεων δράττονται της ευκαιρίας για να φέρουν στο προσκήνιο τη σχετική συζήτηση και να πιέσουν στη κατεύθυνση της θεσμοθέτησης εθνικής, υποχρεωτικής και δωρεάν εκπαίδευσης σε διάστημα πέντε ετών.
Το κόμμα της Αούνγκ Σαν Σου Κιι έχει αναδείξει την εκπαίδευση ως ακρογωνιαίο λίθο στη μείωση της φτώχειας- αλλά δεν έχει ακόμα δεσμευτεί στην κατεύθυνση αυτή.
Μια ματιά στους δρόμους της πόλης Yangon αποδεικνύει πως υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος να καλυφθεί.
Τα καταστήματα που προσφέρουν τσάι έχουν ως επί το πλείστον προσωπικό παιδιά- κάποια είναι τόσο μικρά που μόλις έχουν κλείσει τα 7 τους χρόνια.
«Προέρχομαι από την επαρχία και πρέπει να βοηθήσω τους γονείς μου που δεν έχουν αρκετά χρήματα», εξήγησε η Myat Noe στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Όπως πολλά από τα παιδιά εργάτες στη Yangon, προέρχεται από τις φτωχές εθνικές μειονότητες της Μιανμάρ και εργάζεται για ένα δολάριο την ημέρα από τότε που ήταν εννιά ετών.
Τα παιδιά εργάτες απασχολούνται επί 14 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα. Κοιμούνται σε μεγάλους κοιτώνες με άλλα παιδιά ή σε αυτοσχέδια κρεβάτια που φτιάχνουν από τα ίδια α πλαστικά τραπέζια στα οποία την ημέρα σερβίρουν τσάι.
Δεν υπάρχει χρόνος για σχολείο, πόσω μάλλον για παιχνίδι, με αποτέλεσμα τα περισσότερα παιδιά- εργάτες να καταδικάζονται σε όλη τη ζωή τους στη χειρωνακτική εργασία και τη φτώχεια.
Σύμφωνα με στοιχεία της απογραφής του 2014, η Myat Noe είναι ένας από τους 4,4 εκατ. ανηλίκους στη χώρα που δεν πηγαίνουν σχολείο. Η χώρα βρίσκεται στην 7η χειρότερη θέση σε ό,τι αφορά την παιδική εργασία, ακολουθώντας την Ινδία και τη Λιβερία.
Δεν υπάρχει νομοθεσία που να απαγορεύει την παιδική εργασία αλλά και οι υπάρχοντες νόμοι δεν εφαρμόζονται.
«Οι γονείς είναι φτωχοί κι έτσι στέλνουν τα παιδιά τους στα μαγαζιά που σερβίρουν τσάι για να βγάλουν λεφτά», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο εκπρόσωπος του υπουργείου Εργασίας της χώρας.
Σε μια προσπάθεια να φτάσουν και στα παιδιά- εργάτες, αρκετές οργανώσεις παρέχουν δωρεάν διδασκαλία μετά τη δουλειά τους.
Για τρεις νύχτες την εβδομάδα το τελευταίο 6μηνό ο 15χρονος Naing Lin Aung παρακολουθούσε μαθήματα μετά τη 14ωρη δουλειά του σε τσαγερί.
«Δεν ξέρω τι θα γίνει στο μέλλον κι έτσι θέλω να μάθω αγγλικά και υπολογιστές, να έχω κάποιες γνώσεις και σε θέματα υγείας σε περίπτωση που αρρωστήσω», λέει, ενώ τα μάτια του κλείνουν από την κούραση.
Το πρόγραμμα Myanmar Mobile Education (myME) διδάσκει 600 παιδιά στις πόλεις Yangon και Mandalay με τα μαθήματα να γίνονται μέσα στα τεϊοποτεία μετά το κλείσιμό τους. Για τα παιδιά που δουλεύουν σε μέρη που είναι ανοιχτά όλο το 24ωρο, υπάρχει μια υποτυπώδης «αίθουσα διδασκαλίας» σε ένα τροποποιημένο minibus παρκαρισμένο απ’ έξω.
Ορισμένα από τα παιδιά πηγαίνουν για να μάθουν τα πολύ βασικά, γλώσσα και μαθηματικά ενώ άλλα που πρόλαβαν να πάνε λίγο στο σχολείο προσπαθούν να βελτιώσουν τα αγγλικά τους και τις γνώσεις τους στους υπολογιστές.
Δεν είναι βέβαια εύκολη η διδασκαλία παιδιών που έχουν ήδη δουλέψει 14 ώρες την ημέρα.
«Τα περισσότερα παιδιά δουλεύουν όλη μέρα και μερικές φορές δεν μπορούν να επικεντρωθούν στο μάθημα», εξηγεί ένας από τους δασκάλους.
Η οργάνωση Scholarships for Street Kids αποζημιώνει τους γονείς για τα χρήματα που χάνουν όταν τα παιδιά τους τους αφήνουν τη δουλειά τους.
«Αυτή η χώρα είναι πραγματικά πολύ φτωχή και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι κατεστραμμένο. Οπότε είναι δύσκολο να αναδείξεις την αξία της εκπαίδευσης και να πείσεις τους γονείς να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο», δηλώνει ο ιδρυτής της οργάνωσης John McConnell.
Η οργάνωση έχει προσφέρει περίπου 300 υποτροφίες μέχρι σήμερα αλλά για κάθε παιδί που προσεγγίζουν, υπάρχουν πολλά ακόμα που δεν έχουν καμία επιλογή παρά να δουλέψουν, σε μια χώρα όπου το εκπαιδευτικό σύστημα έχει διαλυθεί από τα χρόνια της υποχρηματοδότησης από τη χούντα που διοικούσε.
Για τον Tim Aye-Hardy, ιδρυτή του myME, μια ολόκληρη γενιά θυσιάζεται στη φτώχεια. «Τι δουλειές θα βρουν; Τι είδους μέλλον περιμένει αυτά τα παιδιά και αυτή τη χώρα;» διερωτάται.
