Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών έδωσε σήμερα το «πράσινο φως» στην Ευρωπαϊκή Ένωση να εκτελεί νηοψίες στην ανοικτή θάλασσα στα σκάφη που μεταφέρουν μετανάστες οι οποίοι προσπαθούν να φτάσουν από τη Λιβύη σε ευρωπαϊκό έδαφος, μια απόφαση που έχει ως στόχο την επίλυση της σοβαρότερης μεταναστευτικής κρίσης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η απόφαση αυτή υιοθετήθηκε με 14 ψήφους υπέρ και μία αποχή από την πλευρά της Βενεζουέλας.
Οι Ευρωπαίοι επέκτειναν από την Τετάρτη τη στρατιωτική ναυτική επιχείρησή τους στα ανοιχτά της Λιβύης, στα διεθνή ύδατα, εναντίον των διακινητών ανθρώπων. Τα σκάφη που συμμετείχαν στην επιχείρηση αυτή, που αποκαλείται «Σοφία» —από το όνομα ενός μικρού κοριτσιού που περισυνελέγη από τη θάλασσα— περιορίζονταν ως τώρα να παρακολουθούν τα δίκτυα των διακινητών.
Έξι πολεμικά πλοία (από την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία και την Ισπανία) θα μπορούν στο εξής να κάνουν δια της βίας νηοψίες, να επιθεωρούν, να κατάσχουν και να καταστρέφουν τα πλοιάρια που χρησιμοποιούν οι διακινητές ανθρώπων.
Η πρόταση, που είχε υποβληθεί από τη Βρετανία και ήταν υπό συζήτηση εδώ και πολλές εβδομάδες, προσδίδει διεθνή νομιμότητα στην επιχείρηση αυτή που έχει ως στόχο να περιορίσει την αδιάκοπη μεταναστευτική ροή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Η απόφαση δίνει στους Ευρωπαίους το δικαίωμα «να επιθεωρούν στην ανοικτή θάλασσα, πέρα από τις ακτές της Λιβύης, τα σκάφη για τα οποία υπάρχουν σοβαρές υποψίες» ότι χρησιμοποιούνται από τους διακινητές. Τα ευρωπαϊκά πολεμικά ωστόσο θα πρέπει να έχουν εκ των προτέρων τη συναίνεση των χωρών, τη σημαία των οποίων φέρουν τα ύποπτα σκάφη.
Αν οι «υποψίες» επιβεβαιωθούν, τα σκάφη των διακινητών θα κατάσχονται, θα αχρηστεύονται ή θα καταστρέφονται.
Οι μετανάστες που επιβαίνουν σε αυτά θα μεταφέρονται στην Ιταλία όπου θα εξετάζεται το αίτημά τους για χορήγηση ασύλου ενώ οι συλληφθέντες διακινητές θα οδηγούνται ενώπιον της δικαιοσύνης.
Με την απόφαση ζητείται από τις χώρες-μέλη του ΟΗΕ να συνεργαστούν με τη Λιβύη και να παραπέμπουν συστηματικά στη δικαιοσύνη τους διακινητές. Υπογραμμίζεται επίσης ότι οι μετανάστες θα πρέπει να αντιμετωπίζονται «με ανθρωπιά και αξιοπρέπεια» και να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματά τους.
Η έγκριση θα έχει ισχύ ενός έτους και η επιχείρηση θα αφορά μόνο τη διακίνηση μεταναστών στα διεθνή ύδατα στα ανοιχτά της Λιβύης.
Περισσότεροι από 500.000 μετανάστες και πρόσφυγες, κυρίως Σύροι, έχουν φτάσει στην Ευρώπη από τις αρχές του έτους ενώ τουλάχιστον 3.000 πνίγηκαν προσπαθώντας να φτάσουν δια θαλάσσης στην Ιταλία ή την Ελλάδα.
Η έγκριση του ψηφίσματος αυτού, βασικός στόχος του οποίου είναι «να σωθούν οι ζωές των μεταναστών που απειλούνται» καθυστέρησε πολλές φορές λόγω των αντιρρήσεων που είχαν εκφράσει αρχικά η Ρωσία, κατόπιν τρεις αφρικανικές χώρες, μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (Αγκόλα, Νιγηρία και Τσαντ) και τέλος η Βενεζουέλα.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Ρωσία πείστηκε να ψηφίσει υπέρ λόγω των περιορισμών που τέθηκαν όσον αφορά μια στρατιωτική επέμβαση. Οι τρεις αφρικανικές χώρες πείστηκαν από μια επιστολή των λιβυκών αρχών που αναγνωρίζονται από τη διεθνή κοινότητα, όπου δήλωναν ότι στηρίζουν την απόφαση.
Προς το παρόν, η ευρωπαϊκή επιχείρηση εναντίον των διακινητών δεν μπορεί να επεκταθεί και στα παράλια της Λιβύης καθώς δεν υπάρχει συμφωνία εκ μέρους μιας ενωμένης λιβυκής κυβέρνησης. Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλει ο ΟΗΕ για την επίλυση της λιβυκής κρίσης, στη Λιβύη λειτουργούν και σήμερα δύο αντίπαλες κυβερνήσεις και δύο κοινοβούλια.
