Τείνουμε να βλέπουμε την Ιστορία με όρους μανιχαϊστικούς, λες και υπάρχει μόνο το άσπρο και το μαύρο.
Είναι το εκπαιδευτικό σύστημα, είναι ο Τύπος, είναι τέλος η κοινή γνώμη που αρέσκεται να χαρακτηρίζει το παρελθόν με τέτοιους απόλυτους όρους, παρά το γεγονός ότι σχεδόν ποτέ τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα για να αποφανθείς με τέτοια αποφασιστικότητα.
Οι πόλεμοι και η πολιτική έχουν καλούς και κακούς, την ίδια στιγμή που οι ηγέτες είναι φωτισμένοι ή εντελώς ακατάλληλοι για ανώτατα αξιώματα, αν και σπάνια θα μπορούσες να αποφανθείς με ακραίους όρους για τα χρονικά παγκόσμιων γεγονότων ή προσωπικών πράξεων, καθώς όλα είναι πολυπαραγοντικά.
Μπορεί λοιπόν για τους παρακάτω η ετυμηγορία να αποδείχθηκε αρνητική, παρά ταύτα…
Ο Τσάμπερλεν έσωσε εκατομμύρια ζωές
Θυσίασε την Τσεχοσλοβακία για να κατευνάσει τον Χίτλερ, έτσι πέρασε στην Ιστορία η πολιτική του Νέβιλ Τσάμπερλεν απέναντι στο μεγαλύτερο κακό που έβλεπε ποτέ η Ευρώπη, τη ναζιστική λαίλαπα: ο βρετανός πρωθυπουργός έβηξε αμήχανα, κοίταξε από την άλλη και εκατομμύρια υπέφεραν. Κι όμως, αυτή του η αδράνεια μπορεί να έσωσε εκατομμύρια ζωές από τον οριστικό χαμό τους.
Το 1938, η Βρετανία δεν ήταν σε θέση να τα βάλει με τη ναζιστική Γερμανία: ο στρατός της ήταν ανέτοιμος, ανεκπαίδευτος και χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, την ίδια ώρα που ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία είχαν δηλώσει την απροθυμία τους να τη βοηθήσουν σε μια ευρωπαϊκή περιπέτεια. Από την άλλη, Ιαπωνία, Ιταλία και Σοβιετική Ένωση είχαν δείξει τις προθέσεις τους να υποστηρίξουν τη Γερμανία συντρίβοντας κάθε αντίσταση. Μέσω των μαθηματικών της βίας, ο Τσάμπερλεν συνειδητοποίησε ότι η Τσεχοσλοβακία ήταν αβοήθητη και ενδεχόμενη κήρυξη πολέμου από τη χώρα του όχι μόνο δεν θα άλλαζε την κατάσταση, αλλά θα κατέληγε και με τη Βρετανία σμπαράλια.
Στρατηγικά, αποδείχθηκε σωστός. Την ώρα που δημόσια κατεύναζε τον Χίτλερ, στο παρασκήνιο είχε εξουσιοδοτήσει μια πρωτόγνωρη εξοπλιστική δαπάνη για λογαριασμό του βρετανικού στρατού, εγκαινιάζοντας προγράμματα στρατολόγησης αλλά και μεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισμού στις στρατιωτικές δαπάνες. Κι έτσι μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1939 η Βρετανία ήταν πανέτοιμη κρατώντας απασχολημένη τη ναζιστική μηχανή μέχρι να μπουν στο παιχνίδι Αμερική και Σοβιετική Ένωση. Πιθανότατα η Ιστορία θα ήταν κομματάκι διαφορετική αν είχε επιτεθεί ο βρετανός πρωθυπουργός το 1938…
Ο Νικίτα Χρουστσόφ περιόρισε τις ακρότητες της KGB
Ο διάδοχος του Στάλιν στο τιμόνι της Σοβιετικής Ένωσης μνημονεύεται σήμερα για τον βρυχηθμό του «θα σας θάψουμε» σε μια αίθουσα γεμάτη με δυτικούς διπλωμάτες! Τα δικά του χρόνια χαρακτηρίστηκαν από την αντι-δυτική παράνοια και το συνεχώς επαπειλούμενο φάντασμα του πυρηνικού ολέθρου. Αν και για το εσωτερικό της χώρας του δεν ήταν άλλος ένας «κόκκινος» παράφρονας, αλλά ο άνθρωπος που έβαλε χαλινάρι στην έκνομη και σχεδόν τρομοκρατική δράση των παντοδύναμων μυστικών υπηρεσιών.
Στην εποχή του Στάλιν, η KGB είχε συγκεκριμένη ποσόστωση να καλύψει, στρεφόμενη συχνά εναντίον ανυποψίαστων και αθώων πολιτών μόνο και μόνο επειδή έπρεπε να πιάσει τους μηνιαίους «στόχους» της. Η δράση της είχε τόσο ξεφύγει που κανείς δεν ήταν πια ασφαλής, ακόμα και τα υψηλόβαθμα στελέχη του Σοβιέτ κινδύνευαν από την παντοδυναμία που απολάμβανε από τον «Πατερούλη».
Ο Χρουστσόφ έβαλε σκοπό να το αλλάξει αυτό και με μυστικό λόγο που εκφώνησε μπροστά στο κομματικό του ακροατήριο απαγόρευσε στην ουσία στην Ένωση να τρομοκρατεί τους ίδιους της τους πολίτες. Η απίστευτη καταπίεση υποχώρησε σταδιακά, οι καλλιτέχνες απέκτησαν κάποια ψήγματα ελευθερίας έκφρασης και ο λαός σταμάτησε να φοβάται τους γείτονές του. Η ζωή έγινε ευκολότερη και λιγότερο επικίνδυνη για τα εκατομμύρια των Ρώσων…
Ο Σουχάρτο περιόρισε αποτελεσματικά τη βρεφική θνησιμότητα
Ο διαβόητος δικτάτορας της Ινδονησίας, υπεύθυνος για δυο ξεχωριστές γενοκτονίες στα εδάφη του, εξόντωσε περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους και οδήγησε τη χώρα του στην οικονομική κατάρρευση το 1997. Περιέργως, ο ανηλεής δικτάτορας νοιαζόταν ειλικρινώς για την ευημερία των παιδιών και έκανε πολλά προς αυτή την κατεύθυνση.
Όταν ανέλαβε πραξικοπηματικά τα ηνία της χώρας, η Ινδονησία μαστιζόταν από τη φτώχεια και τον αναλφαβητισμό και η βρεφική θνησιμότητα θέριζε. Παρά το γεγονός ότι οι πολιτικές που ακολούθησε λεηλάτησαν τα δημόσια ταμεία, η διακυβέρνησή του βελτίωσε το σύστημα υγείας αλλά και την παιδεία, καταλήγοντας τελικά σε έναν δραστικό περιορισμό της βρεφικής θνησιμότητας. Το οικονομικό θαύμα του κατέρρευσε όμως έπειτα από 30 χρόνια ευημερίας αφήνοντας να φανούν οι ανεπάρκειες του συστήματός του…
Ο Γουόρεν Χάρντινγκ ήταν υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφρο-Αμερικανών
Ένας από τους πιο διεφθαρμένους προέδρους των ΗΠΑ που πέρασαν ποτέ από το Οβάλ Γραφείο, ο άνθρωπος που συνήθιζε να διορίζει τα φιλαράκια του σε επιτελικές θέσεις και να περνά τη μέρα του είτε κυνηγώντας τον ποδόγυρο είτε παίζοντας πόκερ, πέρασε στα κιτάπια της Ιστορίας ως σύμβολο διαφθοράς, αυθαιρεσίας και μετριότητας.
Παρά ταύτα, τον Οκτώβριο του 1921 έσπασε μια μακρά προεδρική παράδοση «ομερτά» καταδικάζοντας δημόσια το λιντσάρισμα, σε μια εποχή που σύμφωνα με τα στατιστικά δύο μαύροι πολίτες έχαναν τη ζωή τους κάθε βδομάδα από το δολοφονικό μένος του λευκού πλήθους. Ήταν η πρώτη φορά που πρόεδρος έπαιρνε ανοιχτά θέση κατά της αποτρόπαιης πρακτικής, με τα λόγια του να έχουν κατακλυσμιαία κοινωνική συνέπεια.
Την επόμενη χρονιά, έφερε στο Κοινοβούλιο το νομοσχέδιό του που ποινικοποιούσε το λιντσάρισμα και στους λίγους μήνες που θα του έμεναν ακόμα στο τιμόνι της χώρας, καθώς πέθανε καταμεσής της θητείας του, προάσπισε τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα των Αφρο-Αμερικανών όσο κανείς προκάτοχός του. Το καινοτόμο νομοσχέδιό του δεν πέρασε βέβαια ποτέ από το νομοθετικό σώμα των ΗΠΑ…
Ο Τζορτζ Μπους έσωσε εκατομμύρια ζωές Αφρικανών
Ο άνθρωπος που κήρυξε τον «Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας» και έφερε τον όλεθρο σε Ιράκ και Αφγανιστάν είχε μια μακρά σειρά από πολιτικές και προσωπικές γκάφες να χαρακτηρίζουν τον κοινοβουλευτικό του βίο, αν και μέρος της κληρονομιάς του ήταν το πρόγραμμα κατά του AIDS που εγκαινίασε στην Αφρική, σώζοντας σαφώς αναρίθμητες ανθρώπινες ζωές.
Το 2003, την ώρα που ο Τύπος ήταν απασχολημένος με τα καμώματα του Μπους στο Ιράκ, ο πρόεδρος ίδρυε το Προεδρικό Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης για την Ανακούφιση από το AIDS (PEPFAR), σύμφωνα με το οποίο στα επόμενα πέντε χρόνια θα εκταμιεύονταν περισσότερα από 15 εκατ. δολάρια στη μάχη με τη νόσο, την ίδια στιγμή που ο Μπους πρόσθεσε και ένα εξτρά κονδύλι 1,2 δισ. δολαρίων για την πρόληψη και θεραπεία της ελονοσίας.
Πριν από την έναρξη του PEPFAR, το AIDS εξόντωνε κάπου 2,3 εκατ. ανθρώπους στη Νότια Αφρική μόνο, την ίδια στιγμή που πρόσβαση σε φάρμακα είχαν λιγότεροι από 100.000 Αφρικανοί. Μέχρι το 2013, ο αριθμός των ντόπιων που υποβάλλονταν σε θεραπεία για το AIDS είχε αγγίξει τα δύο εκατομμύρια, τα ποσοστά μόλυνσης έπεσαν δραστικά, όπως και οι δείκτες της ελονοσίας, οι οποίοι υποδιπλασιάστηκαν σε 15 ξεχωριστές αφρικανικές χώρες…
