Ο Ντόναλντ Τραμπ απαίτησε την αφαίρεση ενός πορτρέτου του από το Καπιτώλιο της Πολιτείας του Κολοράντο, εξοργισμένος γιατί –όπως είπε– τον απεικονίζει ως «πραγματικά τον χειρότερο». Όμως, η τέχνη είναι εξ ορισμού υποκειμενική, επομένως ποιος είναι ο λόγος που ο Αμερικανός πρόεδρος έφτασε στο σημείο να κατεβάσει από τους τοίχους του το πορτρέτο του, που φιλοτέχνησε η Βρετανίδα καλλιτέχνις Σάρα Μπόρντμαν και προοριζόταν να είναι μια ουδέτερη προσθήκη στη σειρά των προεδρικών απεικονίσεων;

Όπως επισημαίνει η γλύπτρια Λίζι Κέιν σε άρθρο της στον Independent, ούτε ο απεικονιζόμενος ούτε η καλλιτέχνις μπορούν να ελέγξουν πώς θα εκληφθεί ένα έργο τέχνης. Το συγκεκριμένο έργο κρεμόταν διακριτικά στο Καπιτώλιο του Κολοράντο από το 2019, πλάι σε πορτρέτα άλλων προέδρων. Δεν είναι σαφές τι έκανε τον Τραμπ να το προσέξει τώρα, αλλά το συνέκρινε αρνητικά με το προηγούμενο πορτρέτο του Μπαράκ Ομπάμα από την ίδια καλλιτέχνιδα. Ισχυρίστηκε μάλιστα ότι εκείνη «χειροτέρεψε ως καλλιτέχνις». Κατηγόρησε τόσο τη Μπόρντμαν όσο και τον Δημοκρατικό κυβερνήτη του Κολοράντο, Τζάρεντ Πόλις – παρότι το πορτρέτο είχε χρηματοδοτηθεί από Ρεπουμπλικανούς μέσω GoFundMe. Και τελικά κατάφερε να αφαιρεθεί.

Η γλύπτρια που γράφει το άρθρο, Λίζι Κέιν, είχε φτιάξει και η ίδια ένα αμφιλεγόμενο γλυπτό του Τραμπ το 2019, με τίτλο «Το μεγαλύτερο γλυπτό στην ιστορία των γλυπτών». Δεν είχε πολιτική πρόθεση, αλλά ήθελε να εξερευνήσει την ανθρώπινη φύση μέσα από την εικόνα ενός από τους πιο διάσημους ανθρώπους στον κόσμο.

Η ίδια γράφει: «Ο Τραμπ είναι ένα συναρπαστικό πρόσωπο γιατί, ό,τι κι αν κάνει ο ίδιος ή η κυβέρνησή του, δεν αναλαμβάνει ευθύνη. Δεν υπάρχει ταπεινότητα, ούτε σημάδι μετάνοιας – πόσο μάλλον συγγνώμης. Τον φαντάστηκα μόνο πίσω από κλειστές πόρτες να δείχνει ευάλωτος, καμπουριασμένος σαν κακομαθημένο παιδί».

Και συνεχίζει: «Τα περισσότερα μνημειακά γλυπτά είναι τοποθετημένα σε βάθρα για να μας κάνουν να κοιτάμε ψηλά. Το δικό μου για τον Τραμπ είναι το αντίθετο – κάθεται στην άκρη, μειωμένος. Τον δείχνω όπως τον βλέπω εγώ: να πετάει τα παιχνίδια του από την κούνια σαν μωρό. Και αυτό είναι τώρα επίκαιρο – και ξεκαρδιστικό – γιατί αυτό ακριβώς κάνει και με τον πίνακα της Μπόρντμαν».

Σύμφωνα με την ίδια, «ο Τραμπ έχει την εικόνα ότι είναι πιο όμορφος απ’ ό,τι πραγματικά είναι. Αλλά αυτό το πορτρέτο τον απεικονίζει σωστά. Κι αυτό δεν μπορεί να το αντέξει».

Συνοψίζοντας, ο Τραμπ μισεί το πορτρέτο γιατί, όπως φαίνεται, δεν ανταποκρίνεται στην εικόνα που έχει ο ίδιος για τον εαυτό του. Δεν του αρέσει γιατί:

  1. Δεν τον κολακεύει εμφανισιακά – είπε ότι είναι «πραγματικά το χειρότερο πορτρέτο» και ότι τον δείχνει παραμορφωμένο.
  2. Το συνέκρινε με το πορτρέτο του Ομπάμα από την ίδια καλλιτέχνιδα και θεωρεί ότι εκείνο ήταν πολύ καλύτερο, κάτι που ίσως ενισχύει την ανασφάλειά του.
  3. Δεν μπορεί να ελέγξει το αφήγημα – το πορτρέτο δείχνει μια πιο ρεαλιστική ή ακόμα και ελαφρώς ειρωνική εκδοχή του, που δεν συμβαδίζει με την εικόνα ισχύος και γοητείας που προσπαθεί να προβάλλει.
  4. Η τέχνη δεν του είναι φιλική – όπως λέει και η αρθρογράφος, η τέχνη αφήνει περιθώρια ερμηνείας και δεν μπορεί να ελεγχθεί, κάτι που απεχθάνεται.

Εν τέλει, δεν είναι ότι η καλλιτέχνιδα έκανε κάτι «κακό», αλλά ότι το αποτέλεσμα τον εκθέτει στα μάτια του κόσμου ως έναν πιο ανθρώπινο, ατελή και ευάλωτο Τραμπ. Κι αυτό, για τον ίδιο, είναι απαράδεκτο.