Ο Παράδεισος αποτελεί ένα αιώνιο σύμβολο παρηγοριάς και ελπίδας για δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα: τι είναι ο Παράδεισος και πού βρίσκεται σε σχέση με το σύμπαν μας;
Στη Βίβλο, ο Παράδεισος περιγράφεται ως ένας κόσμος στους ουρανούς, όπου κυριαρχούν η απόλυτη ειρήνη και η χαρά υπό την παρουσία του Θεού. Στη λαϊκή κουλτούρα, απεικονίζεται συχνά με μαργαριταρένιες πύλες, αφράτα σύννεφα και φωτεινά, ουράνια φώτα.
«Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάποια αντίληψη για τον Παράδεισο, ακόμη και αν αυτή έχει διαμορφωθεί από ταινίες όπως What Dreams May Come ή The Lovely Bones, ή περιλαμβάνει συνάντηση με τον Morgan Freeman σε ένα λευκό δωμάτιο», αναφέρει η Robyn J. Whitaker, ανώτερη λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Θεότητας στην Αυστραλία.
Φωτογραφίες του διαστήματος έχουν ενισχύσει την ελπίδα ότι ίσως μπορούμε να εντοπίσουμε τον Παράδεισο ψηλά στον ουρανό. Για παράδειγμα, η NASA ονόμασε μια φωτογραφία του Κρόνου «Blue Heaven», ενώ η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία αποκάλεσε ένα μακρινό νεφέλωμα «Stairway to Heaven».
Ωστόσο, η Whitaker διευκρινίζει ότι ο Παράδεισος είναι περισσότερο ένα «ουτοπικό όραμα». Για τους Χριστιανούς, η ιδέα του Παραδείσου προσφέρει παρηγοριά στους πενθούντες και ελπίδα σε όσους υποφέρουν ή πεθαίνουν.
Οι βιβλικές ρίζες της έννοιας του Παραδείσου
Αρχικά, ο Παράδεισος στη χριστιανική πίστη σχετιζόταν περισσότερο με την κατοικία του Θεού παρά με τον τελικό προορισμό της ανθρωπότητας. Ο N.T. Wright, καθηγητής Καινής Διαθήκης και Πρώιμου Χριστιανισμού στο πανεπιστήμιο του St Andrews, υποστηρίζει ότι η σύγχρονη αντίληψη για τον Παράδεισο είναι «βαθιά αντιβιβλική και παραπλανητική». Όπως εξηγεί, «όλη η Βίβλος αφορά τον Θεό του ουρανού που έρχεται να κατοικήσει μαζί μας – πρώτα στον Ιησού και έπειτα στο Άγιο Πνεύμα».
Ο Lari Launonen, φιλόσοφος στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, επισημαίνει ότι πολλοί θεολόγοι αποφεύγουν τον όρο «Παράδεισος» επειδή δημιουργεί την εικόνα μιας αιθέριας πραγματικότητας με ψυχές που αιωρούνται. Στη Βίβλο, ο Παράδεισος περιγράφεται ως ένας ανανεωμένος, φυσικός κόσμος, όπου οι άνθρωποι θα έχουν σώματα ανάστασης, όπως και ο Ιησούς μετά την ανάστασή του.
Στην αρχή της Βίβλου, στο Βιβλίο της Γένεσης, ο Παράδεισος δημιουργείται από τον Θεό μαζί με τη Γη, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τη θεωρία του Big Bang, σύμφωνα με την οποία το σύμπαν προήλθε από ένα σημείο απειροελάχιστου μεγέθους. Οι συγγραφείς της Βίβλου φαντάζονταν τη Γη επίπεδη, με τον Άδη από κάτω και έναν θόλο που τη διαχώριζε από τους ουρανούς, μια εικόνα που δεν έχει πλέον νόημα στη σύγχρονη επιστήμη
Σύμφωνα με την Daily Mail παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις για την ύπαρξη του Παραδείσου στο σύμπαν, ορισμένα επίγεια μέρη θυμίζουν την ιδέα του. Στη Βίβλο, ο Κήπος της Εδέμ θεωρείται ο επίγειος παράδεισος που μοιάζει περισσότερο με τον Παράδεισο.
Ο Κήπος της Εδέμ έχει εντυπωσιακές ομοιότητες με τους πραγματικούς Περσικούς βασιλικούς κήπους (paridaida), που χρονολογούνται από το 4000 π.Χ. Αυτοί οι κήποι ήταν ορθογώνιοι ή συμμετρικοί, με περιτοιχισμένους χώρους, σιντριβάνια και καρποφόρα δέντρα. Ο αρχαιότερος Περσικός κήπος ανήκε στον Κύρο τον Μέγα στην πρωτεύουσά του, την Πασαργάδα, ενώ πιο πρόσφατοι κήποι, όπως ο Κήπος Εράμ στη Σιράζ, διατηρούνται ακόμη.
Η ύπαρξη του Παραδείσου και η σχέση με την πίστη
Η ύπαρξη του Παραδείσου εξαρτάται αποκλειστικά από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του κάθε ατόμου. Ο διάσημος φυσικός Stephen Hawking, για παράδειγμα, χαρακτήρισε τον Παράδεισο ως «ένα παραμύθι για όσους φοβούνται το σκοτάδι», απορρίπτοντας την ιδέα της μεταθανάτιας ζωής.
Αντίθετα, ο Launonen, που έχει ασχοληθεί με τη συμβατότητα των θρησκευτικών πεποιθήσεων με τις επιστημονικές εξηγήσεις, πιστεύει ότι υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε στη μεταθανάτια ζωή. Επικαλείται ιστορικές μαρτυρίες για την ανάσταση του Ιησού και έρευνες για τις επιθανάτιες εμπειρίες.
