Τις πρώτες «αναταράξεις» εξαιτίας της ενεργειακής αποσύνδεσής τους από τη Ρωσία βιώνουν οι χώρες της Βαλτικής.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο ολοκληρώθηκε η αποσύνδεση της Λιθουανίας, της Εσθονίας και της Λετονίας από το ρωσικό δίκτυο ύστερα από δεκαετίες, με ειδική εκδήλωση στο Βίλνιους, παρούσης της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλας Φον ντερ Λάιεν. Ταυτόχρονα, τα τρία κράτη συνδέθηκαν με ηλεκτρική ενέργεια που προμηθεύονται από τη δυτική Ευρώπη μέσω Φινλανδίας, Σουηδίας και Πολωνίας.

Ακολούθησε μία σχεδόν ακαριαία και ραγδαία αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος, η οποία οφείλεται στη χαμηλή συνεισφορά των ανανεώσιμων πηγών και την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου.

Όπως αναφέρει το Euronews, από 126 € ανά MWh την περασμένη εβδομάδα, η νέα μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι 191 € ανά MWh – αύξηση περίπου 50% και υψηλό για το 2025 μέχρι στιγμής.

«Λιγότερος άνεμος αυτή την εβδομάδα, μεγαλύτερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας λόγω ψυχρότερου καιρού και ελαφρά αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου», εξηγεί ο χειριστής του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου Elering.

Η τιμή του φυσικού αερίου έχει φτάσει σε υψηλό ρεκόρ των τελευταίων δύο ετών στο ολλανδικό TTF (χρηματιστήριο συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης), αλλά αναμένεται να πέσει.

Ωστόσο, υπάρχουν λιγότερες συνδέσεις από ό,τι συνήθως στην περιοχή της Βαλτικής μετά την έξοδο από το ρωσικό ηλεκτρικό σύστημα.

«Φταίει το καλώδιο»

Το υποβρύχιο καλώδιο Estlink-2 υπέστη βλάβη από άγκυρα, και είναι εκτός λειτουργίας. Εάν το καλώδιο Λιθουανίας-Σουηδίας ήταν πλήρως λειτουργικό, η τιμή θα ήταν ήδη σημαντικά φθηνότερη, πιστεύουν αναλυτές.

Όπως μάλιστα εξήγησε στον ιστότοπο The Insider (theins.ru) ο δρ. Ιγκόρ Κρουπένσκι, ειδικός στην ενεργειακή επιστήμη και λέκτορας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Ταλίν (TalTech), η πραγματική αιτία της αύξησης των τιμών δεν είναι η αποσύνδεση από τη Ρωσία, αλλά η ζημιά που προκλήθηκε στο υποθαλάσσιο καλώδιο:

«Αυτή τη στιγμή, η Εσθονία αντιμετωπίζει πράγματι εξαιρετικά υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, η αύξηση δεν πρέπει να συνδέεται άμεσα με την έξοδό μας από τον ενεργειακό δακτύλιο της BRELL. Τα κράτη της Βαλτικής δεν αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια από τη Ρωσία εδώ και πολύ καιρό. Η σύνδεση που παρέμεινε μέχρι τις 8 Φεβρουαρίου χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά για τεχνική ρύθμιση συχνοτήτων στην περιοχή μας.

Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή μας επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες» λέει ο Κρουπένσκι.

«Ρωσικό σαμποτάζ»

Λίγο μετά το περιστατικό EstLink-2, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών Elisa Eesti και CITIC Telecom, μαζί με τον φινλανδικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα Yle, ανέφεραν ζημιές σε τέσσερα ακόμη υποθαλάσσια καλώδια. Αυτά περιλαμβάνουν δύο καλώδια τηλεπικοινωνιών μεταξύ Φινλανδίας και Εσθονίας που ανήκουν στην Elisa, ένα που λειτουργεί από την κινεζική CITIC Telecom CPC και το καλώδιο C-Lion1, που ανήκει στη φινλανδική εταιρεία Cinia, η οποία συνδέει το Ελσίνκι με τη Γερμανία.

Τον Δεκέμβριο, οι φινλανδικές αρχές δέσμευσαν το δεξαμενόπλοιο Eagle S, το οποίο θεωρείται ύποπτο ότι αποτελεί μέρος του «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας, μιας ομάδας κακοσυντηρημένων πλοίων που βοηθούν τη Μόσχα να εμπορεύεται πετρέλαιο σε τιμές πάνω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων που επιβλήθηκε από τη Δύση.

Το δεξαμενόπλοιο κατηγορείται ότι κατέστρεψε τέσσερα καλώδια τηλεπικοινωνιών -μαζί με το καλώδιο τροφοδοσίας Estlink-2 που συνδέει τη Φινλανδία με την Εσθονία- σέρνοντας την άγκυρά του κατά μήκος του βυθού.

Το βρετανικό ναυτιλιακό περιοδικό Lloyd’s List, επικαλούμενο ανώνυμη πηγή που εμπλέκεται άμεσα με το σκάφος, ανέφερε αργότερα ότι το Eagle S ήταν εξοπλισμένο με κατασκοπευτικό εξοπλισμό ικανό να παρακολουθεί πλοία και αεροσκάφη του ΝΑΤΟ.

Τον Ιανουάριο, το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε την έναρξη της αποστολής Baltic Sentry για τη διαφύλαξη κρίσιμων υποδομών στη Βαλτική Θάλασσα. Η επιχείρηση θα περιλαμβάνει περιπολίες από φρεγάτες, αεροσκάφη θαλάσσιας περιπολίας και μη επανδρωμένα πολεμικά αεροσκάφη.