Από τότε που ο Edmund Hillary και ο Tenzing Norgay έφτασαν για πρώτη φορά στην κορυφή του Έβερεστ το 1953, η κατάκτηση της υψηλότερης κορυφής του κόσμου αποτελεί στόχο σχεδόν κάθε ορειβάτη στον πλανήτη.
Αλλά αυτή η διάσημη κορυφή ωχριά μπροστά σε δύο μυστικά βουνά, τα οποία είναι 100 φορές ψηλότερα από την κορυφή του Έβερεστ των 8.800 μέτρων. Φτάνοντας σε ύψος περίπου 620 μιλίων (1.000 χιλιομέτρων) αυτά τα «νησιά» βράχων σε μέγεθος ηπείρου επισκιάζουν οτιδήποτε άλλο υπάρχει στον πλανήτη μας.
Ωστόσο, οι μπερδεμένοι τυχοδιώκτες μπορούν να είναι ήσυχοι. Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης αποκάλυψαν ότι αυτές οι γιγαντιαίες κορυφές δεν υπάρχουν στην επιφάνεια του πλανήτη μας. Αντίθετα, βρίσκονται θαμμένες περίπου 2.000 χιλιόμετρα κάτω από τα πόδια μας. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα βουνά έχουν ηλικία τουλάχιστον μισού δισεκατομμυρίου ετών, αλλά θα μπορούσαν να χρονολογούνται από τον σχηματισμό του πλανήτη πριν από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια.
Ο επικεφαλής ερευνητής δρ Arwen Deuss λέει: «Κανείς δεν ξέρει τι είναι και αν είναι μόνο ένα προσωρινό φαινόμενο ή αν βρίσκονται εκεί για εκατομμύρια ή ίσως και δισεκατομμύρια χρόνια».
Σύμφωνα με την Daily Mail, οι δύο τερατώδεις δομές βρίσκονται στο όριο μεταξύ του γήινου πυρήνα και του μανδύα, της ημιστερεάς περιοχής κάτω από τον φλοιό, κάτω από την Αφρική και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Γύρω τους υπάρχει ένα «νεκροταφείο» από βυθισμένες τεκτονικές πλάκες που έχουν ωθηθεί προς τα κάτω από την επιφάνεια σε μια διαδικασία που ονομάζεται καταβύθιση.
Σε μια νέα μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα νησιά είναι πολύ πιο θερμά από τις γύρω πλάκες του φλοιού της Γης και πολλά εκατομμύρια χρόνια παλαιότερα. Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες ότι υπάρχουν τεράστιες δομές κρυμμένες βαθιά μέσα στον μανδύα της Γης. Αυτό είναι δυνατό χάρη στον τρόπο με τον οποίο τα σεισμικά κύματα από τους σεισμούς διαδίδονται στο εσωτερικό του πλανήτη.
Όταν συμβαίνει ένας ισχυρός σεισμός, χτυπάει τη Γη σαν καμπάνα, στέλνοντας κύματα που κυματίζουν από τη μία πλευρά του πλανήτη στην άλλη. Όταν όμως τα κύματα αυτά περνούν μέσα από κάτι πυκνό ή θερμό, επιβραδύνονται, εξασθενούν ή ανακλώνται εντελώς. Έτσι, ακούγοντας προσεκτικά τον «τόνο» που φτάνει στην άλλη πλευρά του πλανήτη, οι επιστήμονες είναι σε θέση να σχηματίσουν μια εικόνα για το τι βρίσκεται από κάτω.
Με την πάροδο των ετών, οι μελέτες αποκάλυψαν ότι υπάρχουν δύο τεράστιες περιοχές του μανδύα όπου τα ωστικά κύματα επιβραδύνονται δραματικά, οι οποίες ονομάστηκαν Επαρχίες Μεγάλης Χαμηλής Σεισμικής Ταχύτητας (Large Low Seismic Velocity Provinces – LLSVPs).
Ο δρ Deuss λέει: «Τα κύματα επιβραδύνονται επειδή οι LLSVPs είναι θερμές, όπως ακριβώς δεν μπορείτε να τρέξετε τόσο γρήγορα σε ζεστό καιρό όσο σε κρύο».
Όταν τα κύματα περνούν μέσα από μια περιοχή που είναι πολύ πιο ζεστή, πρέπει να δαπανήσουν πολύ περισσότερη ενέργεια για να περάσουν.
Η συν-συγγραφέας δρ Sujania Talavera-Soza λέει: «Όπως ακριβώς όταν ο καιρός είναι ζεστός έξω και πηγαίνετε για τρέξιμο, όχι μόνο επιβραδύνετε αλλά και κουράζεστε περισσότερο απ’ ό,τι όταν κάνει κρύο».
Αυτό σημαίνει ότι θα περίμενε κανείς ο τόνος ενός κύματος που περνάει μέσα από τα θερμά LLSVP να είναι πιο ήσυχος από άλλες περιοχές, ένα φαινόμενο που οι επιστήμονες ονομάζουν απόσβεση. Ωστόσο, όταν οι ερευνητές εξέτασαν τα δεδομένα, έκπληκτοι διαπίστωσαν μια πολύ διαφορετική εικόνα.
«Ενάντια στις προσδοκίες μας, βρήκαμε μικρή απόσβεση στα LLSVPs, γεγονός που έκανε τους τόνους να ακούγονται πολύ δυνατά εκεί», λέει η δρ Talavera-Soza. «Αλλά βρήκαμε μεγάλη απόσβεση στο νεκροταφείο ψυχρών πλακών, όπου οι τόνοι ακούγονταν πολύ μαλακοί», τονίζει.
Τα κομμάτια του πετρώματος από τον φλοιό προκαλούν μεγάλη απόσβεση, επειδή ανακρυσταλλώνονται σε μια σφιχτή δομή, καθώς βυθίζονται προς τον πυρήνα.
Αυτό υποδηλώνει ότι τα βουνά αποτελούνται από πολύ μεγαλύτερους κόκκους από τις γύρω πλάκες, αφού αυτοί δεν θα απορροφούσαν τόση ενέργεια από τα διερχόμενα σεισμικά κύματα. Αυτοί οι ορυκτοί κόκκοι δεν μεγαλώνουν μέσα σε μια νύχτα, κάτι που μπορεί να σημαίνει μόνο ένα πράγμα: «Τα LLSVP είναι πολύ παλαιότερα από τα γύρω νεκροταφεία πλακών», λέει η δρ Talavera-Soza.
Στο χαμηλότερο σημείο, οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτά τα υπόγεια βουνά έχουν ηλικία τουλάχιστον μισού δισεκατομμυρίου ετών. Θα μπορούσαν όμως να είναι πολύ παλαιότερα, ενδεχομένως να χρονολογούνται ακόμη και από τον σχηματισμό της ίδιας της Γης.
Πρόσφατα, οι επιστήμονες πρότειναν ότι οι LLSVPs μπορεί να είναι τα απομεινάρια ενός αρχαίου πλανήτη που συνετρίβη στη Γη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.
Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το φεγγάρι σχηματίστηκε όταν ένας πλανήτης μεγέθους του Άρη που ονομάζεται Theia συγκρούστηκε με τη Γη, ρίχνοντας λιωμένα κομμάτια και των δύο πλανητών σε τροχιά. Δεδομένου ότι το φεγγάρι είναι πολύ μικρότερο από την προτεινόμενη μάζα της Theia, αυτό αφήνει το προφανές ερώτημα για το πού έχει πάει ο υπόλοιπος πλανήτης.
Ερευνητές από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας πρότειναν ότι τα LLSVPs θα μπορούσαν να είναι τα απομεινάρια της σύγκρουσης της Theia.
Αφού έκαναν μια σειρά προσομοιώσεων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια σημαντική ποσότητα υλικού της «Theia» -περίπου το 2% της μάζας της Γης- θα είχε εισέλθει στον κατώτερο μανδύα του αρχαίου πλανήτη Γη.
Αυτό θα εξηγούσε γιατί οι περιοχές αυτές φαίνεται να είναι τόσο πολύ πυκνότερες, θερμότερες και παλαιότερες από το περιβάλλον με το νεκροταφείο πλακών.
