Σαν σήμερα, στις 24 Νοεμβρίου 1859, ένας από τους πιο σημαντικούς διανοητές της ανθρωπότητας, ο Κάρολος Δαρβίνος, δημοσίευσε το έργο που άλλαξε για πάντα την κατανόησή μας για τη ζωή στη Γη: το μνημειώδες «Η καταγωγή των ειδών». Το βιβλίο δεν ήταν απλώς μια επιστημονική μελέτη, αλλά ένα έργο που κλόνισε τα θεμέλια της θρησκείας, της φιλοσοφίας και της βιολογίας.

Το βιβλίο του Δαρβίνου εισήγαγε για πρώτη φορά τη θεωρία της φυσικής επιλογής. Σύμφωνα με αυτήν, οι οργανισμοί που διαθέτουν γενετικές παραλλαγές οι οποίες τους δίνουν πλεονέκτημα στο περιβάλλον τους, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν, μεταβιβάζοντας τα χαρακτηριστικά αυτά στις επόμενες γενιές. Έτσι, το είδος εξελίσσεται σταδιακά.

Για την ανάπτυξη της θεωρίας του, ο Δαρβίνος άντλησε στοιχεία κατά τη διάρκεια ενός πενταετούς ταξιδιού με το πλοίο HMS Beagle, όπου μελέτησε τη χλωρίδα και την πανίδα περιοχών όπως τα Γκαλαπάγκος και η Νέα Ζηλανδία. Παράλληλα, εμπνεύστηκε από έργα του Γάλλου φυσιοδίφη Ζαν-Μπατίστ Λαμάρκ, αλλά και του οικονομολόγου Τόμας Μάλθους, που μίλησε για την πάλη της επιβίωσης σε περιόδους έλλειψης πόρων.

Ο Δαρβίνος είχε διαμορφώσει τη θεωρία του ήδη από το 1844, όμως δίσταζε να τη δημοσιεύσει, γνωρίζοντας την αναταραχή που θα προκαλούσε. Και δεν είχε άδικο. Οι απόψεις του έρχονταν σε κατάφωρη αντίθεση με τη βιβλική αφήγηση της δημιουργίας, κάτι που εξόργισε την Εκκλησία και τους συντηρητικούς κύκλους της εποχής. Ωστόσο, όταν ο Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας, άλλος ένας Βρετανός φυσιοδίφης, δημοσίευσε μια δική του εργασία με παρόμοιες ιδέες, ο Δαρβίνος αναγκάστηκε να βιαστεί. Το αποτέλεσμα ήταν ένα βιβλίο που εξαντλήθηκε αμέσως, σηματοδοτώντας την αρχή ενός επιστημονικού θριάμβου.

Η δημοσίευση της «Καταγωγής των ειδών» προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Επιστήμονες υποδέχτηκαν τη θεωρία με ενθουσιασμό, καθώς έδινε απαντήσεις σε πολλά άλυτα ερωτήματα της βιολογίας. Αντίθετα, οι ορθόδοξοι Χριστιανοί την κατήγγειλαν ως βλάσφημη. Η διαμάχη εντάθηκε ακόμα περισσότερο με τη δημοσίευση του επόμενου έργου του Δαρβίνου «Η καταγωγή του ανθρώπου» (1871), όπου παρουσίασε στοιχεία για την εξελικτική καταγωγή του ανθρώπου από πρωτεύοντα θηλαστικά.

Μέχρι τον θάνατό του το 1882, η θεωρία της εξέλιξης είχε ήδη γίνει αποδεκτή από τη μεγαλύτερη μερίδα της επιστημονικής κοινότητας. Σε ένδειξη τιμής για το έργο του, ο Δαρβίνος θάφτηκε στο Αβαείο του Γουέστμινστερ, δίπλα σε βασιλείς και σπουδαίους ανθρώπους της βρετανικής ιστορίας.

από την «καταγωγή των ειδών» στη σύγχρονη επιστήμη

Οι εξελίξεις στη γενετική και τη μοριακή βιολογία του 20ού αιώνα επέκτειναν τη θεωρία του Δαρβίνου, αλλά η κεντρική της ιδέα παραμένει θεμελιώδης για τη βιολογία. Σήμερα, η Καταγωγή των ειδών δεν θεωρείται απλώς ένα επιστημονικό έργο, αλλά μια δήλωση θάρρους: μια υπενθύμιση ότι η αναζήτηση της αλήθειας, όσο δύσκολη κι αν είναι, αξίζει κάθε θυσία.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1826: Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης επιτυγχάνει μεγάλη νίκη στην Αράχωβα κατά των Τουρκαλβανών, οι οποίοι χάνουν 1.300 άνδρες.

1845: Ξεκινά τη λειτουργία του το «Ναυτικόν Σχολείον», μετέπειτα Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, επί της κορβέτας «Λουδοβίκος», με Βασιλικό Διάταγμα κατόπιν εισηγήσεως του υπουργού επί των Ναυτικών, Κωνσταντίνου Κανάρη του πυρπολητή.

1859: Ο Κάρολος Δαρβίνος δημοσιεύει το μνημειώδες έργο του «Η καταγωγή των ειδών».

1908: Άγνωστη ασθένεια καταστρέφει τις βελανιδιές στην Κρήτη. Οι κάτοικοι κάνουν λιτανεία, μεταφέροντας στο νησί από τη Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους την Αγία Ζώνη της Θεοτόκου.

1920: Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα του δημοψηφίσματος της 22ας Νοεμβρίου που ανακοινώνει η κυβέρνηση δείχνουν ότι το 98% του ελληνικού λαού ψήφισε υπέρ της βασιλείας και της επιστροφής του Κωνσταντίνου στο θρόνο της Ελλάδας. Η κυβέρνηση τηλεγραφεί στον Κωνσταντίνο να επανέλθει το συντομότερο στην Ελλάδα.

1939: Η Γκεστάπο εκτελεί στην Τσεχοσλοβακία 120 μαθητές, που κατηγορήθηκαν για αντιναζιστική συνωμοσία. Η σφαγή αυτή αποτέλεσε απάντηση σε διαμαρτυρίες και εξεγέρσεις που ξέσπασαν στη χώρα μετά τη δολοφονία του Γιαν Όπλεταλ, ενός φοιτητή που πυροβολήθηκε κατά τη διάρκεια ειρηνικής διαδήλωσης κατά των ναζί. Η διαμαρτυρία είχε οργανωθεί από φοιτητές και ακαδημαϊκούς, οι οποίοι αντιστέκονταν στο ναζιστικό καθεστώς και τη διάλυση της Τσεχοσλοβακίας.

1947: Το Κογκρέσο, με συντριπτική πλειοψηφία, καταδικάζει τους δέκα καλλιτέχνες του Hollywood, που αρνούνται να συνεργαστούν με την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών του γερουσιαστή Μακάρθι και να καταδώσουν συναδέλφους τους κομμουνιστές.

1963: Πυροβολείται θανάσιμα την ώρα που μεταφέρεται στις φυλακές του Ντάλας ο Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ, κρατούμενος για τη δολοφονία του Τζον Κένεντι. Δράστης είναι ο Τζακ Ρούμπι, ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου και θαυμαστής του δολοφονηθέντα προέδρου των ΗΠΑ. Εκατομμύρια πολίτες παρακολουθούν τον φόνο από την τηλεόραση.

1976: Το αμερικανικό συγκρότημα The Band δίνει το αποχαιρετιστήριο κοντσέρτο του στο Σαν Φρανσίσκο, με την παρουσία κορυφαίων ονομάτων της ροκ σκηνής. Η συναυλία απαθανατίζεται από τον Μάρτιν Σκορτσέζε στην ταινία – ντοκουμέντο «The Last Waltz» («Το Τελευταίο Βαλς»).

2015: Ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης ανακοινώνει επίσημα την παραίτησή του από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, επικαλούμενος την ανάγκη για ενότητα της παράταξης. Την προσωρινή προεδρία αναλαμβάνει ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, Γιάννης Πλακιωτάκης, ενώ ο ίδιος παραμένει υποψήφιος στις επερχόμενες εσωκομματικές εκλογές.

Γεννήσεις

1864 – Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ, γάλλος ζωγράφος και γραφίστας, γνωστός για τις αφίσες και τα έργα του που αποτυπώνουν τη ζωή της Μονμάρτης

1868 – Σκοτ Τζόπλιν, αμερικανός συνθέτης και πιανίστας, γνωστός ως ο «βασιλιάς του ραγκτάιμ»

1951 – Μίμης Ανδρουλάκης, έλληνας πολιτικός και συγγραφέας, γνωστός για τα έργα του με πολιτικό και ιστορικό περιεχόμενο

1954 – Εμίρ Κουστουρίτσα, σέρβος σκηνοθέτης, ηθοποιός και σεναριογράφος, βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα για ταινίες όπως «Ο Καιρός των Τσιγγάνων»

1986 – Τζούλια Αλεξανδράτου, ελληνίδα μοντέλο και τηλεοπτική προσωπικότητα

1993 – Ήβη Αδάμου, κύπρια τραγουδίστρια, γνωστή για τη συμμετοχή της στη Eurovision και τις pop επιτυχίες της

Θάνατοι

1991 – Φρέντι Μέρκιουρι, βρετανός τραγουδιστής, θρυλικός frontman των Queen, με τεράστια επιρροή στη ροκ μουσική

2002 – Τζον Ρολς, αμερικανός φιλόσοφος, γνωστός για τη θεωρία της δικαιοσύνης και το έργο του «A Theory of Justice»

Σήμερα γιορτάζουν

Κλήμης, Κλημέντιος, Κλημεντία, Κλημεντίνη