Οι Βρυξέλλες αλλάζουν την πολιτική δαπανών τους με στόχο να ανακατευθύνουν δυνητικά δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ στην άμυνα και την ασφάλεια, καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο ασκούν πίεση στην Ε.Ε. να ενισχύσει τις συγκεκριμένες επενδύσεις.

Η αλλαγή πολιτικής, όπως αποκαλύπτουν οι «F.T.», θα αφορά περίπου το ένα τρίτο του κοινού προϋπολογισμού του μπλοκ, ή περίπου 392 δισ. ευρώ από το 2021 έως το 2027, χρήματα που αποσκοπούν στη μείωση των οικονομικών ανισοτήτων μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Μόνο το 5% περίπου αυτών από τα Ταμεία Συνοχής έχει δαπανηθεί μέχρι σήμερα, με τους μεγαλύτερους δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, να δαπανούν ακόμη λιγότερα.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, τα κονδύλια αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά αμυντικού εξοπλισμού ή την άμεση χρηματοδότηση του στρατού, αλλά επιτρέπονται οι επενδύσεις στα λεγόμενα προϊόντα διπλής χρήσης, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Σύμφωνα με αξιωματούχους της Ε.Ε., οι πρωτεύουσες των κρατών μελών θα ενημερωθούν τις επόμενες εβδομάδες σχετικά με τη μεγαλύτερη ευελιξία που θα έχουν πλέον, βάσει των κανόνων για τη διάθεση κονδυλίων συνοχής για τη στήριξη των αμυντικών τους βιομηχανιών και έργων στρατιωτικής κινητικότητας, όπως η ενίσχυση δρόμων και γεφυρών για την ασφαλή διέλευση αρμάτων μάχης.

Αυτό θα περιλαμβάνει την έγκριση χρηματοδότησης για την ενίσχυση της παραγωγής όπλων και πυρομαχικών, αν και η απαγόρευση της χρήσης κονδυλίων της Ε.Ε. για την αγορά αυτών των όπλων θα παραμείνει.

Εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε στους «F.T.», ότι «δεν υπάρχουν σχέδια για να παρασχεθεί στις χώρες της Ε.Ε. μεγαλύτερη ευελιξία», δεδομένου ότι οι ισχύοντες κανόνες προβλέπουν ήδη μια τέτοια δυνατότητα. «Είμαστε πάντα έτοιμοι να εξηγήσουμε στα κράτη μέλη τι είναι και τι δεν είναι δυνατό βάσει των υφιστάμενων κανόνων», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.

Η Γερμανία είναι ο άξονας της ευρωπαϊκής στρατιωτικής κινητικότητας λόγω της θέσης της, αλλά η υποδομή μεταφορών της βρίσκεται σε κακή κατάσταση. Το υπουργείο Οικονομίας του Βερολίνου εκτίμησε το 2022 ότι η χώρα πρέπει να δαπανήσει επειγόντως 165 δισ. ευρώ για δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές και γέφυρες. Η Γερμανία πρόκειται να λάβει 39 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής έως το 2027.

Η κίνηση αυτή θα χαιρετιστεί επίσης από τα κράτη στα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε., τα οποία έχουν αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ ορισμένα υπέστησαν πτώση των ξένων επενδύσεων, αναφέρει το δημοσίευμα.

Ο Τραμπ προειδοποίησε τους συμμάχους του ΝΑΤΟ νωρίτερα φέτος ότι ως πρόεδρος θα ενθάρρυνε τη Ρωσία να κάνει «ό,τι διάολο θέλει» εάν τα μέλη της συμμαχίας δεν επιτύχουν τον στόχο τους για τις αμυντικές δαπάνες.

Η Πολωνία, ειδικότερα, έχει ασκήσει πιέσεις στην Επιτροπή να δαπανήσει περισσότερα για την άμυνα. Η Βαρσοβία δαπάνησε φέτος το 4,1% του ΑΕΠ της για τον στρατό, ποσό διπλάσιο από τον στόχο του ΝΑΤΟ, και σχεδιάζει να φτάσει το 4,7% το 2025.

Οι χώρες της Ε.Ε. έχουν δαπανήσει σχετικά λίγα από τα κονδύλια συνοχής τους μέχρι στιγμής, επειδή αντ’ αυτού έδωσαν προτεραιότητα σε δισεκατομμύρια από τα λεγόμενα κονδύλια ανάκαμψης που διατέθηκαν στον απόηχο της πανδημίας Covid-19. Αυτά λήγουν το 2026.

Η μετατόπιση χρημάτων από άλλες προτεραιότητες, όπως η πράσινη και η ψηφιακή υποδομή, στην αμυντική βιομηχανία θα απαιτούσε την έγκριση της Επιτροπής, δήλωσε αξιωματούχος. «Το γεγονός ότι πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στην άμυνα δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσουμε την πράσινη μετάβαση ή τη συνοχή» δήλωσε ο Piotr Serafin, νέος επίτροπος προϋπολογισμού της Ε.Ε., κατά τη διάρκεια της ακρόασής του την περασμένη εβδομάδα.