Μια τεράστια κατολίσθηση σε ένα φιόρδ της Γροιλανδίας προκάλεσε ένα κύμα που «ταρακούνησε τη Γη» για εννέα ημέρες το 2023, γράφει σε δημοσίευμά του το BBC. Το σεισμικό σήμα τον περασμένο Σεπτέμβριο έγινε αντιληπτό από αισθητήρες σε όλο τον κόσμο, οδηγώντας τους επιστήμονες να διερευνήσουν από πού προήλθε.
Η κατολίσθηση – μια βουνοπλαγιά από βράχο που κατέρρευσε και έφερε μαζί της παγετώδη πάγο – πυροδότησε ένα κύμα 200 μέτρων. Αυτό το κύμα στη συνέχεια «παγιδεύτηκε» στο φιόρδ και κινούταν μπρος-πίσω για εννέα ημέρες, δημιουργώντας κραδασμούς.
Κατολισθήσεις, όπως αυτή, λένε οι επιστήμονες, συμβαίνουν συχνότερα λόγω κλιματικής αλλαγής, καθώς οι παγετώνες που στηρίζουν τα βουνά της Γροιλανδίας λιώνουν.
Στην έρευνα για αυτό το περιστατικό, η οποία είναι εν εξελίξει και ό,τι προκύπτει δημοσιεύεται στο περιοδικό Science, συμμετέχει μια διεθνής ομάδα επιστημόνων και το Δανικό Ναυτικό.
«Όταν συνάδελφοι εντόπισαν για πρώτη φορά αυτό το σήμα πέρυσι, δεν έμοιαζε με σεισμό. Το ονομάσαμε “άγνωστο σεισμικό αντικείμενο”», θυμάται ο Δρ Stephen Hicks από το UCL, ένας από τους επιστήμονες που ασχολήθηκε με το ζήτημα. «Συνέχιζε να εμφανίζεται κάθε 90 δευτερόλεπτα για εννέα ημέρες», λέει.
Μια ομάδα επιστημόνων άρχισε να συζητά για το παράξενο σήμα σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα συνομιλίας. «Την ίδια στιγμή, συνάδελφοι από τη Δανία, που κάνουν πολλή επιτόπια έρευνα στη Γροιλανδία, έλαβαν αναφορές για τσουνάμι που συνέβη σε ένα απομακρυσμένο φιόρδ», εξηγεί ο Δρ Hicks. «Έτσι ενώσαμε τις δυνάμεις μας».
Η ομάδα χρησιμοποίησε τα σεισμικά δεδομένα για να εντοπίσει τη θέση της πηγής του σήματος στο Dickson Fjord στην Ανατολική Γροιλανδία. Στη συνέχεια συγκέντρωσαν άλλες ενδείξεις, συμπεριλαμβανομένων δορυφορικών εικόνων και φωτογραφιών του φιόρδ που τραβήχτηκαν από το ναυτικό της Δανίας λίγο πριν εμφανιστεί το σήμα.
Μια δορυφορική εικόνα έδειξε ένα σύννεφο σκόνης σε μια ρεματιά στο φιόρδ. Η σύγκριση φωτογραφιών πριν και μετά το συμβάν αποκάλυψε ότι ένα βουνό είχε καταρρεύσει και παρέσυρε μέρος ενός παγετώνα στο νερό.
Οι ερευνητές τελικά ανακάλυψαν ότι 25 εκατομμύρια κυβικά μέτρα βράχου – όγκος ισοδύναμος με 25 Empire State Buildings – έπεσαν στο νερό, προκαλώντας ένα «μέγα-τσουνάμι» ύψους 200 μέτρων.
Στις «μετά» φωτογραφίες της τοποθεσίας, είναι ορατό στον παγετώνα ένα σημάδι που άφησε το γιγάντιο κύμα.
Τα τσουνάμι, που προκαλούνται συνήθως από υπόγειους σεισμούς, εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ώρες στον ανοιχτό ωκεανό. Όμως αυτό το κύμα παγιδεύτηκε. «Αυτή η κατολίσθηση συνέβη περίπου 200 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα από τον ανοιχτό ωκεανό», εξήγησε ο Δρ Hicks.
Η ομάδα δημιούργησε ένα μοντέλο που έδειχνε πώς, αντί να διαλυθεί, πήγαινε μπρος πίσω για εννέα ημέρες. «Δεν έχουμε δει ποτέ τόσο μεγάλη κίνηση νερού για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα», είπε ο Δρ Hicks.
Οι επιστήμονες λένε ότι η κατολίσθηση προκλήθηκε από την αύξηση της θερμοκρασίας στη Γροιλανδία, η οποία έχει λιώσει τον παγετώνα στη βάση του βουνού. «Αυτός ο παγετώνας στήριζε το βουνό και έγινε τόσο λεπτός που σταμάτησε να το συγκρατεί», είπε ο Δρ Hicks. «Δείχνει πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τώρα αυτές τις περιοχές».
