Κατεδάφισαν έργο του Banksy αξίας 1 εκατομμυρίου δολαρίων – Ο μυστηριώδης καλλιτέχνης και τα πιο ακριβά έργα του

Ο καλλιτέχνης του δρόμου που τάραξε πολλούς στο χώρο της τέχνης και αποτέλεσε έμπνευση για πολύ περισσότερους σε όλο τον κόσμο

30·11·2023 18:21 1 σχόλια

Είναι ένας από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες στον κόσμο, αλλά κανείς, τουλάχιστον επίσημα, δεν γνωρίζει ποιος είναι. Για κάποιους είναι σύμβολο αντίστασης. Για άλλους είναι ένας «βάνδαλος». Ο ίδιος αυτοαποκαλείται ως «φαρσέρ» και με ένα μυστηριώδη τρόπο έχει καταφέρει εδώ και πολλά χρόνια να διατηρήσει την ανωνυμία. Το μόνο που – ίσως – γνωρίζουμε για τον Banksy είναι πως το μικρό του όνομα είναι «Ρόμπι». Κάποιοι ωστόσο ισχυρίζονται πως ενδεχομένως και να μην πρόκειται για ένα άτομο, αλλά για μια συλλογικότητα τέχνης.

Σε κάθε περίπτωση, τα έργα του είναι πασίγνωστα και τα αυθεντικά πωλούνται έναντι τεραστίων ποσών, σε επώνυμους και ανώνυμους συλλέκτες. Οι τοίχοι των πόλεων – που είναι ο καμβάς του – εξελίσσονται σε πόλο έλξης για πολλούς ντόπιους κατοίκους και επισκέπτες. Η θεματολογία τους – κατά βάση κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, όπως η κοινωνική αδικία, ο πόλεμος, ο καταναλωτισμός και η κλιματική αλλαγή – αποτελεί έμπνευση για ακόμη περισσότερους σε όλο τον κόσμο.

Ο Τζον Μπράντλερ, διευθυντής των Brandler Art Galleries, δήλωσε στο BBC πως πλέον δεν έχει κανένα νόημα η ταυτότητά του. Είναι ο Banksy και αυτό το όνομα είναι πολύ σπουδαίο αυτή τη στιγμή. «Η επωνυμία “Banksy” είναι απίστευτη και δεν θα είχε καμία διαφορά εάν αποκαλυπτόταν το πρόσωπο».

Τα πρώτα στένσιλ με την υπογραφή του πρωτοπόρου της «τέχνης δρόμου» εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1990 στην περιοχή του Μπρίστολ. Κατά πολλούς, το έργο του συνδέεται με το καλλιτεχνικό κίνημα της πόλης, από το οποίο ξεπήδησαν εμβληματικά συγκροτήματα, όπως οι Massive Attack.

Η πρώτη του μεγάλη τοιχογραφία είναι το «the mild mild west». Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα έργα του, και στο «the mild mild west» κυριαρχεί το πνευματώδες και ειρωνικό παράδοξο: Ένα λούτρινο αρκουδάκι πετάει μια βόμβα μολότοφ σε αστυνομικές δυνάμεις.

Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 ο Bansky είχε πλέον αναδειχθεί σε μια διασημότητα στο χώρο της τέχνης. Κάθε νέο γκράφιτι γινόταν είδηση και ο μύθος του εξαπλώθηκε από άκρη σ’ άκρη. Τα έργα του γίνονταν όλο και καλύτερα, όλο και πιο καυστικά, όλο και πιο ανατρεπτικά, όλο και πιο συναισθηματικά.

Εμφανίζονταν σε διάφορες πόλεις σε όλο τον κόσμο, αλλά και σε μπλούζες, αυτοκόλλητα, πόστερ, πίνακεςμ κούπες και κάθε αντικείμενο που μπορεί να φέρει μια εικόνα. Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να αφαιρούν ακόμη και ολόκληρους τείχους για να έχουν στη κατοχή τους κάποια από τα έργα του. Εκθέσεις και εκδηλώσεις με τις δημιουργίες τους άρχισαν να διοργανώνονται σε μητροπόλεις, όπως στο Λος Άντζελες και στο Λονδίνο, προσελκύοντας τεράστια πλήθη και πολλές διασημότητες. Το ντοκιμαντέρ του 2010 «Exit Through The Gift Shop», που δείχνει τον Banksy επί το έργο, προτάθηκε για Όσκαρ και Bafta.

Ο ίδιος – κατά καιρούς – «σπάει πλάκα» με τους συλλέκτες που πληρώνουν αδρά για ένα του έργο. Τον Οκτώβριο του 2018, σε μια δημοπρασία στον οίκο Sotheby’s, δευτερόλεπτα μετά την πώληση ενός πίνακα του «Κοριτσιού με το Μπαλόνι» έναντι 1,4 εκατομμυρίων δολαρίων, το έργο αυτοκαταστράφηκε μπροστά στα μάτια των εμβρόντητων συλλεκτών. Το εντυπωσιακό – και συνάμα παρανοϊκό – είναι πως αυτό το κατεστραμμένο έργο μετονομάστηκε σε «Love is in the Bin» (Η αγάπη είναι στον κάδο) και πουλήθηκε έναντι του αστρονομικού ποσού των 23 εκατομμυρίων δολαρίων (18,5 εκατομμυρίων λιρών).

Η κατεδάφιση του «Brexit»

Πριν από λίγες ημέρες κατεδαφίστηκε, κυριολεκτικά, ένα έργο του, η αξία του οποίου είχε εκτιμηθεί από οίκους σε πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια. Πρόκειται για την περίφημη τοιχογραφία του για το Brexit, την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, η οποία καταστράφηκε μετά την κατεδάφιση του κτιρίου Castle Amusements, στο οποίο την είχε ζωγραφίσει.

Το γκράφιτι, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2017 στην παραθαλάσσια πόλη Ντόβερ, απεικόνιζε έναν εργάτη να σκαλίζει και να αφαιρεί ένα από τα 12 κίτρινα αστέρια της σημαίας της ΕΕ. Το 2019, όπως αναφέρει το CNN, η τοιχογραφία – που είχε γίνει τουριστικό ορόσημο στην πόλη, μια σημαντική πύλη εισόδου στην ΕΕ – εξαφανίστηκε εν μία νυκτί, αφού καλύφθηκε με λευκή μπογιά. Παρά τις συζητήσεις για αποκατάσταση του έργου με αφαίρεση της μπογιάς, το κτήριο στο οποίο είχε ζωγραφιστεί τελικά κατεδαφίστηκε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου έργου ανάπλασης.

«Πριν από την έγκριση της κατεδάφισης, και αφού έλαβε επαγγελματική συμβουλή για τη συντήρηση, το δημοτικό συμβούλιο διαπίστωσε ότι το έργο του Banksy δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί χωρίς σημαντικό κόστος για τους φορολογούμενους δημότες, ακόμη και αν αυτό ήταν τεχνικά εφικτό», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Δημοτικού Συμβουλίου του Ντόβερ.

Ωστόσο, η εταιρεία DDS Demolition που ανέλαβε την κατεδάφιση επιχειρεί να σώσει ό,τι μπορεί από το έργο και, σύμφωνα με την ενημέρωση από το δημοτικό συμβούλιο «έχουν επιτύχει μέχρι στιγμής να διατηρήσουν τα αστέρια και ένα τμήμα του εργάτη και της σκάλας άθικτα». Η DDS Demolition έχει αναλάβει όλα τα πρόσθετα έξοδα, γεγονός που σημαίνει ότι σε περίπτωση επιτυχίας, το έργο τέχνης θα θεωρηθεί ιδιοκτησία της.