Ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν εναντιώθηκε στην πρόταση η Ευρωπαϊκή Ένωση να χορηγήσει νέα βοήθεια 50 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία, ενώ ο σλοβάκος ομόλογός του Ρόμπερτ Φίτσο επικαλέστηκε το πρόβλημα της διαφθοράς αιτιολογώντας τις δικές του επιφυλάξεις για την περαιτέρω χρηματοοικονομική στήριξη στο Κίεβο.

Κατά την πρώτη ημέρα της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες, υπογραμμίστηκαν οι αποκλίσεις προτεραιοτήτων για το πού πρέπει να δοθεί η έμφαση του προϋπολογισμού –του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου– της ΕΕ κατά την προσεχή τετραετία.

Ο Βίκτορ Όρμπαν εξάλλου επικρίθηκε από ομολόγους του για τη συνάντησή του με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Κίνα αυτόν τον μήνα. Αφότου ο ρωσικός στρατός εισέβαλε στην επικράτεια της Ουκρανίας στα τέλη Φεβρουαρίου του 2022, οι περισσότεροι ηγέτες κρατών μελών της ΕΕ έχουν στην πράξη διακόψει κάθε επαφή με το Κρεμλίνο.

Τον Δεκέμβριο, η ΕΕ αναμένεται να λάβει αποφάσεις για την αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2017, ύψους 1,1 τρισεκ. ευρώ, που είχε ήδη βρεθεί αντιμέτωπο με μεγάλες πιέσεις εξαιτίας των έκτακτων δαπανών για την αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κορονοϊού και της στρατιωτικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγήθηκε τα κράτη μέλη να κάνουν μεγαλύτερες συνεισφορές ώστε να χορηγηθεί ποσό 50 δισεκ. ευρώ στο Κίεβο και να αφιερωθούν επιπλέον 15 δισεκ. ευρώ για την αντιμετώπιση του προβλήματος της μετανάστευσης. Άλλη εισήγησή της προβλέπει χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας αξίας 20 δισεκ. ευρώ στην Ουκρανία.

Ωστόσο για τις αποφάσεις που αφορούν τον προϋπολογισμό της ΕΕ απαιτείται ομοφωνία, εμφανώς απούσα χθες.

Ο Βίκτορ Όρμπαν ξεκαθάρισε πως η Βουδαπέστη δεν θα ταχθεί υπέρ της χορήγησης περισσότερης βοήθειας στην Ουκρανία αν δεν δει «πολύ καλά αιτιολογημένη εισήγηση». «Αυτή που έχουμε μπροστά μας (…) δεν θα έχει αποτέλεσμα. Επομένως, για την ώρα θα την απορρίψουμε και βλέπουμε πού θα βρισκόμαστε τον Δεκέμβριο», είπε.

Οι δηλώσεις του ούγγρου πρωθυπουργού καταγράφτηκαν με φόντο τις συνεχιζόμενες προσπάθειες της Βουδαπέστης να εξασφαλίσει την αποδέσμευση ευρωπαϊκών κονδυλίων προοριζόμενων γι’ αυτήν στον προϋπολογισμό της ΕΕ· η εκταμίευσή τους πάγωσε εξαιτίας ανησυχιών της Κομισιόν για το σύστημα δικαιοσύνης και το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία.

Ο πρωθυπουργός Φίτσο, που μετέβη στις Βρυξέλλες μια μέρα αφού ανέλαβε για τέταρτη φορά το αξίωμα στη Σλοβακία, επέμεινε πως η Μπρατισλάβα δεν θα υποστηρίζει στο εξής την Ουκρανία στρατιωτικά. «Θα επικεντρωθούμε αποκλειστικά στην ανθρωπιστική βοήθεια», τόνισε μέσω ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης. Επικαλέστηκε την ενδημική διαφθορά στο Κίεβο δικαιολογώντας την άρνησή του να εγκρίνει νέα βοήθεια, σύμφωνα με δυο διπλωματικές πηγές του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς.

Άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες ωστόσο επισήμαναν απεναντίας ότι το ποσό των 50 δισεκ. ευρώ που προτάθηκε να προσφερεί στην Ουκρανία δεν αρκεί—τη θέση εξέφρασε ιδίως ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα. Από την πλευρά της, η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας επέμεινε ότι οι κοινές δαπάνες της ΕΕ πρέπει πέρα από τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία να προωθήσουν τη μεγέθυνση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων.

Ο βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρο τάχθηκε υπέρ της συνέχισης της υποστήριξης του Κιέβου, όμως ταυτόχρονα απαίτησε η Επιτροπή να αξιοποιήσει με πιο επαρκή τρόπο κονδύλια που υπάρχουν ήδη. «Αυτό που βρίσκεται στο τραπέζι σήμερα είναι απαράδεκτο για εμάς. Ζητούμε από την Κομισιόν και άλλους θεσμούς να μελετήσουν διαθέσιμα κεφάλαιά τους που δεν αξιοποιούνται πλήρως (…) αντί να ζητούν από κράτη μέλη μεγαλύτερες συνεισφορές».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε μετά την πρώτη ημέρα της συνόδου πως ορισμένες νέες δαπάνες μπορούν να χρηματοδοτηθούν με νέες συνεισφορές και άλλες με την αντιμετάθεση αναξιοποίητων ευρωπαϊκών κονδυλίων.