Τα εγκεφαλικά μας κύτταρα χρησιμεύουν ως δομικά στοιχεία κάθε σκέψης, συναισθήματος και σωματικής δράσης kαι όμως ο εγκέφαλος εξακολουθεί να είναι το πιο μυστηριώδες όργανό μας. Τώρα οι επιστήμονες μπορεί να έχουν μια νέα εικόνα για αυτό το «μαύρο κουτί» της ζωής.
Στις 12 Οκτωβρίου ανακοινώθηκε από επιστημονική ομάδα η χαρτογράφηση πάνω από 3.000 τύπων εγκεφαλικών κυττάρων ως μέρος ενός άτλαντα του ανθρώπινου εγκεφάλου, ο οποίος παρουσιάστηκε μέσω 24 διαφορετικών εργασιών σε 3 επιστημονικά περιοδικά.
Με τον εν λόγω άτλαντα, οι επιστήμονες μπορούν να εντοπίσουν τους τρόπους με τους οποίους διαφέρει ο ανθρώπινος εγκέφαλος από τον εγκέφαλο άλλων ειδών, συμπεριλαμβανομένων των πλησιέστερων εν ζωή συγγενών μας, όπως των χιμπατζήδων.
Ο χάρτης θα βοηθήσει επίσης τους ερευνητές να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, αλλά και πόσο τελικά παρόμοιος είναι ο εγκέφαλος ενός ανθρώπου με έναν άλλο και γιατί μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν διάφορες εγκεφαλικές παθήσεις.
«Χρειαζόμαστε πραγματικά αυτού του είδους τις πληροφορίες εάν πρόκειται να καταλάβουμε τι μας κάνει μοναδικούς ως ανθρώπους ή τι μας κάνει διαφορετικούς ως άτομα ή πώς αναπτύσσεται ο εγκέφαλος», είπε ο Ed Lein, ανώτερος ερευνητής στο Allen Institute for Brain Science, στο Σιάτλ που συμμετείχε στις μελέτες.
Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ και ξεκίνησε πριν από έξι χρόνια ως μέρος μιας ευρύτερης μελέτης του εγκεφάλου.
Αποτελούμενος από 170 δισεκατομμύρια κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων 86 δισεκατομμυρίων νευρώνων, ο εγκέφαλος μπορεί κάλλιστα να είναι «το πιο περίπλοκο σύστημα που γνωρίζουμε στο σύμπαν μέχρι στιγμής», λέει στην Washington Post ο Henry Greely, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ που συμμετείχε στο παρελθόν σε ένα συμβούλιο για την καθοδήγηση του έργου,
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της κυτταρικής πολυπλοκότητας του εγκεφάλου, ο Trygve Bakken, νευροεπιστήμονας στο ινστιτούτο Allen, υπογράμμισε πως οι ανθρώπινοι πνεύμονες έχουν μόλις περίπου 100 διαφορετικούς τύπους κυττάρων.
Η χαρτογράφηση των κυττάρων στον ανθρώπινο εγκέφαλο θα μπορούσε να διευκολύνει την εύρεση θεραπειών για εγκεφαλικές διαταραχές, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ, ο αυτισμός και η κατάθλιψη. «Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτόν τον χάρτη για να κατανοήσετε τι συμβαίνει στην πραγματικότητα σε ασθένειες και ποια είδη κυττάρων μπορεί να είναι ευάλωτα ή επηρεασμένα», είπε ο Ed Lein στο NPR.
Αν και αυτή η έρευνα είναι ένα μνημειώδες επίτευγμα, πρόκειται απλώς μόνο για την αρχή. Σύμφωνα με την Washington Post, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) έχει χρηματοδοτήσει περισσότερα από 1.300 έργα. Στο μέλλον, οι ερευνητές αναμένουν να ανακαλύψουν ακόμη περισσότερους τύπους εγκεφαλικών κυττάρων και να κατανοήσουν καλύτερα τη λειτουργία όσων κυττάρων έχουν ήδη ανακαλυφθεί. Ελπίζουν επίσης να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο συνεργάζονται διαφορετικά εγκεφαλικά κύτταρα.
