Οι υγειονομικές και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της κρίσης COVID-19 επηρεάζουν κατά τρόπο δυσανάλογο τις γυναίκες και τα κορίτσια. Ενδεικτικά, δεδομένου ότι οι γυναίκες υπερτερούν αριθμητικά μεταξύ των ατόμων που εργάζονται άτυπα και σε ευάλωτους τομείς, το ποσοστό απώλειας θέσεων εργασίας γι’ αυτές είναι 1,8 φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των ανδρών.
Το ποσοστό φτώχειας μεταξύ των γυναικών θα μπορούσε να ανέλθει έως 9,1%, όπως επισημαίνει το ΑΜΠΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, Ζοζέπ Μπορέλ, παρουσίασαν Σχέδιο για την προώθηση της ισότητας των φύλων και της ενδυνάμωσης των γυναικών στο πλαίσιο όλων των εξωτερικών δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρά τη σημαντική, αν και άνιση, πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της προώθησης των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών, καμία χώρα στον κόσμο δεν βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη της ισότητας των φύλων και την ενδυνάμωση όλων των γυναικών και των κοριτσιών έως το 2030, επισημαίνει η Κομισιόν.
Σκοπός του νέου σχεδίου δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών στην εξωτερική δράση της ΕΕ (2021-2025) (GAP III) είναι, αφενός, να επιταχυνθεί η πρόοδος όσον αφορά την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών και, αφετέρου, να διασφαλιστούν τα κεκτημένα, στον τομέα της ισότητας των φύλων, της 25ετούς περιόδου που έχει μεσολαβήσει από την έγκριση της Διακήρυξης του Πεκίνου και της πλατφόρμας δράσης της μέχρι σήμερα.
«Όταν διασφαλίζουμε τα ίδια δικαιώματα για όλους τους ανθρώπους, οι κοινωνίες μας ισχυροποιούνται. Εμπλουτίζονται και γίνονται πιο ασφαλείς. Είναι μια πραγματικότητα πέρα από αρχές ή ηθικά καθήκοντα» επισήμανε ο ύπατος εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ.
Και προσέθεσε: «Η συμμετοχή και ο ηγετικός ρόλος των γυναικών και των κοριτσιών είναι θεμελιώδους σημασίας για τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη, την ειρήνη, την ασφάλεια, την ευημερία και για έναν πιο πράσινο πλανήτη. Με αυτό το νέο σχέδιο δράσης, επιδιώκουμε μεγαλύτερη και ταχύτερη πρόοδο στην προώθηση της ισότητας των φύλων».
Η Γιούτα Ουρπιλάινεν, επίτροπος αρμόδια για τις διεθνείς εταιρικές σχέσεις, σημείωσε ότι «η ανάληψη ισχυρότερης δέσμευσης για την ισότητα των φύλων είναι καίριας σημασίας για τη βιώσιμη παγκόσμια ανάκαμψη από την κρίση COVID-19 και για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς, με μεγαλύτερη δικαιοσύνη και ευημερία» και εξήγησε: «Οι γυναίκες και τα κορίτσια βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πανδημίας και γι’ αυτό θα πρέπει να αναλάβουν το πηδάλιο της ανάκαμψης.
Ως μέλη μιας Επιτροπής που συνεκτιμά τη διάσταση του φύλου και το γεωπολιτικό πλαίσιο, θέλουμε να συνεργαστούμε στενότερα με τα κράτη μέλη μας, καθώς και με όλους τους εταίρους, για την οικοδόμηση ενός κόσμου με πραγματική ισότητα των φύλων».
Προώθηση της ισότητας των φύλων στην εξωτερική δράση της ΕΕ την περίοδο 2021-2025
Το σχέδιο δράσης για την ισότητα των φύλων III παρέχει στην ΕΕ ένα πλαίσιο πολιτικής με πέντε πυλώνες δράσης για την επιτάχυνση της προόδου με στόχο, αφενός, την τήρηση των διεθνών δεσμεύσεων και, αφετέρου, τη δημιουργία ενός κόσμου στον οποίο όλοι οι άνθρωποι θα έχουν τη δυνατότητα αυτοπραγμάτωσης.
Το σχέδιο δράσης καθιστά την προώθηση της ισότητας των φύλων προτεραιότητα όλων των εξωτερικών πολιτικών και δράσεων προσφέρει έναν χάρτη πορείας για τη συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη σε εθνικό, περιφερειακό και πολυμερές επίπεδο· εντείνει τη δράση σε στρατηγικούς θεματικούς τομείς· καλεί τα θεσμικά όργανα να δώσουν το καλό παράδειγμα, και διασφαλίζει τη διαφάνεια των αποτελεσμάτων.
Οι πέντε πυλώνες δράσης αναλυτικά:
1) το 85 % όλων των νέων δράσεων στο πλαίσιο των εξωτερικών σχέσεων θα συμβάλουν στην ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών έως το 2025. Το GAP III εισάγει αυστηρούς κανόνες για την εφαρμογή και την παρακολούθηση της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου σε όλους τους τομείς.
Κάθε εξωτερική βοήθεια σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, της ψηφιακής τεχνολογίας, της ενέργειας, της γεωργίας και των κονδυλίων συνδυαστικής χρηματοδότησης κ.λπ., θα πρέπει να ενσωματώνει τη διάσταση του φύλου και να στηρίζει την ισότητα των φύλων.
2) κοινό στρατηγικό όραμα και στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους εταίρους σε πολυμερές, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Το GAP III υποστηρίζει, αφενός, την ανάπτυξη μιας κοινής προσέγγισης για όλους τους φορείς της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο, και, αφετέρου, την εστίαση σε επιλεγμένα στρατηγικά θέματα.
Η προσεκτική ανάλυση της διάστασης του φύλου και η στενή διαβούλευση με τα κράτη μέλη, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις ακτιβίστριες/τους ακτιβιστές των δικαιωμάτων των γυναικών και τους νέους θα αποτελέσουν στέρεη βάση για τις επιτόπιες δράσεις.
3) το GAP III μας καλεί να επιταχύνουμε την πρόοδο και να επικεντρωθούμε στους βασικούς θεματικούς τομείς δέσμευσης, μεταξύ των οποίων η καταπολέμηση της έμφυλης βίας και η προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ενδυνάμωσης των γυναικών και των κοριτσιών.
Δίνει και πάλι έμφαση στην καθολική πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, στην ισότητα των φύλων στην εκπαίδευση, καθώς και στην προώθηση της ισότιμης συμμετοχής και της ισότιμης ανάληψης ηγετικών θέσεων.
Επίσης, ενσωματώνει πλήρως το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια και εισάγει τη διάσταση του φύλου σε νέους τομείς πολιτικής, όπως η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός.
4) παράδειγμα προς μίμηση. Το σχέδιο δράσης καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να δώσει το καλό παράδειγμα, καθιερώνοντας, μεταξύ άλλων, ως προϋπόθεση για την ανάθεση ηγετικών θέσεων τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου και της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε ανώτατο πολιτικό και διοικητικό επίπεδο.
5) μέτρηση των αποτελεσμάτων. Το GAP III υιοθετεί νέα προσέγγιση όσον αφορά την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και τη μάθηση, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στη μέτρηση των αποτελεσμάτων.
Η ΕΕ θα δημιουργήσει ένα ποσοτικό, ποιοτικό και συμπεριληπτικό σύστημα παρακολούθησης για την αύξηση της δημόσιας λογοδοσίας, τη διασφάλιση της διαφάνειας και την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τη στήριξη που παρέχει η ΕΕ με στόχο την ισότητα των φύλων παγκοσμίως.
Η Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΥΕΔ, θα παρακολουθεί κάθε χρόνο την επιτελούμενη πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή του GAP III.
Μια μετασχηματιστική προσέγγιση
Βασικός στόχος του νέου σχεδίου δράσης είναι η συμβολή στην ενδυνάμωση της θέσης των γυναικών, των κοριτσιών και των νέων, ώστε να κάνουν πλήρη χρήση των δικαιωμάτων τους και να εντείνουν τη συμμετοχή τους στην πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή.
Το GAP III υποστηρίζει σθεναρά τη συμμετοχή των κοριτσιών και των γυναικών και την ανάληψη από εκείνες ηγετικών θέσεων, προωθώντας, για παράδειγμα, αυτή την προσέγγιση μέσω προγραμμάτων διακυβέρνησης και μεταρρυθμίσεων της δημόσιας διοίκησης.
Το GAP III θα προωθήσει μια μετασχηματιστική και διατομεακή προσέγγιση και θα ενσωματώνει τη διάσταση του φύλου σε όλες τις πολιτικές και σε όλες τις δράσεις. Σκοπός του σχεδίου είναι να αντιμετωπιστούν τα διαρθρωτικά αίτια της ανισότητας και των διακρίσεων λόγω φύλου, μεταξύ άλλων με την ενθάρρυνση της ενεργητικής συμμετοχής ανδρών και αγοριών στην αμφισβήτηση των σεξιστικών προτύπων και στερεοτύπων.
Τέλος, για να μη μείνει κανένα άτομο στο περιθώριο, το σχέδιο δράσης επιδιώκει να αντιμετωπίσει όλες τις διασταυρούμενες διαστάσεις των διακρίσεων, δίνοντας, για παράδειγμα, ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες με αναπηρία, στις μετανάστες, καθώς και στις διακρίσεις λόγω ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.
