«Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα;» είναι μια ερώτηση που ακούν αρκετοί άνθρωποι, ιδιαίτερα όταν είναι παιδιά και ενώ η απάντηση μοιάζει απλή, στην πραγματικότητα διστάζουν να απαντήσουν αμέσως, ενώ συνήθως οι προτιμήσεις μπορεί να διαφέρουν αρκετά, ακόμα και για το ίδιο χρώμα.
Έρευνες δείχνουν ότι ο άνθρωπος από την στιγμή που είναι βρέφος αρχίζει να διαλέγει το αγαπημένο του χρώμα, όμως στη βρεφική ηλικία παρατηρούνται έντονες εναλλαγές στις χρωματικές προτιμήσεις, οι οποίες αρχίζουν να σταματούν σιγά-σιγά, καθώς το παιδί μεγαλώνει, σύμφωνα με το bbc.com.
Στη συνέχεια, παρατηρείται το παιδί να χρησιμοποιεί τα αγαπημένα του χρώματα -τα οποία είναι συνήθως φωτεινά-, όπου μπορεί, ιδιαίτερα αν θέλει να τονίσει μια ευχάριστη κατάσταση. Παρόλα αυτά, στην εφηβεία έχει παρατηρηθεί να αλλάζει η προτίμηση στο αγαπημένο χρώμα και συνήθως να στρέφεται σε πιο σκούρες αποχρώσεις Έπειτα, φαίνεται οι χρωματικές αποχρώσεις που αρέσουν σε έναν έφηβο, να τον ακολουθούν και στην ενήλικη ζωή του, όμως με μια προτίμηση σε πιο απαλές αποχρώσεις.
Παρόλα αυτά, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κάποια επίσημη επιστημονική εξήγηση, όμως οι ειδικοί έχουν αναπτύξει ορισμένες ενδιαφέρουσες θεωρίες, καθώς διαθέτουν ορισμένα στοιχεία στα χέρια τους.
Κοινωνική κατασκευή ή προσωπική προτίμηση;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, εάν κάτι φαίνεται να επηρεάζει την προτίμηση στο αγαπημένο χρώμα, είναι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείται η εκάστοτε απόχρωση στη κοινωνία.
Παραδείγματος χάριν, τα αγοράκια προτιμούν το μπλε, ενώ τα κοριτσάκια το ροζ, καθώς τα συγκεκριμένα χρώματα χρησιμοποιούνται κυρίως από την βιομηχανία παιδικών ειδών. Όμως, τα πράγματα αλλάζουν στους εφήβους, καθώς οι εταιρείες προτιμούν συνήθως το πράσινο ή σκούρο πράσινο για τα αγόρια και το κόκκινο ή μωβ για τα κορίτσια.
Αυτό όμως δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας, καθώς τα προσωπικά βιώματα φέρεται να διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι τόσο τα προσωπικά βιώματα, όσο και απλές καθημερινές καταστάσεις μπορεί να επηρεάσουν την επιλογή αγαπημένου χρώματος, ιδιαίτερα στους ενήλικες.
Χαρακτηριστικά, η Karen Schloss, επίκουρη καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison στις ΗΠΑ, έκανε μια έρευνα, στην οποία παρουσίασε σε εθελοντές τέσσερις εικόνες με χρώματα και ζήτησε να τις βαθμολογήσουν. Στη συνέχεια ζήτησε το ίδιο με έγχρωμες εικόνες που έδειχναν χρωματιστά αντικείμενα και παρατηρήθηκε ότι την καλύτερη βαθμολογία πήραν οι εικόνες με ανοιχτά χρώματα.
Στη συνέχεια, επανέλαβε το πείραμα την επόμενη μέρα με τις ίδιες ακριβώς εικόνες στους ίδιους εθελοντές και διαπίστωσε ότι οι προτιμήσεις είχαν αλλάξει και σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν τελείως αντίθετες. Οι συμμετέχοντες δεν μπόρεσαν να ερμηνεύσουν την αλλαγή στην επιλογή τους, όμως η Schloss θεωρεί ότι τα χρώματα που είδαν στην καθημερινότητα τους, επηρέασαν την τελική τους απόφαση.
Ποια χρώματα κυριαρχούν
Οι επιστήμονες μπορεί να μην έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένο συμπέρασμα για τους λόγους που ένα άτομο προτιμά ένα χρώμα σε αντίθεση με κάποιο άλλο, όμως έχουν εντοπίσει τα χρώματα που κυριαρχούν.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το κλασικό μπλε είναι ο απόλυτος κυρίαρχος και ειδικά σχετικές αποχρώσεις του. Χαρακτηριστικά, το 1993 ο κατασκευαστής κραγιόν ζωγραφικής Crayola, διεξήγαγε μια αντιεπιστημονική, αλλά ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση, καθώς ζήτησε από τα παιδιά να διαλέξουν το αγαπημένο τους χρώμα. Η πλειοψηφία επέλεξε το τυπικό μπλε, ενώ ακόμα τρεις αποχρώσεις μπλε μπήκαν στα 10 αγαπημένα χρώματα.
Παρόμοια δημοσκόπηση έγινε και επτά χρόνια μετά, με το κλασικό μπλε να καταλαμβάνει και πάλι την πρώτη θέση, μόνο που αυτή την φορά στη κορυφαία δεκάδα εμφανίστηκαν ακόμα έξι αποχρώσεις του μπλε.
Οι ειδικοί θεωρούν ότι το μπλε είναι ένα διαπολιτισμικό χρώμα που κυριαρχεί σε πολλές κοινωνίες διαφορετικές μεταξύ τους, εξαιτίας της φύσης. Το χρώμα του ουρανού ή της θάλασσας είναι αποχρώσεις που ηρεμούν τον άνθρωπο και έχουν συνδυαστεί με ευχάριστες στιγμές, τόσο στην παιδική, όσο και ενήλικη ζωή. Η Lauren Labrecque, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Rhode Island που μελετά την επίδραση του χρώματος στο μάρκετινγκ, δήλωσε ότι «μόλις γίνουμε ενήλικες, σε όλους μας αρέσει το μπλε. Φαίνεται να είναι διαπολιτισμικό και δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά».
