Το λεξικό της κρίσης

Η ελληνική κρίση της τελευταίας πενταετίας έδωσε έμπνευση για νέους όρους ώστε να περιγράψει την κατάσταση στην Ελλάδα.

Εν μέσω των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων, οι λέξεις που συνοδεύουν την κρίση έχουν μπει στην καθημερινότητα, ενώ ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Βαρουφάκης, πανεπιστημιακός, μπλόγκερ, οικονομολόγος έχει γράψει βιβλίο για το λεξικό της κρίσης υπό τον τίτλο «Κρίσης Λεξιλόγιο: Οι οικονομικοί όροι που μας καταδυναστεύουν».

Βέβαια το βιβλίο γράφτηκε το 2011 και από τότε νέοι όροι έχουν μπει στην ελληνική και ευρωπαϊκή ζωή.

Οι νέοι, αλλά και οι παλιότεροι και πάντα επίκαιροι, όροι που συνοδεύουν την ελληνική κρίση είναι:

Grexit: Είναι ο πλέον δημοφιλής όρος. Έχει χρησιμοποιηθεί εκατομμύρια φορές σε διεθνή και ελληνικά μέσα.  Το «Grexit» (Greece και Exit) επινόησε ο οικονομολόγος της Citigroup, Βίλεμ Μπούιτερ, ο οποίος κατάφερε σε έξι γράμματα να περιγράψει ένα υπαρκτό ενδεχόμενο ακόμη και σήμερα: Την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Ωστόσο σήμερα αυτός ο όρος, αν και είναι ο πιο διαδεδομένος, θεωρείται ξεπερασμένος…

Graccident: Ο όρος είναι εξαιρετικά διαδεδομένος το τελευταίο χρονικό διάστημα. Τον επινόησε πρόσφατα, στις αρχές Μαρτίου η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung και δεν άργησε να γίνει μόδα. Ο όρος Graccident, υπονοεί ότι ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν θα συμβεί συντεταγμένα, αλλά ως αλυσιδωτή διαδοχή ατυχών γεγονότων. Δηλαδή ότι η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ από ατύχημα.

Grimbo: Οικονομικός αναλυτής της Citigroup έφερε στο λεξιλόγιό μας τον όρο «Grimbo» (Greece και Limbo) για να περιγράψει την αβεβαιότητα σχετικά με την κατάσταση της Ελλάδας. Η Citigroup λάνσαρε τον Φεβρουάριο του 2012 τον όρο «Grexit» συνδυάζοντας τις αγγλικές λέξεις «Greece» (Ελλάδα) και «exit» (έξοδος) για να περιγράψει τον κίνδυνο να εγκαταλείψει η Ελλάδα την ευρωζώνη. Τώρα προωθεί έναν νέο όρο, το «Grimbo».

Αποφάσισε να λανσάρει το Grimbo για να περιγράψει την κατάσταση στην οποία ενδέχεται να βρεθεί η Ελλάδα τους επόμενους μήνες, αν δεν εξαφασφαλίσει τα χρήματα από την Ε.Ε. Οι αναλυτές της Citigroup προειδοποιούν ότι η χώρα μας ενδέχεται να βρεθεί τον Ιούνιο χωρίς νέα χρηματοδότηση, εισερχόμενη σε μια παρατεταμένη περίοδο αναμονής με ανοιχτά μέτωπα (limbo) χωρίς βιώσιμη λύση ορατή για το άμεσο μέλλον.

Grexhaustion: Τελευταία έμπνευση ήταν αυτή των οικονομολόγων της Bank of America-Merrill Lynch και ο όρος «Grexhaustion» (Greece και Exhaustion). Με αυτό τον όρο περιγράφουν την κούραση που έχει προκαλέσει η κρίση τόσο στην Ελλάδα όσο και στους εταίρους μας.

Ο όρος δημιουργήθηκε μετά το εκρηκτικό κλίμα στο Eurogroup της Παρασκευής, στη Ρίγα της Λετονίας. «Υπάρχει πάντα μια προθεσμία μετά από την τελική προθεσμία», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι οικονομολόγοι Gilles Moec και Ruben Segura-Cayuela.

IOUs: Πρόσφατα τα IOUs ακούστηκαν αρκετά. Τι είναι όμως; Είναι ουσιαστικά το πρώτο βήμα για το διπλό νόμισμα. Υπήρξε πρόταση από αμερικανούς οικονομολόγους η κυκλοφορία παράλληλου εσωτερικού μέσου πληρωμής. Πρόκειται ουσιαστικά για υποσχετική (IΟUs – I owe you – σου χρωστάω) με εγγύηση τα μελλοντικά φορολογικά έσοδα.

Δηλαδή για παράδειγμα στο τέλος του Μαϊου το κράτος να πληρώσει συντάξεις και μισθούς με χαρτάκια IoUs. Τα IOUs θα μπορούσε να είναι ένα εσωτερικό μέσο συναλλαγών για να αγοράσει κανείς τρόφιμα στα καταστήματα και να πληρώσει τις ΔΕΚΟ.

Έλεγχος κεφαλαίων: Ο έλεγχος κεφαλαίων είναι κάτι που εφαρμόστηκε στην Κύπρο, ταυτόχρονα με το γνωστό κούρεμα καταθέσεων. Ο περιορισμός στη διακίνηση κεφαλαίων σημαίνει ότι οι συναλλαγές μέσω τραπεζών δεν θα είναι απρόσκοπτες, αλλά θα τελούν υπό όρους και περιορισμούς. Με βάση την εμπειρία της Κύπρου, θα έμπαινε πλαφόν στις αναλήψεις π.χ. 100 ή 200 ευρώ ανά ημέρα, ανά πρόσωπο και ανά τράπεζα.

Default: H κρατική χρεοκοπία, ή αλλιώς πτώχευση, ενός κράτους έρχεται όταν μια χώρα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις εξωτερικές οικονομικές της υποχρεώσεις. Η κατάσταση αυτή δηλώνεται με επίσημη εξαγγελία της κυβέρνησης, με την οποία και καθιστά διεθνώς γνωστή την αδυναμία της.

Η κατάσταση αυτή προκύπτει όταν οι κρατικές δαπάνες, είναι πολύ μεγαλύτερες των φορολογικών εσόδων, δεν υπάρχουν πηγές δανεισμού και παράλληλα η προσφυγή σε έκδοση χαρτονομίσματος είναι για διάφορους λόγους αδύνατη.

Repos: Ήρθαν στο επίκεντρο τις τελευταίες μέρες, καθώς η κυβέρνηση πήρε τα χρήματα οργανισμών του δημοσίου για να καλύψει ανάγκες μετατρέποντας τα χρήματα αυτά σε repos. Πρόκειται για συμφωνία επαναγοράς. Πρόκειται για επενδυτικό εργαλείο για την διαχείριση διαθεσίμων. Έχει συνήθως βραχυχρόνιο χαρακτήρα και βασίζεται στην βελτίωση της ρευστότητας του εκδότη με αντάλλαγμα ελκυστικό επιτόκιο.

Spread: Ένας όρος από τα παλιά. Το spread είναι η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου που επιβάλλεται στα θεωρούμενα ως ασφαλέστερα ομόλογα και στα υπόλοιπα. Στη ζώνη ευρώ το spread προσδιορίζεται με βάση το επιτόκιο των γερμανικών ομολόγων. Για παράδειγμα, αν το γερμανικό επιτόκιο είναι 1,0% και τα ομόλογα μιας άλλης χώρας εμφανίζουν spread 350 μονάδων βάσης, τότε τα ομόλογα αυτής της χώρας επιβαρύνονται με επιτόκιο 3,5%. Το spread αντανακλά το πόσο επικίνδυνα ή μη θεωρούν οι επενδυτές τα ομόλογα κάθε χώρας.

CDS: Μπορεί να έχουμε κοντή μνήμη, όμως από αυτά ξεκίνησε η κρίση το 2008. Ξεκίνησε με την κατάρρευση της Lehman Brothers πυροδότησε τη μεγαλύτερη ύφεση που έχει γνωρίσει μεταπολεμικά η παγκόσμια οικονομία, παρασύροντας την Ε.Ε. και την Ελλάδα.

Credit Default Swap (CDS) είναι Συμφωνία ανταλλαγής ασφαλίστρων κινδύνου χρεοκοπίας. Δηλαδή είναι το ασφάλιστρο χρεοκοπίας που εκδίδεται για να ασφαλίσει τον πιστωτή έναντι του κινδύνου να μην εισπράξει όλο ή μέρος του ποσού που του οφείλεται. Σε περίπτωση χρεοκοπίας ο κάτοχος CDS αποζημιώνεται και την απώλεια υφίσταται αυτός που το εξέδωσε. Τα CDS εκδίδονται από τράπεζες, επενδυτικά ταμεία και άλλους χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Το πρόβλημα ήταν τα naked CDS. Ασφάλιστρο χρεοκοπίας που αγοράζει επενδυτής χωρίς να κατέχει τη λεγόμενη υποκείμενη αξία, πιο απλά το ομόλογο που ασφαλίζει το CDS. Όσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος στάσης πληρωμών τόσο υψηλότερη είναι η αξία του. Η απαγόρευσή τους ακόμα και σήμερα εξετάζεται σε επίπεδο Ε.Ε.

Διαβάστε όλα τα θέματα της ενότητας Weekend του newsbeast.gr