Όσοι περνάνε αυτές τις ημέρες από το Μικρολίμανο δεν μπορούν παρά να θαυμάσουν τη νέα υπέροχη όψη που παίρνει σταδιακά ο γραφικός κόλπος ο οποίος θυμίζει σχεδόν απόλυτα νησί, καθώς έχουν πλέον αφαιρεθεί εξ ολοκλήρου οι δεκάδες αυθαίρετες κατασκευές με τις πέργκολες των εστιατορίων και των καφετεριών που περιόριζαν την υπέροχη θέα στον επισκέπτη.
Παράλληλα συνεχίζονται τα έργα ανάπλασης, ώστε το εμβληματικότερο έργο της πόλης του Πειραιά να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Ιουνίου, προκειμένου να προσελκύει και πάλι χιλιάδες κόσμο από ολόκληρη την Αττική, οι οποίοι θα μπορούν πλέον να περπατάνε με άνεση στο παράκτιο μέτωπο, δίπλα ακριβώς στα ψαροκάικα, όπως συνέβαινε και πριν από περίπου πέντε δεκαετίες.
Τελεσίδικες αποφάσεις από το 2014
Τον Σεπτέμβριο του 2014 που ανέλαβε τον δήμο της πόλης ο Γιάννης Μώραλης υπήρχαν ήδη τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις για την κατεδάφιση όλων των αυθαίρετων κατασκευών που είχαν στήσει οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων εστίασης στην περιοχή. Ωστόσο έπρεπε να φθάσουμε στα χρόνια του κορονοϊού και να μπούμε σε καραντίνα προκειμένου να πιάσουν δουλειά οι μπουλντόζες του δήμου και να γκρεμίσουν τις 28 πέργκολες που είχαν στηθεί από τη μια άκρη του μόλου μέχρι την άλλη, καθώς στο μεσοδιάστημα υπήρχαν ενστάσεις, αναμονή εγκρίσεων των μελετών ανάπλασης και συνεχείς παρατάσεις υλοποίησης των δικαστικών αποφάσεων, μέσω τροπολογιών που κατέθεταν τοπικοί βουλευτές στο Κοινοβούλιο, ικανοποιώντας αιτήματα των επιχειρηματιών που δεν ήθελαν να αφαιρέσουν τα τραπεζάκια από το γιαλό.
Προσπάθειες για να τοποθετηθούν το συντομότερο τραπεζοκαθίσματα
Αυτή τη στιγμή όχι απλώς έχουν γκρεμιστεί όλες οι αυθαίρετες κατασκευές, αλλά έχουν απομακρυνθεί και τα μπάζα και τώρα προχωρά η απαιτούμενη υπογειοποίηση των καλωδίων ρευματοδότησης από τον ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), η ρευματοδότηση των ακινήτων μέσω της δημιουργίας νέου υποσταθμού της θυγατρικής εταιρείας της ΔΕΗ, η αντικατάσταση των παλαιών αγωγών όμβριων υδάτων. Η αντικατάσταση του αγωγού παροχής ύδρευσης και μια σειρά άλλων σημαντικών υποδομών.
Οι περισσότερες από τις εργασίες γίνονται ταυτόχρονα προκειμένου να ολοκληρωθεί η ανάπλαση όσο το δυνατόν συντομότερα, καθώς πλέον άνοιξε πανελλαδικά η εστίαση, οπότε τα καταστήματα περιμένουν να δουλέψουν όσο γίνεται πιο σύντομα, αφού κάθε μέρα που περνάει καταγράφουν απώλεια εσόδων. Μάλιστα προκειμένου να μην χαθεί κι άλλος χρόνος, μπορεί σε πρώτη φάση να παραδοθεί το πεζοδρόμιο μπροστά από τα μαγαζιά προκειμένου να μπουν τα τραπεζοκαθίσματα. Άλλωστε ο χώρος που τα τοποθετούσαν παλαιότερα, θα δοθεί πλέον για περιπάτους.
Δρόμος ήπιας κυκλοφορίας και περίπατος στην παραλία
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, ολόκληρη η παράλια ζώνη που φιλοξενούσε τις αυθαίρετες κατασκευές μετατρέπεται σε ελεύθερο κοινόχρηστο χώρο περιπάτου (ήδη κάποιοι έχουν αρχίσει να κάνουν βόλτες αν και δεν έχει παραδοθεί επίσημα), με τις οδούς Ακτή Κουμουνδούρου και Ναυάρχου Βότση να μετατρέπονται σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας μήκους 3,5 μέτρων. Παράλληλα θα απαγορεύεται η στάθμευση εκεί, αφού ούτως ή άλλως υπάρχουν δίπλα μεγάλα δημοτικά παρκινγκ και δη δωρεάν, θα αντικατασταθεί ο φωτισμός σε ολόκληρο τον κόλπο, ενώ προβλέπονται επίσης μεταξύ άλλων, νέα συστήματα διαχείρισης των απορριμμάτων που θα παράγουν τα μαγαζιά, ανακατασκευές των πεζοδρομίων και των πλακοστρώσεων και ασφαλτικά έργα.
Πόσο θα στοιχίσει η ανάπλαση
Η ανάπλαση συνιστά μια στρατηγική παρέμβαση μεγάλης κλίμακας του δήμου Πειραιά, επιφάνειας 15.600 τετραγωνικών μέτρων, Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 5.700.000 ευρώ και η χρηματοδότησή του προέρχεται από την Περιφέρεια Αττικής, ενώ οι 250.000 θα δοθούν από ιδίους πόρους του δήμου Πειραιά. Η σχετική μελέτη του έργου εγκρίθηκε τέλη Αυγούστου του 2018 από το δημοτικό συμβούλιο και όπως επεσήμαιναν από τότε οι ιθύνοντες πρόκειται για μια στρατηγική παρέμβαση μεγάλης κλίμακας σύνολο της θα αφορά όχι μόνο την περιοχή του Πειραιά αλλά και την Αττική ευρύτερα, καθώς, μέσα από την προτεινόμενη ανάπλαση, αναζωογονείται και ενεργοποιείται το παράκτιο μέτωπο της πόλης ώστε να εξελιχθεί σε έναν δυναμικό πόλο αλλά και σε διεθνή τουριστικό προορισμό.
Ο κόλπος που έχτισε την κολυμβητική αυτοκρατορία του Ολυμπιακού
Η περιοχή του Μικρολίμανου, αποτελεί κατάληξη του λόφου της Καστέλας, μία «προκυμαία» ανάμεσα στο Πασαλιμάνι και το Νέο Φάληρο, βορειοανατολικά της Πειραϊκής χερσονήσου με θέα την είσοδο του Σαρωνικού Κόλπου η οποία κατά την αρχαιότητα, χαρακτηριζόταν πολεμικός λιμένας της αρχαίας Αθήνας. Με το πέρασμα των αιώνων και μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα αποτέλεσε καταφύγιο για τους αλιείς της περιοχής. Από την δεκαετία του 1950 και έπειτα ο γραφικός φυσικός λιμένας του Τουρκολίμανου μετατρέπεται σε διεθνή κοσμοπολίτικο προορισμό ψυχαγωγίας εξαιτίας της γραφικότητας του αλλά και της δυνατότητας πρόσβασης από θαλάσσης σκαφών αναψυχής και ιστιοφόρων. Τη δεκαετία του 1960 στον συγκεκριμένο κόλπο χτίζεται η αυτοκρατορία του Ολυμπιακού στην κολύμβηση αφού στα πολύ πιο καθαρά νερά του, κολυμπούσαν οι νέοι της εποχής χαρίζοντας ακολούθως μετάλλια στην πειραϊκή ομάδα.
Το απομονωμένο μικρό λιμάνι και η κολυμβητική ακτή, μετατράπηκαν σταδιακά σε οργανωμένο πόλο εστίασης – αναψυχής, σε σημείο αναφοράς και τουριστικό πόλο έλξης μητροπολιτικού επιπέδου, συγκεντρώνοντας μια σειρά καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος εστίασης – αναψυχής (εστιατόρια, καφετέριες, μεζεδοπωλεία, μπαρ κλπ.) τα οποία αναπτύσσονται, κατά κύριο λόγο υπαίθρια, εκατέρωθεν της οδού Ακτής Κουμουνδούρου.
Μικρολίμανο ή Τουρκολίμανο;
Κατά την αρχαιότητα η περιοχή έφερε το όνομα λιμένας της Μουνιχίας και ήταν, όπως και σήμερα, το τρίτο και μικρότερο σε έκταση φυσικό λιμάνι του Πειραιά μετά τη Ζέα και το κεντρικό λιμάνι. Το Μικρολίμανο ήταν πολεμικός λιμένας, κάτι που εξάγεται τόσο από επιγραφές που έχουν βρεθεί όσο και από ομολογία του ρήτορα Ισαίου (420 π.Χ. – 340 π.Χ.). Το ότι ήταν μικρότερος των δύο άλλων το μαρτυρά ο μικρός αριθμός των νεωσοίκων, που ήταν μόνο 82 κατά επιγραφές που βρέθηκαν. Να σημειωθεί ότι στη θέση του λιμένα της Μουνιχίας, οι πρώτοι σύγχρονοι ερευνητές τοποθετούσαν το Φάληρο. Τη γνώμη αυτή υποστήριξαν με φανατισμό εκτός των ξένων ιστορικών αρχαιολόγων και πολλοί Έλληνες. Σήμερα όμως η άποψη αυτή δεν υποστηρίζεται από κανέναν.
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, η περιοχή έφερε το όνομα Φανάρι, κατά πάσα πιθανότητα επειδή θα πρέπει να υπήρχε κάποιος φάρος ή φανός στην είσοδο. Τουρκολίμανο λέγονταν από τους χρόνους της ελληνικής Επανάστασης του 1821 και μετά, ενώ λιμένας Κουμουνδούρου λεγόταν στους νεότερους χρόνους επειδή στο νότιο άκρο του υπήρχε η έπαυλη του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου (ενός εκ των σημαντικότερων πολιτικών του 19ου αιώνα που διετέλεσε δέκα φορές πρωθυπουργός), μετά την κατεδάφιση της οποίας ανεγέρθηκε ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος.
Το 1925 η ειδική επιτροπή που συστάθηκε τότε για την διόρθωση τοπωνυμιών και σημείων του Πειραιά ονομάτισε επίσημα τον λιμένα αυτόν, επαναφέροντας την αρχαία ονομασία Λιμένας Μουνιχίας, που ωστόσο δεν κατάφερε να καθιερωθεί, λόγω του κακόηχου στη νεοελληνική, έναντι του επικρατέστερου Τουρκολίμανο. Το 1967 όμως, ο τότε δήμαρχος Πειραιά Αριστείδης Σκυλίτσης με απόφασή του καθιέρωσε το νέο όνομα: Μικρολίμανο. Κάποιοι παλαιότεροι πάντως, εξακολουθούν να χρησιμοποιούν και την ονομασία Τουρκολίμανο.
