Ο Γιώργος Λάνθιμος είναι μία ανάσα από την κατάκτηση Όσκαρ χάρη στην «Ευνοούμενη – The Favourite» του. Και μπορεί η ταινία του να αναφέρεται στις δύο ευνοούμενες της βασίλισσας Άννας, όμως, η ίδια η κεντρική ηρωίδα αποδείχτηκε για τον Έλληνα σκηνοθέτη, η δική του «Ευνοούμενη». Η επιλογή του να καταπιαστεί με μία αμφιλεγόμενη ως προς την προσωπική της ζωή βασίλισσα, αλλά ισχυρή ως προς τη βασιλεία της, αφού στα χρόνια της κατάφερε να πετύχει την ένωση της Αγγλίας με τη Σκωτία, αποδείχθηκε σοφή.
Ποια ήταν, όμως, η βασίλισσα Άννα την οποία μετά την ταινία του Γιώργου Λάνθιμου ψάχνουν σαν τρελοί οι χρήστες του διαδικτύου σε όλο τον κόσμο; Η ιστορία της είναι πράγματι συναρπαστική και τα έχει όλα: πόνο, δυστυχία, απογοήτευση, πάθος, έρωτα, δολοπλοκίες, έντονο παρασκήνιο πίσω από τους τοίχους του Παλατιού κι ένα μυστήριο γύρω από τις ερωτικές της προτιμήσεις, που παραμένει άλυτο και την κυνηγά ακόμη, αιώνες μετά το θάνατό της.
Τα παιδικά χρόνια της Άννας Στιούαρτ
Από πολύ νωρίς η Άννα ήρθε αντιμέτωπη με τη δική της τραγική μοίρα. Ήταν η τελευταία της Δυναστείας των Στιούαρτ και η μικρότερη κόρη του Ιακώβου, δούκα του Γιορκ (του δεύτερου γιου ενός αμφιλεγόμενου βασιλιά) και της πρώτης συζύγου του, Άννας Χάιντ.
Η Άννα Στιούαρτ γεννήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1665 και μαζί με τη μεγαλύτερη αδελφή της Μαίρη ήταν οι μοναδικές που επέζησαν από το γάμο των γονιών τους. Η μικρή Άννα από πολύ νωρίς παρουσίασε προβλήματα υγείας. Εξαιτίας μίας πάθησης, το μάτι της δάκρυζε συνεχώς και οι γονείς της την έστειλαν στη Γαλλία για να θεραπευτεί. Εκεί έμεινε δύο χρόνια και σύμφωνα με τους ιστορικούς κατάφερε να μάθει πολύ καλά τη γλώσσα.
Λίγο μετά την επιστροφή της στην Αγγλία, το 1671 πέθανε η μητέρα της. Και ο πατέρας της ο οποίος είχε ασπαστεί τον Ρωμαιοκαθολικισμό, σύντομα ξεκίνησε την αναζήτηση της νέας δούκισσας που θα παντρευόταν. Και τη βρήκε στο πρόσωπο της Μαρίας Βεατρίκης, η οποία ήταν μόλις 15 χρόνων και μόλις 4 χρόνια μεγαλύτερη από την αδελφή της Άννας, Μαίρη.
Μάλιστα, μετά το θάνατο της μητέρας της όταν εκείνη ήταν έξι χρόνων, την έστειλαν πίσω στις αυλές της Γαλλίας προκειμένου να μεγαλώσει με τη γιαγιά της. Επίσημα, ο λόγος ήταν για να καταπολεμήσει τις ασθένειες που την ταλαιπωρούσαν.
Η φιλάσθενη Άννα
Όπως είπαμε, από μικρή πάλευε με τις ασθένειες της. Παρόλο που την πήγαν στο Παρίσι για να θεραπευτεί, το πρόβλημα στο μάτι ποτέ δεν την εγκατέλειψε. Αλλά δεν ήταν το μόνο που την ταλαιπωρούσε σε όλη της τη ζωή.
Είχε επώδυνες κρίσεις αρθρίτιδας, που την καθήλωναν στο κρεβάτι. Τον περισσότερο καιρό, οι υπηρέτες έπρεπε να την μεταφέρουν στα χέρια, πάνω σε ένα κάθισμα ή σε ένα αμαξίδιο με ρόδες. Μάλιστα, λόγω της ασθένειας οι πόνοι πολλές φορές γίνονταν ανυπόφοροι, γι’ αυτό και καλούσε ακόμη και μέσα στη νύχτα τις βοηθούς της να της κάνουν μασάζ για να απαλύνουν τον πόνο.
Και τα προβλήματα δε σταμάτησαν εκεί. Η βασίλισσα Άννα έμεινε 17 φορές έγκυος και οι περισσότερες από τις αποβολές της φαίνεται πως οφείλονταν σε μία άλλη πάθηση της. Συγκεκριμένα, σε ένα σύνδρομο που προκαλούσε θρομβώσεις τόσο στις αρτηρίες της όσο και στις φλέβες με αποτέλεσμα να αποβάλει το έμβρυο που κυοφορούσε.
Από τις 17 εγκυμοσύνες γεννήθηκαν μόνο 5 μωρά, αλλά κανένα δεν κατάφερε να επιβιώσει. Τα τέσσερα δεν πρόλαβαν καν κλείσουν τα δύο τους χρόνια. Μόνο το μεγαλύτερο ο Γουλιέλμος, δούκας του Γκλούσεστερ έζησε μέχρι τα 11 του χρόνια και ο θάνατος του – λίγο μετά τα γενέθλιά του – άφησε πίσω συντετριμμένη τη μητέρα του, που έβλεπε τη μοίρα να της καταφέρνει ακόμη ένα ισχυρό χτύπημα.
Ο γάμος με τον μέθυσο πρίγκιπα και η άνοδος στο θρόνο
Δεν γνωρίζουμε αν η Άννα περίμενε τον πρίγκιπα της πάνω στο άλογο για να ζήσουν το δικό τους παραμυθένιο happy end. Πάντως, ο πρίγκιπας Γεώργιος της Δανίας δεν ήταν εκείνος που θα κατάφερνε να την οδηγήσει στην ευτυχία και να της χαρίσει συναισθήματα που τα τραγικά παιγνίδια της μοίρας επίμονα της στερούσαν.
Εκείνη ήταν 18 χρόνων όταν παντρεύτηκε τον 30χρονο πρίγκιπα Γεώργιο. Έναν άνδρα που αγαπούσε μόνο το ποτό και την καλοπέραση, αλλά και μοναδικά βαρετό στη ζωή του. Έτσι, βαρετός και δυστυχισμένος ήταν και ο γάμος τους.
Και η αδελφή της Μαίρη δεν είχε την ευτυχία να αποκτήσει παιδί με το σύζυγό της, Γουλιέλμο τον Γ’. Όταν ο Καθολικός πατέρας των κοριτσιών απομακρύνθηκε από το θρόνο κατά την Ένδοξη Επανάσταση του 1688, η Μαίρη και ο σύζυγός της τον διαδέχτηκαν. Μετά τον θάνατο της Μαίρης το 1694, ο Γουλιέλμος παρέμεινε μοναδικός μονάρχης μέχρι το θάνατό του στις 8 Μαρτίου 1702, οπότε και τον διαδέχτηκε η Άννα.
Οι αντιφατικές απόψεις για τα χρόνια της βασιλείας της
Στα 20 της χρόνια η Άννα στέφθηκε βασίλισσα. Και ακόμη κι εκείνη της σημαντική στιγμή για την ίδια, οι παθήσεις της δεν έλεγαν να κάνουν «ανακωχή» μαζί της. Λέγεται πως τη μέρα της στέψης υπέφερε πολύ από τα αρθριτικά της και δε μπορούσε να περπατήσει. Έτσι, τη μετέφεραν σε ένα στολισμένο κάθισμα.
Εμφανισιακά η βασίλισσα Άννα ήταν μικρόσωμη, πρησμένη από τις συνεχόμενες εγκυμοσύνες, με πολλά σημάδια στο πρόσωπο λόγω της ευλογιάς που είχε περάσει. Σαν χαρακτήρας ήταν ιδιαίτερα ντροπαλή και δυσκολευόταν με τις ανθρώπινες επαφές αφού δεν ήταν καθόλου επικοινωνιακή.
Και μπορεί η μόρφωσή της, σύμφωνα με κάποιους, να περιοριζόταν μόνο στη μουσική και τις ξένες γλώσσες, όμως, στα χρόνια της βασιλείας της συνέβησαν σημαντικά για την ιστορία της χώρας της, γεγονότα. Και αν ισχυρίζονταν ότι δεν είχε πολιτική πονηριά, η βασίλισσα Άννα σε πολλές περιπτώσεις επέδειξε πολιτική σοφία.
Στα χρόνια της και συγκεκριμένα την 1 Μαΐου 1707, με τις Πράξεις της Ένωσης (Acts of Union), η Αγγλία και η Σκωτία ενώθηκαν ως ένα μοναδικό κυρίαρχο κράτος, το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας. Και εκείνη έγινε ο πρώτος ηγεμόνας της, ενώ συνέχισε να φέρει το ξεχωριστό στέμμα της βασίλισσας της Ιρλανδίας και τον τίτλο της βασίλισσας της Γαλλίας. Η Άννα βασίλευσε για δώδεκα χρόνια μέχρι το θάνατο της τον Αύγουστο του 1714. Και ήταν η τελευταία Βασίλισσα της Αγγλίας και η τελευταία Βασίλισσα των Σκώτων.
Η αμφιλεγόμενη σχέση με την «Ευνοούμενη» της
Η σχέση με την «Ευνοούμενή» της Σάρα Τζένιγκς αποτελεί ένα μεγάλο μυστήριο. Οι δυο τους ήταν παιδικές φίλες και η Σάρα ήταν ανέκαθεν το αντίθετο από τη βασίλισσα: όμορφη, δυναμική, φιλόδοξη και πονηρή (λένε) για να πετύχει τον όποιο στόχο έβαζε. Η βασίλισσα Άννα ανέκαθεν ένιωθε γοητευμένη από το χαρακτήρα της φίλης της, η οποία φαίνεται πως προς όφελος της προσπάθησε να κρατά «ζεστή» αυτή τη γοητεία που τής ασκούσε.
Σύμφωνα με έναν από τους πολλούς βιογράφους, η Σάρα έβρισκε απίστευτα βαρετή τη βασίλισσα, αλλά αυτά τα συναισθήματα φρόντιζε να τα κρύβει. Μάλιστα, η αδελφή της Άννας, Μαίρη έβλεπε αυτή την επιρροή που ασκούσε πάνω της η Σάρα και ζήτησε την απομάκρυνσή της. Αλλά η Άννα όχι μόνο δεν το έκανε, αλλά η σχέση με την αδελφή της ψυχράνθηκε.
Όταν η Άννα ανέβηκε στο θρόνο φρόντισε να ανταμείψει την παιδική της φίλη με τίτλους και αξιώματα. Έδωσε τον έλεγχο του στρατού στον άνδρα της, λόρδο Μάρλμπορο ενώ στην ίδια έδωσε ακόμη και το κλειδί του προσωπικού της θησαυροφυλάκιου.
Τα προβλήματα υγείας συνέχιζαν να την ταλαιπωρούν και όλο και να την απορροφούν. Έτσι, επέτρεψε σε φιλόδοξα άτομα του περιβάλλοντός της, αλλά και στην ίδια την «Ευνοούμενή» της να ελέγχουν οι ίδιοι το πολιτικό σκηνικό.
Για το ποια ήταν πραγματικά η σχέση τους κανείς δε μπορεί να πει με σιγουριά. Υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν πως η σχέση τους είχε περάσει και στη σαρκική επαφή και άλλοι το αντίθετο. Η αλήθεια είναι ότι διάφορες επιστολές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, είναι μάλλον αποκαλυπτικές.
«Δε μπορώ να πάω στο κρεβάτι χωρίς να σε δω» έγραφε η Άννα στην «ευνοούμενή» της. Ενώ φρόντισε στις περισσότερες να εκφράζει τον θαυμασμό της προς εκείνη. «Ακόμα κι αν έγραφα τόμους, δεν θα μπορούσα να εκφράσω πόσο σε αγαπώ» έγραφε σε μία άλλη.
Το τέλος της σχέσης τους
Η αρχή του τέλους της σχέσης τους ήρθε με τον ερχομό της Αμπιγκέιλ Χιλ, μία ξεπεσμένης αριστοκράτισσας και ξαδέλφης της Σάρας την οποία έφερε για να βοηθά τη Βασίλισσα. Εξίσου φιλόδοξη, κατάφερε να κατακτήσει την εύνοια της και να γίνει κι εκείνη η «Ευνοούμενή» της.
Ευγενική με τη Βασίλισσα σε αντίθεση με τη Σάρα δεν ήταν δύσκολο να το πετύχει. Μάλιστα, όταν η Άννα την πάντρεψε, φρόντισε να την προικίσει καλά ενώ τής έδωσε πεδίο να κάνει κι εκείνη τα πολιτικά της παιγνίδια. Η άλλη «Ευνοούμενη» δεν ανεχόταν αυτόν τον παραγκωνισμό.
Διέσπειρε φήμες για τη σχέση της Βασίλισσας με την καμαριέρα της, ενώ το οριστικό τέλος της σχέσης τους ήρθε με την απομάκρυνσή της από το Παλάτι. Μάλιστα, όλα τα προνόμια της δόθηκαν στην Αμπιγκέιλ.
Η καμαριέρα έμεινε δίπλα στη Βασίλισσα μέχρι το θάνατό της, την 1 Αυγούστου του 1714 από εγκεφαλικό. Η Σάρα Τσόρτσιλ (ο σύζυγός της ήταν πρόγονος του Ουίνστον Τσόρτσιλ) επέστρεψε στην Αγγλία ενώ η Αμπιγκέιλ με το σύζυγό της εγκατέλειψαν το Παλάτι κι έζησαν στην εξοχή.
Όσα έγιναν γνωστά για τη σχέση των τριών γυναικών είναι κυρίως από τα απομνημονεύματα της Σάρας Τσόρτσιλ. Οπότε, ο καθένας μπορεί να κρίνει πόση δόση αλήθειας μπορεί να έχουν.
Πάντως, στο βιβλίο του για τον πρόγονό του Τζον Τσόρτσιλ, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ σε κανένα σημείο δεν υποστηρίζει ότι η σχέση της Άννας με τις δύο ευνοούμενες της πέρασε από τη συντροφικότητα στη «σωματική οικειότητα».
