Ξέρετε αυτή τη φράση, «και οι τοίχοι έχουν αυτιά»; Εγώ το πιστεύω. Και αυτιά έχουν, και μάτια έχουν. Και αφουγκράζονται τον παλμό της πόλης. Μόνο στόματα δεν έχουν, οπότε ό,τι έχουν να πουν το γράφουν ή το ζωγραφίζουν.
Εντάξει, αυτή είναι μία πολύ λυρική προσέγγιση. Η πεζή πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική. Αυτοί οι άγνωστοι τύποι που ζωγραφίζουν τους τοίχους, που γράφουν συνθήματα στους τοίχους, που «βρωμίζουν» τους τοίχους, είναι αυτοί που αφουγκράζονται το ρυθμό της πόλης, και τον μετατρέπουν σε μία δική τους μορφή τέχνης. Μία τέχνη που δεν αρέσει σε όλους.
Βάνδαλοι με στυλ
Πάντα με ιντριγκάριζε το τι είναι αυτό που κάνει έναν άνθρωπο να έχει την ανάγκη να «πειράξει» έναν τοίχο. Γιατί δηλαδή απλά να μη γράψεις αυτό που σκέφτεσαι σε ένα τετράδιο; Γιατί πρέπει να το γράψεις σε έναν τοίχο; Είναι ματαιοδοξία; Είναι ανάγκη για έκφραση; Είναι κάτι άλλο;
Σίγουρα τα πράγματα είναι πολύ απλά στην περίπτωση των καλλιτεχνών του δρόμου, των πραγματικών καλλιτεχνών του δρόμου, αυτών που παίρνουν έναν ξεφτισμένο, άδειο, βαρετό τοίχο και τον μετατρέπουν σε έργο τέχνης. Γιατί σε τι χρησιμεύει ένας άδειος τοίχος, αν όχι ως καμβάς για τις δημιουργικές ανησυχίες ενός ταλαντούχου ανθρώπου;
Θα μου πεις, είναι παράνομο. Είναι βανδαλισμός. Ναι, το ξέρω. Αλλά αν είναι ένας βανδαλισμός να κάνει την πόλη μου πιο όμορφη, τότε μου αρέσει. Και ναι, αυτό ισχύει ακόμα κι αν πρόκειται για τον δικό μου τοίχο.
Αυτό βέβαια, τονίζω, ισχύει για τους καλλιτέχνες του δρόμου. Όχι για τους άλλους που γεμίζουν με «ταγκιές» τους τοίχους για να δείξουν ότι η περιοχή είναι δική τους, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τα σκυλιά «σημαδεύουν» τα δέντρα για να οριοθετήσουν την περιοχή τους.
Συνθήματα και ποιήματα
Πιο σύνθετη είναι η κατηγορία των συνθημάτων. Μία ωραία απάντηση στο γιατί κάποιος να γράψει ένα σύνθημα σε έναν τοίχο είναι το «συγνώμη που γράφω στους τοίχους, αλλά εμένα δε με καλούν στα κανάλια» που είχα δει κάπου γραμμένο. Γενικά, τα αναρχικά συνθήματα είναι τα καλύτερα. Θα έλεγα ότι οι αναρχικοί είναι σαν τους παοκτζήδες: ακόμα και αν δε συμφωνείς μαζί τους, πρέπει να παραδεχτείς ότι έχουν τα καλύτερα συνθήματα.
Από την άλλη, στους τοίχους θα δεις συχνά γραμμένα αποφθέγματα, ποιήματα, στίχους από τραγούδια, οτιδήποτε κάποιος θεώρησε πως αξίζει να περάσει στην αθανασία, ή έστω να το μοιραστεί και με τους άλλους, να το διαβάσουν και να επηρεαστούν κι αυτοί. Μία ιδιόρρυθμη κοινωνική προσφορά, θα έλεγε κανείς.
Ρομαντικές ψυχές
Σε μία πιο «άχου το» κατηγορία, τώρα. Αυτές οι ρομαντικές ψυχές που απλώς θέλουν να εκδηλώσουν τη λατρεία τους για το έτερόν τους ήμισυ, ή για αυτό που ήταν το έτερόν τους ήμισυ αλλά χώρισαν και το θέλουν πίσω, ή για αυτό που θα ήθελαν να είναι το έτερόν τους ήμισυ, αλλά ο έρωτάς τους δε βρίσκει ανταπόκριση. Και αντί να πάρουν ένα τηλέφωνο ή έστω να στείλουν ένα γράμμα, προτιμούν να στείλουν το μήνυμα στο αντικείμενο του έρωτά τους γράφοντάς το στον τοίχο του σπιτιού τους, ή στον απέναντι τοίχο, για να το βλέπει όταν ξυπνάει το πρωί. Αναρωτιέμαι αν αυτή η τακτική έχει αποδώσει ποτέ καρπούς.
Ό,τι να ‘ναι
Και υπάρχουν και αυτοί που δεν μπορούν να ενταχθούν σε καμία κατηγορία. Άνθρωποι που απλά τους τη βάρεσε και πήγαν κι έγραψαν κάτι σε έναν τοίχο, και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να αναρωτηθείς τι στο καλό σκέφτονταν. Ή να θαυμάσεις τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους.
