Το λευκό οικοδόμημα με το ναόσχημο πρόπυλο και τις τέσσερις λεπτές – χωρίς ραβδώσεις – κορινθιακού τύπου κολώνες στην πρόσοψή του, δεν μπορεί να μην τραβήξει το βλέμμα σου καθώς διασχίζεις την πολύβουη κεντρική οδό της Ηρώων Πολυτεχνείου στον Πειραιά.
Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, αποτελεί αναμφίβολα το στολίδι του Πειραιά αλλά και το καύχημα των Πειραιωτών.
Αντικρίζοντάς το δεν μπορεί παρά να νιώσεις δέος. Ο Τρύφων Μουτζόπουλος συλλαμβάνει το 1882 την ιδέα ανέγερσης θεάτρου. Η θεμελίωσή του έγινε τον Ιούνιο του 1884 από τον Δήμαρχο Σκυλίτση και τον Απρίλιο του 1895 έγιναν τα εγκαίνια, επί δημαρχίας Θεόδωρου Ρετσίνα. Το σχέδιο της κατασκευής του αποδείχθηκε μεγαλεπίβολο με τον αρχικό προϋπολογισμό να διπλασιάζεται και το κόστος να φτάνει τις 900.000 δραχμές.
Το Δημοτικό Θέατρο άνοιγε για πρώτη φορά τις πύλες του με τη φιλαρμονική του δήμου να παίζει κλασσικά κομμάτια την ώρα της άφιξης στον, ειδικά διαμορφωμένο χώρο, των αμαξών και των λεωφορείων της εποχής «Βιζ-α-βι».
Πλέον, το κέντρο της πόλης, κοσμούσε ένα μεγαλοπρεπές οικοδόμημα το οποίο θα χαρακτηριζόταν, ως το κορυφαίο σωζόμενο ελληνικό θεατρικό κτίριο του 19ου αιώνα. Ένα μήνα αργότερα υποδέχεται στην σκηνή, το έργο του Δημήτριου Βερναδάκη «Μαρία Δοξαπατρή».
Αρχιτέκτονας του σπουδαίου νεοκλασικού μνημείου ήταν ο Πειραιώτης Ιωάννης Λαζαρίμος, καθηγητής του Πολυτεχνείου που κατασκεύασε μια αίθουσα κατά τα γαλλικά πρότυπα λαμβάνοντας υπόψη του για τη διαρρύθμιση το «Théâtre d’ Odéon» του Παρισιού. Μορφολογικά, έχει τις αναφορές του στην αμιγή κλασικιστική παράδοση και είναι επηρεασμένο από τη γερμανική σχολή που εκπροσωπούσε ο Ερνέστος Τσίλερ.
Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, έδωσε πολιτιστική πνοή στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Τα επόμενα χρόνια το όνομά του θα γίνει σχεδόν συνώνυμο με την ιστορία της πόλης και φυσικά με την ιστορία της Ελλάδα. Το 1916, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, καταλαμβάνεται από Γάλλους στρατιώτες και το 1922 ανοίγει τις πύλες του και φιλοξενεί για δύο χρόνια πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.
Το 1944 υφίσταται φθορές από τον συμμαχικό βομβαρδισμό του Πειραιά και οι σεισμοί του 1981 και του 1999 αφήνουν πάνω του τα σημάδια τους.
Αυτός ο σεμνός ναός της Τέχνης δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις αίθουσες και τους διάκοσμους των πιο φινετσάτων γαλλικών θεάτρων. Η 600 θέσεων αίθουσά του, η κεντρική του σκηνή, μαζί με τα 23 επιβλητικά θεωρεία του, όλοι οι παράπλευροι χώροι αποτελούν ένα από τα ελάχιστα πια δείγματα εποχής μπαρόκ στην Ευρώπη.
Το βαθύ κόκκινο, το χρυσό και το μπεζ δεσπόζουν στους χρωματικούς τόνους προσδίδοντας μία συναρπαστική επιβλητικότητα. Η σκηνή, βάθους 15 μέτρων, πλάτους 18 μέτρων (και 12 μέτρων ως την μπούκα) και ύψους 17 μέτρων, διαθέτει ένα εντυπωσιακό υποσκήνιο ενώ μπορεί να φιλοξενήσει άνετα μία 40μελή ορχήστρα.
Σε αυτή τη σκηνή έχει πατήσει ολόκληρο το ελληνικό θέατρο ενώ έχουν ανέβει αριστουργήματα της κλασικής δραματουργίας αλλά και Ελλήνων συγγραφέων.
Σπουδαίοι σκηνοθέτες όπως ο Δημήτρης Ροντήρης, ο Γκίκας Μπινιάρης, ο Στέφανος Νικολαΐδης, ο Μιχάλης Κουνελάκης, καθώς και καταξιωμένοι ηθοποιοί όπως ο Αιμίλιος Βεάκης, ο Γιάννης Πρινέας, ο Ζάχος Θάνος, ο Αδαμάντιος Λεμός, ο Απόστολος Αυδής, ο Δημήτης Χόρν, ο Μίμης Φωτόπουλος,ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, ο Μάνος Κατράκης, η Κυβέλη, η Ασπασία Παπαθανασίου και πολλοί ακόμη έχουν παίξει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Στο υπέροχο φουαγιέ του θεάτρου το κοινό είχε την τύχη να απολαύσει τα έργα σπουδαίων συνθετών όπως ο Μενέλαος Παλλάντιος, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Διονύσης Σαββόπουλος.
Τόσο η σκηνή όσο και τα θεωρεία αποτελούν πραγματικά και μοναδικά κομψοτεχνήματα. Ο εντυπωσιακός πολυέλαιος που φωτίζει τη χρυσοποίκιλτη αίθουσα με τα βελούδινα καθίσματα, η τρίκλωνη μαρμάρινη σκάλα με το περίτεχνο κιγκλίδωμα όλα μαζί και το καθένα ξεχωριστά μαγεύουν τον θεατή και τον επισκέπτη. Για τους ηθοποιούς είχαν προβλεφθεί άνετα καμαρίνια και ένα πολυτελές καθιστικό.
Σε όλα αυτά πνοή δίνουν οι θεατρικές και μουσικές παραστάσεις που φιλοξενεί η σκηνή του ανακαινισμένου θεάτρου.
Μετά από πολλά χρόνια «σιωπής», λόγω μιας πλήρους αλλά εντελώς απαραίτητης ανακαίνισης, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά άνοιξε και πάλι τις πύλες του στο κοινό στις 22 Οκτωβρίου 2013. Τα εγκαίνια έγιναν παρουσία του προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια, και του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά. Ο Φωκάς Ευαγγελινός ήταν ο υπογράφων της σύλληψης-σκηνοθεσίας της μεγάλης γιορτής. Πηγή έμπνευσης στάθηκε το ίδιο καθεαυτό θέατρο, οι καλλιτεχνικές και ιστορικές μνήμες και βεβαίως η σημασία του για το λιμάνι του Πειραιά.
Σήμερα το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά πρωταγωνιστεί στην πολιτιστική ζωή του τόπου, ανεβάζοντας παραστάσεις που γίνονται πόλος έλξης για χιλιάδες θεατές. Πρόκειται για ένα σύγχρονο θέατρο, ικανό να φιλοξενήσει παραστάσεις υψηλών προδιαγραφών αλλά και παράλληλες δράσεις, παίζοντας σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πόλης, συνδέοντας την Αθήνα με το πρώτο λιμάνι της χώρας αλλά και τον Πειραιά με τα λιμάνια της Μεσογείου.
Μαζί του, ο Πειραιάς μοιάζει να ξυπνά από βαθύ λήθαργο έχοντας αποκτήσει ξανά την αίγλη του παρελθόντος.
