Το σχέδιο της Αλβανίας για τουριστική ανάπτυξη παίρνοντας μερίδιο από την πίτα της Ελλάδας

Πριν από περίπου 15 χρόνια ταξιδεύοντας κανείς στα παράλια της Αλβανίας, θα έβλεπε ένα τοπίο με εντυπωσιακή ακτογραμμή, αλλά υποδομές που σίγουρα δεν τον προδιέθεταν να παραμείνει εκεί, κάνοντας τις καλοκαιρινές του διακοπές. Αυτή η εικόνα άλλαξε σταδιακά, με τους αλβανούς επιχειρηματίες να βάζουν το δικό τους στοίχημα για την προσέλκυση περισσότερων τουριστών σε μια ακτογραμμή που θυμίζει σε κάποια σημεία την ελληνική, από άποψη φυσικού τοπίου. Ο λόγος για την επονομαζόμενη «αλβανική Ριβιέρα», όρος που έκανε την εμφάνισή του τα τελευταία χρόνια, και έχει ως σκοπό να προσελκύσει τουρίστες από την Ευρώπη, ποντάροντας κυρίως στις φθηνές διακοπές που μπορεί να κάνει κάποιος εκεί. Πρόκειται ουσιαστικά για την ακτογραμμή από τους Αγίους Σαράντα, απέναντι από την Κέρκυρα, έως βορειοδυτικά στον Αυλώνα.

Η «έκρηξη» στη δόμηση και η σημερινή εικόνα

Σε αυτή την προσπάθεια να δημιουργηθούν μονάδες και υποδομές για να υποδεχτούν τουρίστες από όλη την Ευρώπη, δημιουργήθηκε μια παγίδα για τον ίδιο τον τουρισμό της χώρας: Πολυκατοικίες, ξενοδοχεία και εστιατόρια κατέκλυσαν ένα μεγάλο μέρος στα τουριστικά θέρετρα, όπως τους Αγίους Σαράντα, «καλύπτοντας» τις γαλάζιες παραλίες και δημιουργώντας περισσότερο την αίσθηση μιας σύγχρονης πόλης παρά ενός εξοχικού προορισμού. Αυτή η έντονη, ανεξέλεγκτη κατασκευαστική δραστηριότητα, ενδέχεται να υπονομεύσει ακόμη περισσότερο στο μέλλον την τουριστική εικόνα της χώρας, ενώ η αλβανική κυβέρνηση κάνει σιγά-σιγά τα πρώτα βήματα για να διορθώσει όσο μπορεί αυτή την κατάσταση, έχοντας ως πρώτο στόχο τον περιορισμό των αυθαίρετων κατοικιών. Όλα αυτά πάντα με το βαθύτερο σκεπτικό να καταφέρουν να πάρουν μερίδιο από την τουριστική πίτα της Ελλάδας.

Με «όπλο» τις χαμηλές τιμές

Κάτι που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς στην περιοχή είναι η χαμηλή τιμολογιακή πολιτική που ακολουθείται με αποτέλεσμα να βρίσκει κανείς αρκετά αξιοπρεπή καταλύματα και παροχές σε δελεαστικές τιμές. Αυτό ισχύει βέβαια περισσότερο στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος όπου μπορεί κανείς να απολαύσει γεύματα και μάλιστα καλής ποιότητας με σχετικά λίγα χρήματα. Η έλλειψη δυνατής «τουριστικής παιδείας», βέβαια, φαίνεται και σε αυτή την περίπτωση, καθώς δεν είναι λίγα τα εστιατόρια που διατηρούν καταλόγους αναγράφοντας μόνο το τοπικό νόμισμα, μπερδεύοντας τους ευρωπαίους πελάτες.

Δέλεαρ η… Ελλάδα

«Το ανεξερεύνητο στολίδι της Ευρώπης». Αυτό είναι το μότο της τουριστικής προβολής της «αλβανικής Ριβιέρας» στο εξωτερικό και με αυτή την προσδοκία φτάνουν τουρίστες και από την βόρεια Ευρώπη, αλλά κυρίως τα Βαλκάνια, όπως και την Ελλάδα. Αυτό που σίγουρα θέλει να δει από κοντά ο γερμανός ή ολλανδός τουρίστας είναι μια χώρα «διαφορετική» που ναι μεν έχει κάνει τα βήματα για την τουριστική της ανάπτυξη, αλλά ταυτόχρονα δίπλα του θα δει όργωμα χωραφιού με ζώα όπως γινόταν παλιά. Από τα δημοσιεύματα, ωστόσο, για την προβολή της περιοχής δεν λείπουν οι αναφορές στη γειτονική Ελλάδα, ως δέλεαρ μπορούμε να πούμε, για το συνδυασμό των διακοπών. Σε πρόσφατο αφιέρωμά της, η βρετανική Telegraph κάνει λόγο για τις εντυπωσιακές ακτές με θέα στην Κέρκυρα, την «ελληνική Μέκκα των διακοπών». Πέρα, ωστόσο, από την άναρχη δόμηση και την πολύβουη ατμόσφαιρα που θα συναντήσει κανείς στα τουριστικά κέντρα, υπάρχουν ακόμη ανεξερεύνητα και παρθένα μέρη και παραλίες όπως για παράδειγμα στη Χειμάρα και το Εξαμίλι. Το τελευταίο βρίσκεται πολύ κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα και έχει αναπτυχθεί τουριστικά, αλλά με μέτρο. Το Εξαμίλι έχει εκμεταλλευτεί, επίσης, τον πολύ σημαντικό αρχαιολογικό χώρο του Βουθρωτού στον οποίο βρίσκεται πολύ κοντά και τις αξιόλογες παραλίες που διαθέτει.

Η έλλειψη ταυτότητας

Αυτό που αντιλαμβάνεται κανείς περνώντας μερικές μέρες στην αλβανική ακτογραμμή είναι ότι πράγματι γίνονται μεγάλες προσπάθειες να αποτελέσει ο τουρισμός τον βασικό πυρήνα της αλβανικής οικονομίας. Σε κάθε επίπεδο υπάρχει βελτίωση συγκριτικά με τα πρώτα χρόνια και οι επαγγελματίες δείχνουν να θέλουν να κερδίσουν το μεγάλο «στοίχημα» του τουρισμού με τα μέσα που διαθέτουν. Αυτό που δεν έχει γίνει ακόμη είναι η δημιουργία μιας ταυτότητας που θα βάλει την αλβανική ακτογραμμή στη λίστα με τους top προορισμούς. Η έλλειψη, για παράδειγμα, τοπικής κουζίνας και παραδοσιακών γεύσεων είναι στα σημαντικά μειονεκτήματα. Ακόμη και στη διασκέδαση μπορεί να το διαπιστώσει κανείς, ακούγοντας στα νυχτερινά μαγαζιά γνωστές ελληνικές επιτυχίες. Γι’ αυτό το λόγο η απάντηση σε όσους αναρωτιούνται αν θα μπορούσε να ανταγωνιστεί ευθέως τον ελληνικό τουρισμό, είναι μάλλον όχι. Χρειάζεται ακόμη οργάνωση, βελτίωση της εικόνας και των υποδομών και σίγουρα τη δημιουργία μιας ταυτότητας.

Οι σοβαρές καταγγελίες για πλιάτσικο

Αυτό που προκαλεί μεγάλα ερωτήματα, επίσης, είναι οι πολύ σοβαρές καταγγελίες που βλέπουν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας και κάνουν λόγο για πραγματικό πλιάτσικο εις βάρος της περιουσίας των Ελλήνων Ομογενών στην Αλβανία με πρόσχημα την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Σοβαρές διαστάσεις παίρνει το φαινόμενο, σύμφωνα με τις καταγγελίες στη Χειμάρρα που αποτελεί και το τουριστικό φιλέτο το οποίο προβάλλεται ως ένας από τους top προορισμούς στην «αλβανική Ριβιέρα». Συγκεκριμένα ο πρόεδρος της οργάνωσης «Ομόνοια» κάνει λόγο για «γενικευμένα φαινόμενα διαφθοράς και πλαστογραφίας» με στόχο την τουριστική ανάπτυξη μέσω της καταπάτησης της περιουσίας των ομογενών. Γίνεται αναφορά για όργιο καταπάτησης ελληνικών οικοπέδων για να χτιστούν τουριστικές επιχειρήσεις σε κεντρικά σημεία. Οργανώσεις Χειμαρριωτών, μάλιστα, εμπλέκουν στις καταγγελίες τους πολιτικά πρόσωπα και επιφανείς προσωπικότητες της χώρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η υπόθεση ενός Έλληνα επιχειρηματία, που μίλησε στην εφημερίδα για τη δική του περίπτωση. Ο κ. Μπένος που διατηρούσε κατάστημα στη Χειμάρρα ανέφερε σε παλαιότερο φύλλο του Έθνους της Κυριακής ότι περίπου πριν από έναν χρόνο του ζήτησαν να γκρεμίσουν το μαγαζί του για να αναπλάσουν την πλατεία, πράγμα που έγινε ορίζοντας μάλιστα αποζημίωση 160.000 ευρώ. Το μαγαζί τελικώς κατεδαφίστηκε τον Ιανουάριο του 2016 αλλά η αποζημίωση δεν ήρθε ποτέ. Πρόκειται για μία από τις πολλές καταγγελίες που ουσιαστικά δίνουν μια άλλη εκδοχή για τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται ο τουρισμός στη γείτονα και εξαπλώνεται η φήμη της «αλβανικής Ριβιέρας». Δείτε όλα τα θέματα του Weekend