Το Μουσείο της Ακρόπολης βράδυ, πίσω από σκιές και αντανακλάσεις

Το γραφείο του έχει θέα στο μουσείο. Προσπαθώ να τον φέρω στα νερά μου και να του αποσπάσω δηλώσεις ρομαντισμού για το θέαμα που έχω μπροστά στα μάτια μου, καθώς κλέβω ματιές για να κοιτάξω την Ακρόπολη, ενώ σουρουπώνει και ο ήλιος βάφει κόκκινο το λευκό μάρμαρο. Ωστόσο ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής, είναι αθεράπευτα… πραγματιστής. Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης Φωτογραφίες – βίντεο: Γιάννης Κέμμος Καθόμαστε στο τελευταίο τραπέζι στο εστιατόριο του μουσείου. Δίπλα στη τζαμαρία. Και η κουβέντα ξεκινάει από τα γλυπτά του Παρθενώνα. Η αντανάκλαση στο τζάμι χαρίζει τη θέα όλων όσων περνούν πίσω από την πλάτη μου. Επισκεπτών, προσωπικού αποκαλύπτοντας μου την κάθε λεπτομέρεια, χωρίς να μπορεί να με καταλάβει κανείς από τους περαστικούς. Το ίδιο συμβαίνει και με το είδωλο των γλυπτών που αποτυπώνεται πάνω στα τζάμια του Μουσείου. Ο Γιάννης τραβάει μερικές φωτογραφίες των γλυπτών… αλλιώτικες, δοκιμάζοντας το παιχνίδι των κατοπτρισμών. Μία ιδέα που όπως παραδέχτηκε ο Δημήτρης Παντερμαλής, του φάνηκε «συμπαθητική» την πρώτη φορά που μιλήσαμε στο τηλέφωνο για να κανονίσουμε τη συνέντευξη.

Τα Μάρμαρα…

Η Μερκούρη είχε πει ότι εάν έρθουν τα Mάρμαρα όταν εκείνη θα έχει πεθάνει, θα ξαναγεννιόταν μόνο και μόνο για να τα δει. Πέρασαν σχεδόν 35 χρόνια. Η υπόσχεση της Μελίνας, αποδείχτηκε ρομαντική ρήση. Όπως συνέβη και με την εκπλήρωση του ονείρου της. «Αλήθεια κύριε Παντερμαλή…», ανοίγω πρώτος την κουβέντα, «τι απέγινε η συζήτηση για τα γλυπτά που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο; Η Αλαμουντίν ήρθε στην Ελλάδα. Η επίσκεψή μάλιστα εξελίχθηκε σε κοσμικό γεγονός. Και μετά τίποτα…» «Το θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα, σε ό,τι αφορά στη διαχείρισή του παρουσιάζει διάφορα επίπεδα. Από τον καιρό της Μελίνας Μερκούρη, μετατράπηκε σε ζήτημα εξωτερικής πολιτικής με ευρύτατες προεκτάσεις, δεδομένου ότι έφτασε στα μεγάλα διεθνή φόρα. Επομένως ξεφεύγει από την αποκλειστική αρμοδιότητα του Μουσείου», απαντάει ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης. «Επομένως υφίστανται δύο βασικές διατάσεις. Το θέμα των μαρμάρων ως πολιτιστικό ζήτημα και το θέμα των Μαρμάρων ως υπόθεση με πολιτικές διαστάσεις», συμπληρώνει. Από το 2009 που ξεκίνησε να λειτουργεί το Μουσείο, πέρασαν τη μαγνητική πύλη ελέγχου σχεδόν 8.000.000 επισκέπτες. Μέχρι τότε όμως χρειάστηκαν 33 χρόνια… «Συζητούσαμε από το 1976, επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, τη δημιουργία του συγκεκριμένου μουσείου. Και αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές παθογένειες. Χαρακτηριστικό είναι ότι προηγήθηκαν 130 δικαστήρια, στα οποία βρέθηκα απολογούμενος».

Προσφυγές δια πάσαν… νόσον

Οι δικαστικές προσφυγές σε συνδυασμό με την ελληνική… αναβλητικότητα καθυστέρησαν τα εγκαίνια, τα οποία έγιναν από την κυβέρνηση Καραμανλή 7 χρόνια πριν. «Θυμάμαι ότι είχαμε μεταφέρει το ναό της Αθηνάς Νίκης για συντήρηση, με σκοπό να βελτιωθεί η αναστήλωσή. Υπήρξαν κάποιοι, οι οποίοι φώναζαν ότι τον πουλήσαμε στους Εβραίους», εξηγεί χαμογελώντας ο Δημήτρης Παντερμαλής. «Μας κατηγόρησαν ακόμα και για καταστροφές των αρχαίων που βρίσκονταν στο υπέδαφος. Όλα αυτά δεν ήταν παρά αφελείς αντιλήψεις, οι οποίες διοχετεύονται στην κοινωνία. Πώς θα μπορούσα να καταστρέψω τα αρχαία τη στιγμή που είμαι 40 χρόνια ανασκαφέας; Είναι σαν να κατηγορούν ένα γιατρό με τεράστια εμπειρία ότι σκοτώνει ανθρώπους», εκφράζει την απορία του. Κάπου εκεί προσπαθώ να επαναφέρω την κουβέντα στην υπόθεση των Μαρμάρων…

«Κρατάμε ζωντανή την υπόθεση των Μαρμάρων»

«Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε από την πλευρά μας είναι να κρατάμε ζωντανή την υπόθεση. Άλλωστε όταν έρθουν τα έργα, σε εμάς θα δοθούν. Ταυτόχρονα είμαστε υποχρεωμένοι να προβάλουμε με σύγχρονες μεθόδους τον τεμαχισμό των γλυπτών», σημειώνει ο κύριος Παντερμαλής.

Δανεισμός των γλυπτών από τη Μεγάλη Βρετανία στην Ελλάδα

Όταν τον ρωτάω για το ενδεχόμενο δανεισμού των έργων από το Βρετανικό στο Μουσείο της Ακρόπολης, εξηγεί ότι οι ενστάσεις σε πολιτικό επίπεδο αποτελούν ανυπέρβλητο εμπόδιο για κάτι τέτοιο. «Ο δανεισμός των Γλυπτών είναι κάτι θα μπορούσε να λυθεί μεταξύ των δύο μουσείων. Εάν όμως τεθεί το ζήτημα σε πολιτικό επίπεδο τα πράγματα περιπλέκονται. Ερχόμενοι στη δικαστική διαδικασία, η πολιτεία έκρινε ότι δεν πρέπει να διακινδυνεύσει η χώρα μία απόφαση, η οποία θα μπορούσε να είναι αρνητική. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι το θέμα έχει κλείσει οριστικά», διασαφηνίζει. «Η υπόθεση των μαρμάρων άλλωστε δεν είναι ξεκάθαρη, αν λάβουμε υπόψη ότι όλα ξεκίνησαν επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είναι γεγονός ότι εμφανίζονται διάφορες αμφισβητήσεις σχετικά με το οθωμανικό φιρμάνι και τη γνησιότητά του. Στην πραγματικότητα φαίνεται ότι δεν είναι φιρμάνι αλλά απλή διαταγή, ενώ προκύπτουν ζητήματα παραχάραξης», εξηγεί ο πρόεδρος του Μουσείου. «Στην πραγματικότητα αυτό που είναι βέβαιο είναι ο βάρβαρος τεμαχισμός τους. Βάρβαρη επέμβαση και αρπαγή. Πρόκειται για πολιτιστικό έγκλημα», τονίζει. Αν επιστρέψουμε στην αρχή του κειμένου, κάπου λέγαμε ότι ο Δημήτρης Παντερμαλής μόνο ρομαντικός δεν είναι. Με τα λόγια του φροντίζει να το επιβεβαιώσει. «Είμαι ικανοποιημένος μόνο όταν το Μουσείο έχει κόσμο. Σε διαφορετική περίπτωση αντί για μουσείο θα φροντίζαμε να χτίσουμε μία αποθήκη αρχαίων αντικειμένων». Συμπληρώνει ότι ο ίδιος ζει μέσα στο μουσείο και δεν δίνει εντολές πίσω από την κλειστή πόρτα ενός γραφείου. «Το Μουσείο δεν είναι κάτι που το κουρδίζουμε και δουλεύει από μόνο του». Εκτός όμως από παρελθόν και παρόν, το Μουσείο της Ακρόπολης έχει μέλλον. Πέρυσι ξεκίνησε να συνεργάζεται με μουσεία της περιφέρειας, τα οποία έχουν σημαντικά εκθέματα, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα προβεβλημένα. «Διοργανώσαμε μία έκθεση με θέμα τη Σαμοθράκη και ήρθαν σπουδαία έργα στο μουσείο της Ακρόπολης. Σε αυτή την περίπτωση τα περιφερειακά μουσεία έρχονται στην Αθήνα ως φιλοξενούμενοι κι εμείς τα προβάλουμε. Αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι η σχέση των αρχαίων με συγκεκριμένους τόπους. Σε αντίθεση με τα περισσότερα μουσεία του κόσμου, τα οποία έχουν στη διάθεσή τους, έργα τα οποία έχουν αγοράσει ή προέρχονται από δωρεά, στην Ελλάδα τα εκθέματα σχετίζονται με συγκεκριμένους τόπους. Έτσι, στο μουσείο της Ακρόπολης, φιλοξενούνται τα εκθέματα και απέναντί ακριβώς βρίσκεται η Ακρόπολη. Πηγαίνουμε στη Δήλο και επίσης συναντάμε τα ευρήματα, όπως ακριβώς συμβαίνει και στους Δελφούς», λέει ο Δημήτρης Παντερμαλής.

Η Δωδώνη στο Μουσείο της Ακρόπολης

«Φέτος θα φιλοξενήσουμε τη Δωδώνη. Πρόκειται για το αρχαιότερο ελληνικό μαντείο, ενώ σώζονται σημαντικά ευρήματα. Συν τοις άλλοις συνενώνουμε τα μουσεία, καθώς τα εκθέματα της Δωδώνης βρίσκονται στα Γιάννενα, την Αθήνα και το Βερολίνο. Φέρνουμε αντικείμενα και από τα τρία μουσεία, έτσι ώστε να είναι η πιο ολοκληρωμένη έκθεση που έχει πραγματοποιηθεί για τη Δωδώνη. Θα διαρκέσει από τις 20 Ιουνίου έως τις 10 Ιανουαρίου του 2017», καταλήγει ο κύριος Παντερμαλής.

Σημείωση: Για τη λήψη των φωτογραφιών δόθηκε αποκλειστικά άδεια στο newsbeast.gr καθώς αποτελούν copyright του Μουσείου της Ακρόπολης. Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευσή τους. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend