Τι κάνουν τα παλιά λεωφορεία της Αθήνας όταν πεθάνουν

Είχαμε ακούσει πολλά για τη συλλογή από παλιά λεωφορεία των αδελφών Λαζαρόπουλου. Η αλήθεια είναι πως όταν καταφέραμε να κλείσουμε το ραντεβού στο αμαξοστάσιο ΗΛΠΑΠ του Κεραμεικού, δεν ξέραμε τι να περιμένουμε. Κείμενο / Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος Η πλειοψηφία του κόσμου περνάει καθημερινά έξω από τους ψηλούς τοίχους του αμαξοστάσιου στην οδό Πειραιώς, χωρίς τις περισσότερες φορές να προσέχει το κτίριο, πόσο μάλλον να γνωρίζει ότι μέσα του υπάρχουν στεγασμένα μερικά από τα πλέον καλοσυντηρημένα λεωφορεία που κάποτε εξυπηρετούσαν το επιβατικό κοινό της Αθήνας και όχι μόνο. Λεωφορεία που εκτός από εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα, έχουν γράψει ιστορία τη δική τους ιστορία. Περνώντας την μεγάλη σιδερένια πόρτα του αμαξοστασίου βρεθήκαμε σχεδόν αμέσως μπροστά σε μεταλλικά θηρία με ιστορία και πολλά χιλιόμετρα στις ρόδες τους. Θηρία που παρά τις δεκαετίες που τα βαραίνουν δεν άργησαν να μας δείξουν πως ήταν έτοιμα να κατακτήσουν και πάλι τους δρόμους για να εξυπηρετήσουν το επιβατικό κοινό, όπως έκαναν και πριν από 40 και πλέον χρόνια. Η δουλειά των αδελφών Λαζαρόπουλου είναι εκπληκτική, και η αποκατάσταση των λεωφορείων που έχουν στη διάθεσή τους, φαίνεται ακόμα και στην πιο μικρή λεπτομέρεια. Από τα χρώμια στα φώτα και τους χρωματισμούς του αμαξώματος έως τους διακόπτες, τις χειρολαβές και τα σταχτοδοχεία στα καθίσματα. Ναι, παλαιότερες δεκαετίες, τα λεωφορεία είχαν και σταχτοδοχεία στα καθίσματα!

Mercedes Benz R495

Το παλαιότερο κομμάτι της συλλογής τους είναι αυτό το Mercedes Benz R495 που μετράει 53 χρόνια ζωής. Ένα μοντέλο θρυλικό που παρουσίασε η ελληνική αμαξοποιία το 1962 και το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας καθώς σχεδιάστηκε, αναπτύχθηκε και κατασκευάστηκε εξολοκλήρου στην Ελλάδα. Όπως έχει πει ο γενικός διευθυντής της «Βιαμάξ» Στέργιος Σακελλαρόπουλος στον Χάρη Λαζαρόπουλο, όταν παρουσιάστηκαν τα μοντέλα των αυτοφερόμενων λεωφορείων Βιαμάξ R495 και R514 «οι Γερμανοί παραδέχθηκαν τους Έλληνες συναδέλφους τους, ενέκριναν κατ’ ευθείαν όχι την παραγωγή των οχημάτων αυτών αλλά την τοποθέτηση του “αστεριού” της Mercedes Benz». Επί σειράν ετών το σήμα της ελληνικής «Βιαμάξ» μαζί με το “αστέρι” της ΜΒ ήταν εγγύηση ποιότητας και αξιοπιστίας σε λεωφορεία που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Λεωφορεία σαν αυτό εξήχθησαν σε χώρες της Μέσης Ανατολής (όπως το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και όχι μόνο) και της Αφρικής (όπως η Αίγυπτος, η Αιθιοπία, το Σουδάν κλπ.). Όσον αφορά σε αυτό το λεωφορείο που βλέπετε εδώ, σώθηκε την τελευταία στιγμή από την καταστροφή χάρη στο κυνηγητό που τού έριξαν οι αδελφοί Λαζαρόπουλου. Είναι το 34ο κομμάτι της σειράς του από τη γραμμή παραγωγής της «Βιαμάξ», έγραψε χιλιόμετρα αναμνήσεων με έδρα την Καλαμάτα κι έγινε διάσημο με τη συμμετοχή του σε ελληνικές αλλά και ξένες ταινίες.

Volvo SB756

Το ταμπελάκι αναγράφει πως κυκλοφόρησε στις 21 Απριλίου 1981. Η αλήθεια είναι ότι οι αδελφοί Λαζαρόπουλου το ανακατασκεύασαν αυτό το υπέροχο Volvo SB756 και το παρουσίασαν στους φίλους των Παλιών Ελληνικών Λεωφορείων μία ημέρα μετά τα Χριστούγεννα 2014, όπως ακριβώς βγήκε από το εργοστάσιο «Σαρακάκη». Η ανακατασκευή άρχισε σταδιακά από το 2010 και μετά. Ο Βαγγέλης αναλαμβάνει τις δύσκολες δουλειές στα μηχανικά και στο αμάξωμα, ενώ ο Χάρης καταγίνεται με τις δουλειές που θέλουν περισσότερη υπομονή και προσοχή στη λεπτομέρεια. Τέσσερα χρόνια μετά λοιπόν, στις 26 Δεκεμβρίου 2014, αυτό το Volvo βγήκε για δύο δρομολόγια αναμνήσεων από τον Πειραιά στο Σύνταγμα. Τον Μάρτιο του 2011, αυτό το λεωφορείο χρησιμοποιήθηκε από το σκηνοθέτη Μάρκο Λειβαδάρο για να γυριστεί το βραβευμένο και μυστηριακό βιντεοκλίπ της Σωτηρίας Λεονάρδου για το τραγούδι «Η κομμώτρια και ο θάνατος».

Mercedes Ο317

Όταν παρουσιάστηκε το 1964 στους λεωφορειούχους των ΚΤΕΛ στην Αθήνα από τη Βιαμάξ κέρδισε τις εντυπώσεις. Είναι το πρώτο αστικό λεωφορείο υπερμείζονος τύπου το οποίο δεν αρκεί που είναι «τρίπορτο» και μπορεί να χωρέσει 100 επιβάτες, κάτι το οποίο φάνταζε εκείνη την εποχή «επαναστατικό», αλλά είναι το πρώτο που διαθέτει «αερόφουσκες» για λιγότερους κραδασμούς κατά τη μετακίνηση. Ως τότε, τα λεωφορεία διέθεταν σούστες με φύλλα σιδήρου που όπως και να γίνει ταλαιπωρούσαν όσους μετακινούνταν σε γραμμές με κακοτράχαλο οδικό δίκτυο. Το Mercedes Ο317 Βιαμάξ διαφέρει από το γερμανικό αδελφάκι του παρότι έχει μόνο την ίδια «μούρη». Κατά γενική ομολογία, οι Έλληνες αμαξοποιοί το προσάρμοσαν στις κακές συνθήκες των δρόμων στην Αττική γι’ αυτό άντεξαν όχι μόνο 20 χρόνια λειτουργίας στα αθηναϊκά ΚΤΕΛ ή αργότερα ως μισθωμένα οχήματα της Επιχείρησης Αστικών Συγκοινωνιών (ΕΑΣ) έως την 1 Ιανουαρίου 1986 που αποσύρθηκαν οριστικά. Τα λεωφορεία αυτά ήρθαν επί υπουργίας Συγκοινωνιών Κωνσταντίνου Μητσοτάκη γι’ αυτό τα αποκαλούσαν εκτός από «κατοστάρια» (επειδή χωρούσαν 100 επιβάτες) και «μητσοτακικά» ή «κρητικά». Η αλήθεια είναι ότι πολλοί λεωφορειούχοι μετέφεραν το 1964 τις άδειες τους από την Κρήτη στα ΚΤΕΛ των Αθηνών για να αγοράσουν λεωφορεία υπερμείζονος τύπου. Όταν αποσύρθηκαν η πλειοψηφία αυτών των οχημάτων έκανε δεύτερη καριέρα στην επαρχία και ειδικά στην Κρήτη. Αυτό εδώ το λεωφορείο «εντοπίσθηκε» από τον Χάρη Λαζαρόπουλο στην Εύβοια το 1997, ακόμα εν λειτουργία. Ήταν το πρώην 293 του 4ου ΚΤΕΛ Αθηνών, το οποίο κατασκευάσθηκε το 1966. Αγοράστηκε το 2001 κι έχει επισκευαστεί στον κινητήρα, στο δίκτυο ηλεκτρισμού και στην οροφή αλλά εκκρεμούν εργασίες το οποίο δεν επιτρέπουν ακόμα την ολοκλήρωση των επισκευών του και την κυκλοφορία του. Scania Vabis BF76 Άλλο ένα θρυλικό «κατοστάρι», ένα Scania Vabis BF76 με αμάξωμα που κατασκεύασε ο μετρ της κομψότητας Κωνσταντίνος Ρεντούμης τον Μάιο του 1968. Το λεωφορείο αυτό κυκλοφόρησε στο αποκαλούμενο 6ο ΚΤΕΛ με αριθμό ανεμοθώρακα 23 ως το 1985 και μετά εξυπηρέτησε τους επιβάτες στο Αγρίνιο. Ο Χάρης Λαζαρόπουλος το βρήκε σε άθλια κατάσταση το 1996 και το ανέστησε σε μια μάντρα για να έρθει μέχρι την Αθήνα οδικώς μαζί με τον αδελφό του Βαγγέλη. Έκτοτε το λεωφορείο αυτό υπέστη γενική ανακατασκευή σε όλα γι’ αυτό και δεν έχει ακόμα πόρτες! Πολύ σύντομα όμως θα είναι έτοιμο να επανακυκλοφορήσει όπως κατασκευάσθηκε και να κλέψει τις εντυπώσεις!

Volvo SB756

Αυτό είναι ένα Volvo SB756 με αμάξωμα Σαρακάκη που κατασκευάσθηκε την άνοιξη του 1981 και εξυπηρέτησε γραμμές του πρώην ΗΣΑΠ ως τις 31 Δεκεμβρίου 2001. Οι Χάρης και Βαγγέλης Λαζαρόπουλος έχουν ολοκληρώσει τη γενική επισκευή του κινητήρα σε αυτό το όχημα, το οποίο κάνει περιορισμένες εμφανίσεις και κινήσεις δοκιμής έως ότου αρχίσουν οι εργασίες αποκατάστασης στο εσωτερικό και στο αμάξωμα. Με μια μικρή βόλτα που κάναμε πάντως μέσα στο αμαξοστάσιο διαπιστώσαμε ότι η συμπίεση της μηχανής υπόσχεται άγρια γκάζια στους δρόμους, όπως την εποχή που αυτά τα λεωφορεία εκτελούσαν δρομολόγια… «ράλλυ» από τον Πειραιά στο Σύνταγμα ή από τον Πειραιά στο Πέραμα. Στις αναπάντεχες εκπλήξεις αυτού του λεωφορείου είναι ότι λειτουργεί ακόμα το κλασσικό παλιό κουδουνάκι για τη στάση, το μικρόφωνο του οδηγού και τα ηχεία για την «ενημέρωση των επιβατών»!

Mercedes OF1317

Το όγδοο απόκτημα της συλλογής Παλιών Ελληνικών Λεωφορείων που έχουν οι αδελφοί Λαζαρόπουλοι είναι ένα Mercedes OF1317 Βιαμάξ που κατασκευάσθηκε το 1970 και κυκλοφόρησε στον Πειραιά εξυπηρετώντας ως το 1985 την τοπική γραμμή «901 Ηλεκτρικός Σταθμός Πειραιώς – Προφήτης Ηλίας» με αριθμό ανεμοθώρακα «4». Αργότερα εξυπηρέτησε τους επιβάτες στην Τρίπολη και στο Αίγιο έως ότου ο Χάρης Λαζαρόπουλος το επέστρεψε στα «πάτρια εδάφη» το φθινόπωρο του 2003. Ήδη έχει γίνει γενική επισκευή στον κινητήρα ενώ επισκευάσθηκε το σύστημα διεύθυνσης. Μετά την γενική επισκευή ενός άλλου ιστορικού αστικού λεωφορείου Mercedes Benz O322«Βιαμάξ», έρχεται η ώρα για τον… καλλωπισμό αυτού εδώ του λεωφορείου που το θυμούνται με νοσταλγία και αγάπη οι Πειραιώτες. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend