Η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών – Π.ΟΜ.Ε.Κ. «Η Παρέμβαση» καταγράφουν πλήθος καταγγελιών και διαμαρτυριών των καταναλωτών, των οποίων το ταξίδι έχει ματαιωθεί ή δεν επιθυμούν ή δεν τους επιτρέπεται να ταξιδέψουν λόγω της πανδημίας του Covid-19.
Οι οργανώσεις των καταναλωτών ζήτησαν με επιστολή τους από τα αρμόδια υπουργεία και Αρχές την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (οδηγία της Ε.Ε 2015/2302,σχετικά με τα οργανωμένα ταξίδια), η οποία έχει ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία με το Π.Δ. 7/2018 και τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 261/2004 για τα δικαιώματα των επιβατών. Οι κανόνες της ΕΕ είναι σαφείς: οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα επιστροφής χρημάτων. Συνεπώς, οι καταναλωτές δικαιούνται την πλήρη επιστροφή των ποσών που κατέβαλλαν για το ταξίδι, είτε πρόκειται για προκαταβολή είτε για ολόκληρο το ποσό, σε περίπτωση που το ταξίδι δεν ακυρωθεί από υπαιτιότητά τους, αλλά λόγω έκτακτων συνθηκών, όπως αποτελεί και η πανδημία του Covid-19.
Στη σύννομη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των καταναλωτών αναφέρεται και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών (BEUC) της οποίας η ΕΚΠΟΙΖΩ είναι μέλος, η οποία με επιστολή της στην Ε.Ε. ζητά τη συνεργασία των Ευρωπαϊκών χωρών, ώστε από κοινού να προχωρήσουν στην εξεύρεση κατάλληλων και δίκαιων λύσεων. Ένα παράδειγμα μέτρου που αναφέρεται στην επιστολή είναι η περίπτωση της Δανίας, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε κρατική ενίσχυση, ώστε να καλυφθούν οι ακυρώσεις λόγω Covid-19 στα οργανωμένα ταξίδια, ενώ επισημαίνεται τέλος ότι τα κουπόνια (voucher) πρέπει να είναι προαιρετικά για τους καταναλωτές και μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ειδικότερα, προτείνεται η σύσταση ενός ευρωπαϊκού ταμείου έκτακτης ανάγκης για τα ταξίδια που να καλύπτει τις περιπτώσεις αποζημίωσης και να προστατεύει τους καταναλωτές σε περίπτωση πτώχευσης του ταξιδιωτικού πράκτορα.
Όπως σημειώνεται, δεν συνάδει με το όλο νομικό πλαίσιο το γεγονός ότι, είθισται στον τουριστικό κλάδο, οι καταναλωτές να αναγκάζονται να αποδεχθούν κουπόνια αντί για χρηματική επιστροφή λόγω ότι δεν επιθυμούν (ή δεν τους επιτρέπεται) πλέον να ταξιδέψουν, ως αποτέλεσμα της έξαρσης της νόσου Covid-19. Αν ο μεταφορέας ή ο ταξιδιωτικός πράκτορας προτείνουν κουπόνι, η προσφορά αυτή δεν μπορεί να θίγει το δικαίωμα του καταναλωτή να επιλέξει την επιστροφή χρημάτων αντί αυτής. Τα κουπόνια, ακόμη και αν προστατεύονται από την τυχόν πράξεις αφερεγγυότητας, οι καταναλωτές συχνά δεν εξυπηρετούνται λόγω ότι, δεν μπορούν πλέον να ταξιδεύουν ή χρειάζονται τα χρήματα για τις βιοτικές τους ανάγκες.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ και η ΠΟΜΕΚ “Η Παρέμβαση” καλούν για μια ακόμη φορά τα αρμόδια υπουργεία και Αρχές να αποσαφηνίσουν σε αυτό το πλαίσιο τα δικαιώματα των καταναλωτών, όπως ρητά η Ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία προβλέπει, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και για το άμεσο μέλλον και να συνεχίζουν να στηρίζουν τον τουριστικό κλάδο.
Ειδικότερα, ο κλάδος των μεταφορών και οι ταξιδιωτικοί πράκτορες να προβούν στην ενημέρωση για τα δικαιώματα των καταναλωτών μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τηλεφώνου, όπως:
- Δικαίωμα στην άμεση επιστροφή χρημάτων
- Εναλλακτική λύση η αποδοχή κουπονιών αλλά μη υποχρεωτική
- Σε περίπτωση αποδοχής κουπονιών και μετάθεσης της ημερομηνίας του ταξιδιού, η χρονική ισχύς να είναι για ένα χρόνο και να προβλέπεται η αλλαγή ταξιδιωτικού προορισμού. Σε περίπτωση παρέλευσης του χρόνου ρητή πρόβλεψη για επιστροφή των χρημάτων
- Σε περίπτωση πτώχευσής τους σχετική ρήτρα για αποζημίωση.
- Τέλος η ΕΚΠΟΙΖΩ καλεί τους καταναλωτές να καταγγέλλουν κάθε πρόβλημα που αν