Καλντερίμια χαρακτηριστικής κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής με θολωτές καμάρες, όμορφα παλιά διώροφα σπίτια και πλατείες με παραδοσιακά καφενεία, εντυπωσιακοί ενετικοί πύργοι και ενδιαφέροντα μουσεία συνθέτουν την εικόνα του δημοφιλέστερου ορεινού χωριού της Νάξου.
Χτισμένο σε υψόμετρο 650 μ., «τ’ Απεράθου» –όπως αποκαλούν το χωριό οι Ναξιώτες– συναντάται σε απόσταση 32 χλμ. από την Χώρα του νησιού και διατηρεί αναλλοίωτo το τοπικό χρώμα και την ιδιότυπη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του από την εποχή της Ενετοκρατίας.
Η Απείρανθος, λοιπόν, φημίζεται για τα κτηνοτροφικά προϊόντα, το κρασί και την κουζίνα της, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γλωσσικό ιδίωμα των κατοίκων της, το οποίο παραπέμπει στην κρητική διάλεκτο.
Από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία του χωριού ο καλοδιατηρημένος πύργος του Ζευγώλη, χρονολογείται από τον 17ο αιώνα, που δεσπόζει στην είσοδο του χωριού και είναι χτισμένος πάνω σε βράχο. Από εδώ, μάλιστα, θα ξεκινήσει και η βόλτα σας στα καλτερίμια του χωριού, η οποία θα καταλήξει στην «πλάτσα», την κεντρική πλατεία με τα παραδοσιακά καφενεία.
Την προσοχή σας θα τραβήξουν, επίσης, η εκκλησία της Παναγιάς της Απειραθίτισσας (του 18ου αιώνα), που είναι μία από τις μεγαλύτερες του νησιού, και ο πύργος του Μπαρδάνη (17ος αιώνας).
Στο χωριό, μάλιστα, λειτουργεί και η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη των Κυκλάδων, η Βιβλιοθήκη Νίκου Νικ. Γλέζου, καθώς κι ένας γυναικείος συνεταιρισμός παραδοσιακής τέχνης, απ’ όπου θα ψωνίσετε όμορφα υφαντά και εργόχειρα.
Τέλος, δείγμα της πολιτισμικής άνθησης του χωριού αποτελούν τα πέντε μουσεία του: το Αρχαιολογικό Μουσείο (τηλ. +30 22850 61725), με ευρήματα κυρίως της πρωτοκυκλαδικής περιόδου, το Γεωλογικό Μουσείο, με πάνω από 2.500 σπάνια πετρώματα από τη Νάξο και τις Κυκλάδες, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, με αξιόλογες συλλογές δειγμάτων από την πανίδα και τη χλωρίδα της περιοχής, το Λαογραφικό με ενδιαφέροντα εκθέματα λαϊκής τέχνης, καθώς και το Μουσείο Εικαστικών Τεχνών, στο οποίο εκτίθενται έργα 75 Απεραθιτών εικαστικών αλλά και καλλιτεχνών από όλη την Ελλάδα.
