Η Νάξος είναι γνωστό στους περισσότερους ότι διαθέτει κάποια από τα πιο όμορφα χωριά σε όλες τις Κυκλάδες. Με άκρως παραδοσιακό χαρακτήρα και μια γραφική ατμόσφαιρα που σε συναρπάζει, η Απείρανθος συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο δημοφιλή χωριά του νησιού.
Για πολλούς από τους επισκέπτες της Νάξου, μάλιστα, αποτελεί και αφορμή για να επισκεφτεί κανείς το όμορφο νησί των Κυκλάδων.
Καλντερίμια χαρακτηριστικής κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής με θολωτές καμάρες, όμορφα παλιά διώροφα σπίτια και πλατείες με παραδοσιακά καφενεία, εντυπωσιακοί ενετικοί πύργοι και ενδιαφέροντα μουσεία συνθέτουν την εικόνα του δημοφιλέστερου ορεινού χωριού της Νάξου.
Εκ πρώτης όψης, λοιπόν, όλα εδώ μοιάζουν όπως και σε κάποιο άλλο παραδοσιακό κυκλαδίτικο χωριό. Μόνο που κάτι τέτοιο για την Απείρανθο δεν ισχύει, καθώς πολλά στοιχεία του χωριού μεταφέρουν σίγουρα στην Κρήτη.
Η σχέση της Απείρανθου με την Κρήτη
Πολλά από τα ήθη και τα έθιμα των ντόπιων, που εφαρμόζονται με σεβασμό στην παράδοση, μοιάζουν με εκείνα των Κρητικών -από τα γλέντια τους είναι λιγοστές οι φορές που θα απουσιάζει η κρητική λύρα και το λαούτο, ενώ και οι τοπικές, παραδοσιακές φορεσιές σημειώνουν αρκετές ομοιότητες. Οι κάτοικοι κάνουν τις δικές τους μαντινάδες -τα λεγόμενα κοτσάκια- ενώ και η διάλεκτός τους παρουσιάζει ένα ιδίωμα που προσιδιάζει περισσότερο στην Κρήτη, παρά στη Νάξο.
Από πού πηγάζουν τόσες ομοιότητες με την Κρήτη; Για την καταγωγή των κατοίκων της υπάρχουν πολλές ιστορίες, με τις ρίζες τους να χάνονται στο πέρασμα των χρόνων, και οι μύθοι από τις αλήθειες να είναι, πλέον, δυσδιάκριτοι.
Ωστόσο, ένας από αυτούς που διαδίδεται μέχρι και σήμερα έχει να κάνει με τον Θησέα και την επιστροφή του από την Κρήτη αφού είχε σκοτώσει τον Μινώταυρο. Έτσι, όταν άφησε την Αριάδνη στη Νάξο εκείνη κρύφτηκε στην Απείρανθο για να μην την βρουν οι κρητικοί που την κατεδίωκαν. Σύμφωνα με τους ντόπιους, λοιπόν, οι Σφακιανοί πολεμιστές που έφτασαν στο χωριό θαμπώθηκαν από την ομορφιά του το αγάπησαν και έμειναν σε αυτό φτιάχνοντας τις επτά πρώτες οικογένειές του.