Ανάμεσα στις εκατοντάδες ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις που έχουν περάσει στην ιστορία και μνημονεύονται χρόνια μετά τη διεξαγωγή τους, λίγες είναι αυτές που περιβάλλονται από την άχλη του μύθου. Η μεγάλη χρονική απόσταση, τα περιορισμένα ιστορικά ντοκουμέντα, η ιδιάζουσα σημασία του, το απροσδόκητο του αποτελέσματος και -κάποιες φορές- αμφιλεγόμενα γεγονότα, είναι παράμετροι που ανάγουν έναν αγώνα στη σφαίρα του μυθικού και ελάχιστα είναι τα παιχνίδια που πληρούν όλες αυτές τις προϋποθέσεις.

Η αποψινή (22:00) αναμέτρηση της Γερμανίας με την Ουγγαρία στο Μόναχο, για τον ΣΤ΄ όμιλο του EURO 2020, συνιστά την πρώτη συνάντηση των δύο εθνικών ομάδων σε επίσημο αγώνα μετά από 67 ολόκληρα χρόνια. Για να βρει κανείς την προηγούμενη, πρέπει να γυρίσει το χρόνο στις 4 Ιουλίου του 1954, να ταξιδέψει νοερά ως τη Βέρνη και να μνημονεύσει ένα από εκείνα τα ελάχιστα ματς που έχει αποκτήσει μυθικές διαστάσεις με το πέρασμα του χρόνου.

Η Ιστορία πίσω από το Γερμανία – Ουγγαρία

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954 είχε εξελιχθεί σε μία… ραψωδία για μαγυάρικα βιολιά. Όχι πως περίμενε κανείς κάτι διαφορετικό. Η φοβερή και τρομερή «αράντσιπατ» ήταν τέσσερα χρόνια αήττητη, είχε διαλύσει 6-3 σε φιλικό την Αγγλία μέσα στο Γουέμπλεϊ, πήγε στην Ελβετία ως το απόλυτο φαβορί και στην Α΄ φάση «κονιορτοποίησε» τη Δυτική Γερμανία με 8-3! Στα νοκ-άουτ οι Ούγγροι, χωρίς τον τραυματία Φέρεντς Πούσκας, δυσκολεύτηκαν απέναντι σε δύο νοτιοαμερικανικές ομάδες, που επιστράτευσαν υπερβολική δύναμη για να τους αντιμετωπίσουν, κατάφεραν όμως να ξεπεράσουν τα εμπόδια της Βραζιλίας (4-2) και της κατόχου του τίτλου Ουρουγουάης (επίσης 4-2, αλλά στην παράταση) και να περάσουν στον τελικό. Κι εκεί, ξαναβρήκαν μπροστά τους τη Δυτική Γερμανία.

Εννέα χρόνια μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί προσπαθούσαν ακόμη να βγουν από το περιθώριο της ιστορίας και να αποτινάξουν το «στίγμα» του έθνους που είχε αιματοκυλήσει τον κόσμο. Στο πρώτο μεταπολεμικό Παγκόσμιο Κύπελλο (1950) δεν προσκλήθηκαν -όπως άλλωστε και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948-, αλλά στο Μουντιάλ της Ελβετίας έδωσαν το «παρών» και κατάφεραν, αφού ξεπέρασαν τη συντριβή της πρώτης φάσης και εκμεταλλευόμενοι τα ευνοϊκά ζευγαρώματα, να φτάσουν ως τον τελικό. Εκεί, φυσικά, κανείς δεν τους έδινε τύχη.

Αυτό που πέρασε στη μυθολογία του ποδοσφαίρου ως «το θαύμα της Βέρνης», ξεκίνησε όπως περίπου αναμενόταν: ο Φέρεντς Πούσκας, που επέστρεψε στην ενδεκάδα, άνοιξε το σκορ μόλις στο 6ο λεπτό, και δύο λεπτά αργότερα ο Ζόλταν Τσίμπορ «έγραψε» το 2-0. Όμως οι Γερμανοί δεν τα παράτησαν (ένας… spin-off μύθος που ξεκίνησε από το ίδιο παιχνίδι και μένει ζωντανός ως τις μέρες μας), ο Μαξιμίλιαν Μόρλοκ μείωσε στο 10΄ και στο 18΄ ο Χέλμουτ Ραν ισοφάρισε. Η Ουγγαρία έχασε σωρεία ευκαιριών και στο 84΄ ο Ραν ξανά, με ένα μακρινό σουτ, διαμόρφωσε το τελικό 3-2. Για τους Γερμανούς ήταν μία ημέρα ανάκτησης της χαμένης περηφάνιας, για τους Μαγυάρους ένα δράμα που έμελλε να μείνει χωρίς λύτρωση. Μετά τα γεγονότα του 1956 και την εισβολή των Σοβιετικών στη Βουδαπέστη, η εθνική ομάδα διαλύθηκε, οι ποδοσφαιριστές διασκορπίστηκαν στην Ευρώπη και η θρυλική «αράντσιπατ» έμεινε στην ιστορία ως «βασίλισσα χωρίς στέμμα».

Το «θαύμα της Βέρνης» και τα ερωτηματικά

Το «θαύμα της Βέρνης» συνοδεύτηκε από πολλά ερωτηματικά, κάποια εκ των οποίων δεν έχουν απαντηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα. Οι Ούγγροι διαμαρτυρήθηκαν για επιθετικό φάουλ πάνω στον τερματοφύλακα Γκρόσιτς στη φάση της ισοφάρισης, αλλά και την ακύρωση ενός γκολ του Πούσκας στο 87΄ που θα έστελνε τον τελικό στην παράταση. Ο Αγγλος διαιτητής έδειξε σέντρα, ο επόπτης γραμμών σήκωσε τη σημαία για οφσάιντ και τελικά το γκολ δεν μέτρησε ποτέ. 

Οι καιρικές συνθήκες, με συνεχή βροχή, σαφώς δεν ευνόησαν τους απαράμιλλους τεχνίτες της ουγγρικής ομάδας, όμως περισσότερη κουβέντα «σηκώνει» η χρησιμοποίηση του Πούσκας. Ο «καλπάζων συνταγματάρχης» ήταν ανέτοιμος, αλλά -σύμφωνα με τον μύθο- απαίτησε να παίξει στον τελικό. Μετά από ένα-δυο σκληρά μαρκαρίσματα, έμεινε να παίζει ουσιαστικά με ένα πόδι, σε μία εποχή που ακόμη δεν επιτρέπονταν αλλαγές…

Ο μεγαλύτερος όμως θρύλος για το παιχνίδι αυτό, θέλει τους ποδοσφαιριστές της Δυτικής Γερμανίας να έχουν αγωνιστεί ντοπαρισμένοι. Η όλη συζήτηση ξεκίνησε αμέσως μετά τον τελικό, με επιχείρημα την εντυπωσιακή φυσική κατάσταση των παικτών του Σεπ Χερμπέργκερ, και εντάθηκε λίγους μήνες αργότερα, όταν έγινε γνωστό ότι αρκετοί Γερμανοί διεθνείς εμφάνισαν ίκτερο. Μέλη της ομάδας δήλωσαν ότι τους έγιναν ενέσεις γλυκόζης και πολλά χρόνια αργότερα ο γιατρός της ομάδας, Φραντς Λούγκεν, μίλησε για ενέσεις βιταμίνης C και δικαιολόγησε την εμφάνιση του ίκτερου, λέγοντας ότι ενδεχομένως να χρησιμοποιήθηκαν μολυσμένες βελόνες. Το 2010, μία έρευνα του Πανεπιστημίου της Λειψίας, για λογαριασμό της Ολυμπιακής Επιτροπής της Γερμανίας, υποστήριξε ότι είναι πολύ πιθανό να χορηγήθηκε στους ποδοσφαιριστές μεταμφεταμίνη σε ενέσιμη μορφή.

Από το 1954 μέχρι σήμερα, η Ουγγαρία αντιμετώπισε τη Δυτική Γερμανία και κατόπιν την ενιαία Γερμανία σε 14 φιλικούς αγώνες, αλλά ούτε μία φορά σε επίσημο ματς (αντιθέτως οι Μαγυάροι έπαιξαν επίσημα παιχνίδια με την παλιά Ανατολική Γερμανία)! Η αποψινή αναμέτρηση στην «Αλιάντς Αρένα» είναι απίθανο να καταγραφεί στην ιστορία του ποδοσφαίρου και δεν θα μπορούσε επ΄ουδενί να θεωρηθεί ρεβάνς εκείνου του τελικού, όμως αν ο Πούσκας και οι τότε συνοδοιπόροι του μπορούσαν, σίγουρα θα είχαν μερικές κουβέντες να πουν στους επιγόνους τους…