Σε πολλούς μπορεί να προκαλεί εντύπωση και ενδεχομένως να ακούγεται αξιοπερίεργο, αλλά οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις όχι απλώς εξοπλίζονται πλήρως αυτή την περίοδο σε αέρα, ξηρά και θάλασσα αγοράζοντας υπερσύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, φρεγάτες και τανκς, αλλά προχωρούν και ένα βήμα παραπέρα, καθώς εισέρχονται για τα καλά στη… διαστημική εποχή!
Ναι, καλά διαβάσατε.
Ο Ελληνικός Στρατός επιχειρεί να αξιοποιήσει το Διάστημα και τις συναφείς τεχνολογίες μέσω διεθνών συνεργασιών και ασκήσεων, προκειμένου να θωρακιστεί περαιτέρω έναντι όποιου τυχόν επιβουλεύεται την εθνική μας κυριαρχία.
Τα προτερήματα: Από παρακολούθηση εχθρικών κινήσεων έως εξασφάλιση ασφαλέστερων επικοινωνιών
Δε μιλάμε για στρατιωτικοποίηση του Διαστήματος, καθώς σε τέτοιες κινήσεις δεν προβαίνει ούτε καν το ΝΑΤΟ, αλλά για την εξασφάλιση μιας σειράς πλεονεκτημάτων που θα μπορούσαν να αποδειχθούν καίριας σημασίας στην περίπτωση μιας σύγκρουσης π.χ. με την Τουρκία, όπως είναι η παρακολούθηση εχθρικών δυνάμεων μέσω δορυφορικών συστημάτων, ο εντοπισμός θέσεων του αντιπάλου, η έγκαιρη προειδοποίηση για την προστασία ημετέρων δυνάμεων, η παροχή ζωτικής σημασίας πληροφοριών για τυχόν εκτόξευση πυραύλων, η αποφυγή κυβερνοεπιθέσεων, η δυνατότητα παροχής ακριβέστερων μετεωρολογικών προβλέψεων, η παροχή ασφαλέστερων δορυφορικών επικοινωνιών που είναι απαραίτητες για τη διοίκηση και τον έλεγχο των στρατιωτικών αποστολών, η συλλογή πάσης φύσεως χρήσιμων πληροφοριών και η ευρύτερη επιδείνωση της κατάστασης ώστε να σχεδιασμού και να ληφθούν οι δέουσες αποφάσεις.
Η σύσταση νέας Διεύθυνσης από το ΓΕΕΘΑ
Στην πράξη όλα ξεκίνησαν τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας προχώρησε στη δημιουργία μιας νέας διεύθυνσης, της Διεύθυνσης Διαστήματος που αντικατέστησε την παλιά Γ5. Η νεοσυσταθείσα αυτή υπηρεσία, αποτελεί τον αρμόδιο επιτελικό φορέα για θέματα τα οποία αφορούν στο Διάστημα και τις συναφείς τεχνολογίες, και συνιστά το συμβουλευτικό όργανο του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου, για την οργάνωση και επιχειρησιακή υποστήριξη των αναγκών της Εθνικής Άμυνας στο πεδίο αυτό, καθώς και για τη σχεδίαση, οργάνωση και διεξαγωγή Διακλαδικών Επιχειρήσεων και Ασκήσεων σε εθνικό, συμμαχικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο. Επιπλέον, με τη δημιουργία του νέου φορέα επιτυγχάνεται η βελτιστοποίηση της αξιοποίησης της πληροφοριακής διάστασης του θεάτρου επιχειρήσεων με τη χρήση τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων.
Συμμετοχή στην άσκηση AsterX 2022
Μέσα σε αυτούς τους λίγους μήνες από τη δημιουργία της Διεύθυνσης, έχουν γίνει άλματα. Την περασμένη άνοιξη Έλληνες αξιωματικοί συμμετείχαν ως παρατηρητές σε άσκηση του γαλλικού στρατού (με την ονομασία «AsterX 2022») που αφορούσε την αξιοποίηση της διαστημικής τεχνολογίας και είχε ως έδρα επιχειρήσεων τη μητροπολιτική πόλη της Τουλούζ. Τα όσα ακολούθησαν, όμως, είναι ακόμη πιο ενδιαφέροντα.
Επίσκεψη του Γάλλου διοικητή στην Αθήνα
Εντός του περασμένου Ιουνίου πραγματοποίησε επίσκεψη στη χώρα μας ο διοικητής της Διαστημικής Διοίκησης Γαλλίας (Commandement de l’Espace) κ. Michel Friedling προκειμένου να έχει συνάντηση με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνο Φλώρο αλλά και να συμμετάσχει σε κλειστή σύσκεψη με τον διευθυντή Γ’ Κλάδου του ΓΕΕΘΑ υποπτέραρχο Χρήστο Τελλίδη. Στο επίκεντρο βρέθηκε η παρουσία Ελλήνων αξιωματικών σε γαλλικά εκπαιδευτικά προγράμματα, η επίσκεψη σε γαλλικές υποδομές Διαστήματος, η συμμετοχή της χώρας μας στο NATO Space Centre of Excellence καθώς και η διμερής συνεργασία σε δορυφορικά στρατιωτικά προγράμματα.
Επιδιώκουμε την όσον το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή στα διαστημικά προγράμματα
Είναι πασιφανές ότι η χώρα μας επιδιώκει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή σε αυτά τα πρωτοποριακά για τα ελληνικά δεδομένα εγχειρήματα και η ακόμη μεγαλύτερη επιχειρησιακή υποστήριξη των αναγκών της εθνικής άμυνας στο πεδίο του Διαστήματος. Κατάδηλο είναι, επίσης, ότι σχεδόν το σύνολο της τεχνογνωσίας σε αυτό το άγνωστο για εμάς πεδίο θα αντληθεί από την ιδιαίτερα στενή στρατιωτική συνεργασία που έχουμε αναπτύξει με τη Γαλλία.
Αρκεί να θυμίσουμε ότι με το Παρίσι έχουμε υπογράψει πολύ πρόσφατα αμυντική συμφωνία που επιψηφίστηκε και από την ελληνική Βουλή και προβλέπει στρατιωτική συνδρομή εάν υπάρξει ένοπλη επίθεση σε μια από τις δύο πλευρές, πραγματοποιούμε ήδη κοινές ασκήσεις στην ανατολική Μεσόγειο σε υψηλότατο επίπεδο και βέβαια έχουμε προχωρήσει στην αγορά μεταξύ άλλων μιας μοίρας συνολικά 24 μαχητικών αεροσκαφών Rafale (που ήδη έχουν ξεκινήσει να παραλαμβάνονται σταδιακά) και στην παραγγελία 3+1 φρεγατών Belh@rra με πλήρη εξοπλισμό αεράμυνας και ανυποβρυχιακού πολέμου, που θα αλλάξουν άρδην τις ισορροπίες στον αέρα και τη θάλασσα του Αιγαίου.
Συνεργασία και με τις ΗΠΑ
Θα πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι η Διεύθυνση Διαστήματος του ΓΕΕΘΑ δεν αρκείται μονάχα στην αξιοποίηση της εμπειρίας και του εξοπλισμού των Γάλλων, αλλά επιδιώκει τη συνεργασία και με άλλες συμμαχικές δυνάμεις που διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο σε αυτόν τον τομέα, όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας της χώρας μας πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες εκπαιδευτικό σεμινάριο με τίτλο «Introduction to the Space Environment and Orbits» («Εισαγωγή στο διαστημικό περιβάλλον και τις τροχιές») όπου αυτή τη φορά οι ειδικοί που μίλησαν ήταν Αμερικανοί και μάλιστα πρόσωπα που γνωρίζουν καλά το ζήτημα. Επρόκειτο για εκπαιδευτές από την Κινητή Ομάδα Εκπαιδεύσεως του Διαστημικού Ινστιτούτου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ (National Security Space Institute – NSSI).
Το ιδιαίτερα κατατοπιστικό σεμινάριο παρακολούθησαν ο Διευθυντής Κλάδου Υποστήριξης του ΓΕΕΘΑ Υποπτέραρχος (Μ) Χρήστος Τελλίδης, ο Επικεφαλής του Office of Defense Cooperation των ΗΠΑ στην Ελλάδα Colonel Kelly MacDonald, καθώς και ο εκπρόσωπος της Διοίκησης των ΗΠΑ στην Ευρώπη (United States European Command – EUCOM) κ. Timothy JAMES, ενώ συμμετείχαν συνολικά 22 στελέχη από το ΓΕΕΘΑ, τα Γενικά Επιτελεία Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας και τα Υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Στον σύντομο χαιρετισμό του, ο Διευθυντής ΓΕΕΘΑ/Γ5 Αρχιπλοίαρχος Κωνσταντίνος Βλάχος ΠΝ αναφέρθηκε στον ρόλο του Διαστήματος για τις εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον άμυνας και ασφάλειας, στην άμεση διασύνδεσή του με την εκτέλεση των πάσης φύσεως δραστηριοτήτων και τις επιχειρήσεις των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και στην αποστολή και τις δράσεις της νεοσυσταθείσας Διεύθυνσης Διαστήματος του ΓΕΕΘΑ. Το σεμινάριο αποσκοπούσε στην εξέλιξη των ικανοτήτων και των γνώσεων των συμμετεχόντων στο επιχειρησιακό πεδίο του Διαστήματος μέσω της εισαγωγής, της ανάπτυξης και της ανάλυσης των παραμέτρων και χαρακτηριστικών του Διαστημικού πεδίου επιχειρήσεων.
Η επιδιωκόμενη αμερικανική κυριαρχία στο Διάστημα
Από τον Ιούνιο του 2018 οι ΗΠΑ μέσω του τότε προέδρου Ντόναλντ Τραμπ είχαν ανακοινώσει επισήμως τη δημιουργία ενός έκτου σώματος των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, μιας «διαστημικής δύναμης» που θα είναι ανεξάρτητη από την πολεμική αεροπορία. Όπως είχε αναφέρει ο κ. Τραμπ από τον Λευκό Οίκο, «δια της παρούσης διατάζω το υπουργείο Άμυνας και το Πεντάγωνο να ξεκινήσουν άμεσα την αναγκαία διαδικασία για τον σχηματισμό μιας διαστημικής δύναμης, ως έκτου σώματος των ενόπλων δυνάμεων». Όπως έλεγε, «θα έχουμε μια πολεμική αεροπορία και μια διαστημική ένοπλη δύναμη, ξεχωριστές αλλά ίσες», απορρίπτοντας τις αντιρρήσεις πολλών πολιτικών, ιδίως στο Κογκρέσο, που ήθελαν η νέα αυτή διαστημική δύναμη να υπάγεται στην πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ.
«Δεν αρκεί να έχουμε απλώς μια αμερικανική παρουσία στο διάστημα. Πρέπει να έχουμε αμερικανική κυριαρχία στο διάστημα», έλεγε ο Αμερικανός πρόεδρος πριν από τη συνάντησή του με τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Διαστήματος. Να σημειωθεί ωστόσο ότι οι ΗΠΑ είναι μέλος της Συνθήκης Επί των Αρχών που διέπουν τη δραστηριότητα των κρατών κατά την εξερεύνηση και χρησιμοποίηση του διαστήματος. Η συνθήκη αυτή απαγορεύει την ανάπτυξη όπλων μαζικής καταστροφής στο διάστημα και επιτρέπει μόνο τη χρήση της Σελήνης και των άλλων ουράνιων σωμάτων για ειρηνικούς σκοπούς.
