Ιδιαίτερη συμβολική σημασία την ώρα που οι διερευνητικές επαφές Ελλάδας- Τουρκίας έχουν δρομολογηθεί, αλλά η Άγκυρα εξακολουθεί να προκαλεί, έχει η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, η οποία εκφράζει και το αμερικανικό ενδιαφέρον για την αναβάθμιση της βάσης της Σούδας και το πρόγραμμα αγοράς φρεγατών από το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Ο κ.Πομπέο έφθασε χθες βράδυ στη Θεσσαλονίκη, όπου σήμερα θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια. Η ατζέντα της συνάντησης περιλαμβάνει το στρατηγικό διάλογο Ελλάδας- ΗΠΑ, την αμυντική και ενεργειακή συνεργασία και βεβαίως τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η επιλογή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ να μεταβεί στη Θεσσαλονίκη και όχι στην Αθήνα, έχει να κάνει και με το γεγονός ότι η συμπρωτεύουσα βρίσκεται στην καρδιά του αμερικανικού σχεδιασμού για τα Βαλκάνια, ως ο ένας κόμβος, με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης να αποτελεί το έτερο στρατηγικό σημείο ως σημαντική ενεργειακή πύλη και αμυντικό σταθμό.
Ακολούθως ο κ. Πομπέο θα ταξιδέψει στην Κρήτη όπου θα φιλοξενηθεί δύο βράδια στο πατρικό σπίτι του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στα Χανιά. Την Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και ο πρωθυπουργός θα επισκεφθούν τη βάση της Σούδας και στη συνέχεια θα ξεναγηθούν στον Αρχαιολογικό Χώρο Απτέρας. Από τη Σούδα θα κάνουν μαζί δηλώσεις στα ΜΜΕ και η ελληνική πλευρά προφανώς προσδοκά ισχυρή αμερικανική στήριξη. Σημειωτέον ότι ο κ.Πομπέο δεν θα επισκεφθεί στη συνέχεια την Τουρκία, παρόλο που είθισται οι Αμερικανοί αξιωματούχοι όταν επισκέπτονται τη μία χώρα να επισκέπτονται και την άλλη.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι η Τουρκία παύει να έχει σημαντική θέση στους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Όμως οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται για την αναβάθμιση της βάσης της Σούδας, ως το κύριο σημείο «εξόρμησης» δυνάμεων του ΝΑΤΟ προς τη Μέση Ανατολή. Σημειωτέον ότι την Ελλάδα αναμένεται να επισκεφθεί μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στις 5-6 Οκτωβρίου και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται βεβαίως και για τη ναυπήγηση τεσσάρων νέων φρεγατών, στο πλαίσιο του εξοπλιστικού προγράμματος που ανακοίνωσε ο κ.Μητσοτάκης στη Θεσσαλονίκη, αλλά και για την αναβάθμιση τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.
Τα μηνύματα που θα στείλει ο κ.Πομπέο σε κάθε περίπτωση θα έχουν τη σημασία τους, καθώς εκκρεμεί ακόμη η ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών επαφών Ελλάδας- Τουρκίας, οι οποίες το πιθανότερο είναι να ξεκινήσουν μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Η Τουρκία επιμένει για αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, με την Αθήνα να ξεκαθαρίζει πως το πλαίσιο και αντικείμενο των διερευνητικών είναι σαφές και δεδομένο, δηλαδή αφορούν αποκλειστικά στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και σε περίπτωση αδιεξόδου, στην προσφυγή στη Χάγη. Ως εκ τούτου η Άγκυρα ναρκοθετεί το διάλογο. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε χθες την προσβολή της ελληνικής σημαίας στο Καστελόριζο από τουρκικό drone, τονίζοντας πως τέτοιες απαράδεκτες ενέργειες αποσκοπούν να δυναμιτίσουν τις προοπτικές αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δύο χωρών και καλώντας τις τουρκικές αρχές να καταδικάσουν άμεσα το περιστατικό και να διερευνήσουν ώστε οι υπαίτιοι να οδηγηθούν ενώπιον της Δικαιοσύνης.
Σημειωτέον ότι ο κ. Δένδιας χθες επικοινώνησε με τον Αρμένιο ομόλογο του Ζοράμπ Μνατσακανιάν, επαναβεβαιώνοντας τους στενούς δεσμούς φιλίας μεταξύ Ελλάδας και Αρμενία, καταδικάζοντας την απώλεια ανθρώπινων ζωών και εκφράζοντας την ετοιμότητα της Αθήνας να βοηθήσει στις προσπάθειες αποκλιμάκωσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Προηγουμένως το υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωση του είχε αφήσει αιχμές για τη στήριξη της Τουρκίας στην αζέρικη εισβολή στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μετά και τις δηλώσεις Ερντογάν υπέρ του Αζερμπαϊτζάν, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Η ειρηνική επίλυση των διαφορών στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου είναι μονόδρομος για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Αναμένουμε ότι κάθε ενέργεια και δήλωση από πλευράς εμπλεκομένων, αλλά και τρίτων θα εντάσσεται σε αυτή τη λογική, αποφεύγοντας την υποδαύλιση της έντασης».
