Ο πρωθυπουργός της χώρας Κυριάκος Μητσοτάκης απολαμβάνει φέτος οικογενειακώς τις ολιγοήμερες διακοπές του στα Χανιά, αφήνοντας κατά μέρος τις πολύωρες συσκέψεις που αφορούν την πανδημία του κορονοϊού, τη δημοσιονομική πολιτική και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η αλήθεια είναι ότι διαχρονικά, όποια κι αν ήταν η κατάσταση της χώρας, όλοι οι πρόεδροι της κυβέρνησης την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου επέλεγαν να κρεμάσουν για λίγο στη ντουλάπα το κοστούμι τους και να φορέσουν το μαγιό τους ώστε να απολαύσουν τον ήλιο και τη θάλασσα σε μια προσπάθεια αποφόρτισης από το άγχος που προκαλεί η διαχείριση της εξουσίας.
Παράλληλα έχει αποδειχθεί από την ιστορία ότι οι πρωθυπουργοί την περίοδο των διακοπών αρέσκονται να λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις για τους ίδιους, την κυβέρνησή τους, το κόμμα και τη χώρα γενικότερα έχοντας μια περισσότερο χαλαρή διάθεση που τους βοηθάει να αντιμετωπίζουν πιο σφαιρικά τις καταστάσεις μακριά από τους ψυχρούς τοίχους του Μεγάρου Μαξίμου.
Στο διάβα των χρόνων, οι δεύτεροι τη τάξει πολιτειακοί παράγοντες (μετά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που προηγείται θεσμικά) έχουν λάβει όπως θα δούμε στη διάρκεια των διακοπών τους αποφάσεις για ανασχηματισμούς, πρόωρες εκλογές αντικαταστάσεις διοικητών αλλά και για τη χάραξη της επικείμενης πολιτικής.
Από τους αείμνηστους Κωνσταντίνο Καραμανλή, Ανδρέα Παπανδρέου και Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, μέχρι τον Κώστα Σημίτη, τον Γιώργο Παπανδρέου, τον Κώστα Καραμανλή και τον Αλέξη Τσίπρα, η παρά θιν’ αλός πολιτική ιστορία δείχνει να επαναλαμβάνεται.
Κωνσταντίνος Καραμανλής: Μόνιμος τόπος παραθερισμού η Μύκονος
Ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας παραθέριζε συνήθως τα καλοκαίρια στη Μύκονο, πριν γίνει βέβαια το νησί τον ανέμων τόσο κοσμοπολίτικο και αποκτήσει τον χαρακτήρα που έχει σήμερα. Ο πολύπειρος πολιτικός επέλεγε να μείνει στο μικρό ξενοδοχείο Belissimo Resort του στενού συνεργάτη του Θεόδωρου Χαριτόπουλου κοντά στην παραλία του Αγίου Ιωάννη ή στο σπίτι του εκδότη της εφημερίδας «Φως των Σπορ» Θεόδωρου Νικολαΐδη στην περιοχή του γραφικού και ήσυχου χωριού Ορνός.
Εκεί ξεκουραζόταν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και… «φόρτιζε τις μπαταρίες του» είτε ως πρωθυπουργός είτε ακολούθως ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Μάλιστα από το 1986 μέχρι και τον θάνατό του, περνούσε απαραιτήτως ένα μήνα το καλοκαίρι στη Μύκονο, ξεκινώντας συνήθως τα μπάνια από τα τέλη Ιουνίου. Η επιλογή του συγκεκριμένου μήνα δεν ήταν τυχαία, καθώς όσο έβλεπε ότι το νησί γέμιζε κόσμο τόσο επιδίωκε να αποφεύγει την πολυκοσμία και τις πολλές συναναστροφές με τους ισχυρούς επιχειρηματίες που τον προσέγγιζαν. Ως εναλλακτικό μέρος διακοπών είχε το άγνωστο στους περισσότερους Ρευματονήσι, μια καταπράσινη ιδιωτική νησίδα βορειοανατολικά της Αντιπάρου, ιδιοκτησίας της οικογένειας Γουλανδρή. Στους ξενώνες της, φιλοξενήθηκε για παράδειγμα το έτος 1989, τότε που η πολιτική κατάσταση στη χώρα ήταν ιδιαίτερα τεταμένη και ο ίδιος αναζητούσε λίγη ησυχία.
Ανδρέας Παπανδρέου: Άλλαζε τους υπουργούς σαν τα πουκάμισα από Κέρκυρα και Ελούντα
Ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου συνήθιζε τα καλοκαίρια ως πρωθυπουργός να τα περνάει αρχικά στην Κέρκυρα και ακολούθως στην Ελούντα, στις βόρειες ακτές του Λασιθίου. Αρχές Ιουνίου του 1985 ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ κερδίζει για δεύτερη φορά τις εθνικές εκλογές, ορκίζει τη νέα κυβέρνηση και ετοιμάζει κατευθείαν βαλίτσες για το νησί των Φαιάκων, κάτι βέβαια που κανένας πρωθυπουργός δεν θα έκανε σήμερα, γιατί όλοι θα έλεγαν ότι με αυτό τον τρόπο αδιαφορεί για το μέλλον του τόπου και κοιτάει μονάχα πως θα περάσει καλά. Παίρνει μάλιστα μαζί του και τον τότε πρόεδρο της Βουλής, Γιάννη Αλευρά, ενώ το παράδειγμά του ακολουθούν σχεδόν… όλοι οι νέοι υπουργοί που διασκορπίζονται σε παραλίες ανά την Ελλάδα για να επιστρέψουν σχεδόν ένα μήνα μετά!
Κανονικοί δημόσιοι υπάλληλοι. Πίσω στην Αθήνα έμεναν συνήθως οι υφυπουργοί – αλλά και αυτοί όχι πάντα.
Το… καλό είναι ότι ο Παπανδρέου όσο παραθέριζε στην Κέρκυρα σχεδίαζε ήδη τον επόμενο ανασχηματισμό που θα έκανε επιστρέφοντας στην Αθήνα. Με άλλα λόγια οι υπουργοί δεν προλάβαιναν να κλείσουν ούτε δύο μήνες στο θώκο και έφευγαν – ήταν κάτι που συνήθιζε ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ.
Για να καταλάβετε τι συνέβη με ημερομηνίες: στις 2 Ιουνίου 1985 διεξάγονται εκλογές. Τις κερδίζει και την επόμενη μέρα σχηματίζει κυβέρνηση, την οποία ανασχηματίζει στις 26 Ιουλίου και στο μεσοδιάστημα βρισκόταν σε διακοπές! Μάλιστα στο ξενοδοχείο που είχε καταλύσει τον βρήκαν δύο συνεργάτες του, προκειμένου να του προσκομίσουν τα επικαιροποιημένα στοιχεία από το Γενικό Λογιστήριο, τα οποία έδειχναν ανάγλυφα ότι τον επόμενο μήνα το κράτος θα αδυνατούσε να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Για το λόγο αυτό θα έπρεπε να παρθούν άμεσα μέτρα. Αυτό που έκανε ο Ανδρέας, ήταν να αντικαταστήσει τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Γεράσιμο Αρσένη με τον Κώστα Σημίτη.
Παράλληλα κυβερνητικός εκπρόσωπος στη θέση του Δημήτρη Μαρούδα γίνεται ο Κώστας Λαλιώτης ενώ για πρώτη φορά εισέρχεται στο κυβερνητικό σχήμα ο Γιώργος Παπανδρέου ως υφυπουργός Νέας Γενιάς. Το καλοκαίρι 1989 ο Παπανδρέου απασχολεί τον Τύπο καθημερινά, λόγω του κλίματος σκανδαλολογίας που έχει επικρατήσει εκείνη την χρονιά στον πολιτικό βίο.
Από την Κέρκυρα που κάνει διακοπές για μια ακόμη φορά, θα τραβηχτεί τον Αύγουστο μια φωτογραφία που θα γίνει εξώφυλλο στο περιοδικό «Ταχυδρόμος». Δείχνει την Δήμητρα Λιάνη να βγαίνει από την πισίνα του «Αστέρα» και να κάθεται δίπλα στον Παπανδρέου. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα έχει επισημοποιήσει με γάμο τη σχέση της με τον ισχυρό άνδρα της μεταπολίτευσης… Τη συνήθεια να λαμβάνει αποφάσεις κατά τη διάρκεια διακοπών ο Παπανδρέου δεν την άλλαξε ούτε και μετά την επιστροφή του στην εξουσία το 1993.
Αυτή τη φορά όμως, μόνιμος τόπος διακοπών είχε γίνει το πολυτελές ξενοδοχείο της Ελούντας (το «Elunda Beach»). Η περιοχή είχε γίνει ευρέως γνωστή από τον Νοέμβριο του 1984, που όταν οργάνωσε εκεί την πολυσυζητημένη συνάντηση του Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ αλ Καντάφι με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν. Οι πολιτικές διεργασίες στην περιοχή της Ελούντας έχουν περάσει στην ιστορία μέσα από τα βιβλία του Γιώργου Λιάνη και της ξαδέλφης του Δήμητρας Λιάνη – Παπανδρέου που κάνουν λόγο για λήψη σημαντικών αποφάσεων κατά τη διάρκεια γευμάτων του προέδρου της κυβέρνησης με ψάρια ή κάνοντας μπάνιο στη θάλασσα.
Τέλος ο Ανδρέας Παπανδρέου έκανε περιστασιακά διακοπές στον «Αστέρα» της Βουλιαγμένης και στο «Ξενία», στο Λαγονήσι, που βρέθηκε για παράδειγμα το καλοκαίρι του 1993 κάνοντας σχέδια για τον τρόπο επανόδου του στην εξουσία τα οποία και επιτεύχθηκαν τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς αφού κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 46,88%.
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: Διακοπές ίσον Κρήτη
Ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δεν άλλαζε συνήθειες και τόπο διακοπών. Είτε ήταν απλός βουλευτής είτε πρωθυπουργός, παραθέριζε κάθε καλοκαίρι στο 350 τετραγωνικών μέτρων σπίτι που διατηρούσε στο Ακρωτήρι
Χανίων με θέα τον κόλπο της Σούδας, όπου αντάμωνε άλλωστε και όλη η πολυπληθής οικογένεια. Μπορεί να μην καλούσε συχνά υπουργούς εκεί αλλά δεν ίσχυε το ίδιο και για τους αμέτρητους φίλους του. Τα βράδια έστηνε γλέντια με κρητικούς μεζέδες, ρακί και τραγούδι. Τιμητικά καλούσε επίσης σημαντικές προσωπικότητες από το εξωτερικό όπως για παράδειγμα τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Τζωρτζ Μπους τον πρεσβύτερο.
Οι παλαιότεροι θα θυμούνται επίσης το κλασικό μακροβούτι που πραγματοποιούσε ετησίως στο Μαράθι, την αγαπημένη του παραλία στα Χανιά, κάποιες φορές μάλιστα και με την παρουσία τηλεοπτικής κάμερας. Πάντοτε θα περνούσε επίσης από τον Αργουλιδέ, στο σημείο που είναι σκαλισμένο στον βράχο το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού. Ο επίτιμος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας είχε αναλάβει υπό την προστασία του την περιοχή και την φρόντιζε εις μνήμη της μητέρας του Σταυρούλας Πλουμιδάκη που υπεραγαπούσε. Ένιωθε χρέος να τιμά τη μνήμη της και για έναν ακόμη λόγο, αφού κανένα από τα παιδιά του δεν πήρε το όνομά της και έτσι είχε τη δική του γωνιά για να την τιμά. Συνήθιζε να φεύγει από την Κρήτη προκειμένου να επιστρέψει στην Αθήνα μετά τις 14 Σεπτεμβρίου, την ημέρα της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού, όπου διοργάνωνε και μια μικρή γιορτή με τραπεζάκια και κρητικά κεράσματα για τη μητέρα του.
Κώστας Σημίτης: Δεν αλλάζει τη Σίφνο που… τον έκανε πρωθυπουργό
Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έχει μια συνήθεια από τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια που δεν την άλλαξε ούτε όταν έγινε πρωθυπουργός. Πηγαίνει κάθε χρόνο για διακοπές στη Σίφνο, στο ίδιο μέρος στον Πλατύ Γιαλό, στο ίδιο ξενοδοχείο (που φέρει το όνομα της περιοχής) και στο ίδιο δωμάτιο! Μάλιστα ο Ανδρέας Παπανδρέου κάποια στιγμή απορούσε: «Μα, είναι δυνατόν αυτός ο άνθρωπος να πηγαίνει για είκοσι χρόνια στο ίδιο μέρος διακοπές;».
Καλοκαίρι του 1996 ο καθηγητής του Εμπορικού και Αστικού Δικαίου έχει πετύχει όλους τους στόχους του. Έχει επικρατήσει από τον Ιανουάριο στην ψηφοφορία που πραγματοποίησε η Κοινοβουλευτική Ομάδα για την επιλογή
πρωθυπουργού έναντι του Άκη Τσοχατζόπουλου και του Γεράσιμου Αρσένη (καθώς ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν βαριά άρρωστος στο Ωνάσειο καρδιοχειρουργικό κέντρο), είχε κερδίσει στο συνέδριο του Ιουνίου με τα μέλη του ανώτατου πολιτικού οργάνου να τον εκλέγουν πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και τώρα βρισκόταν για μια ακόμη φορά στη Σίφνο για διακοπές.
Εκεί κάθισε και μελέτησε όλα τα δεδομένα που είχε προκειμένου να πάρει μια από τις σημαντικότερες αποφάσεις της καριέρας του. Ήταν πρωθυπουργός και θα μπορούσε να εξαντλήσει την τετραετία όπως τον συμβούλευαν οι περισσότεροι υπουργοί. Μια ομάδα συνεργατών του όμως υπό τον Θεόδωρο Τσουκάτο τον παρότρυνε να αξιοποιήσει τη δυναμική που έχει στην κοινωνία. Μπορεί να ήταν πρωθυπουργός αλλά δεν είχε λάβει τη λαϊκή εντολή για αυτή τη θέση. Έκρινε ότι θα έπρεπε να πάει άμεσα σε εθνικές εκλογές και τώρα ήταν η κατάλληλη στιγμή. Αποφασίζει μόλις γυρίσει στην Αθήνα να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
Στις 20 Αυγούστου επιστρέφει στην άδεια πρωτεύουσα και συγκαλεί το Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ. Ανακοινώνει στα μέλη του πως έχει λάβει τις αποφάσεις του: «Πάμε για εκλογές στις 22 Σεπτεμβρίου». Πράγματι θα τις κερδίσει με 41,49% έναντι 38,12% που λαμβάνει η Νέα Δημοκρατία του Μιλτιάδη Έβερτ. Έκτοτε κάθε καλοκαίρι στη Σίφνο ο Κώστας Σημίτης έκανε σχέδια, συνήθως για τις εξαγγελίες που θα προέβαινε λίγες εβδομάδες αργότερα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Εάν ήθελε να πραγματοποιήσει κοντινές εξορμήσεις, επέλεγε τα Σαββατοκύριακα να πάει μέχρι τους Αγίους Θεοδώρους, που διατηρεί εξοχική κατοικία στην κυριολεξία δίπλα στη θάλασσα. Μια φορά πάντως, έχοντας περιέργεια για το μέρος που παραθέριζε ο προκάτοχός του Ανδρέας Παπανδρέου, πήγε και στην Ελούντα, το καλοκαίρι του 2000. Έμεινε μάλιστα στο ίδιο δωμάτιο που κατέλυε ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ. Τελικά του άρεσε και ξαναπήγε κι άλλες φορές καλώντας μάλιστα και τον μεγάλο αδελφό του Σπύρο, καθηγητή νομικής στη Γερμανία.
Κώστας Καραμανλής: «Κλείδωσε» τις εκλογές στο Μαγγανάρι
Από το 1990 έως το 2008, άρα και σχεδόν όλη την περίοδο της πρωθυπουργίας του (2004 – 2009) ο Κώστας Καραμανλής πήγαινε για διακοπές στο Μαγγανάρι της Ίου, μένοντας στο Club Hotel Μαγγανάρι, ένα μικρό θέρετρο που είχε πρόσβαση… μόνο από τη θάλασσα. Η ημέρα περνούσε με κολύμπι σε παραλίες που πήγαινε με βαρκάκι, ενώ για φαγητό προτιμούσε μια συγκεκριμένη ταβέρνα.
Για πολλά καλοκαίρια ο Κώστας με την Νατάσσα Καραμανλή συνδέονταν φιλικά τα καλοκαίρια με το ζευγάρι Γάλλων κινηματογραφιστών Ουίλιαμ Φλαζολέ και Σοφί Σμιτ, οι οποίοι διέμεναν επίσης στο ίδιο συγκρότημα. Το έτος 2008 όμως η έκταση πουλήθηκε σε ιδιώτη που την έκανε εξοχικό του και έκτοτε ο κ. Καραμανλής έχει βρεθεί κατά καιρούς τα καλοκαίρια στη Ρόδο, στην Κέρκυρα, στη Μύκονο και στα Ζαγοροχώρια μαζί με τον φίλο του και πρώην γραμματέα της ΝΔ Λευτέρη Ζαγορίτη που όπως προδίδει και το επώνυμό του κατάγεται από εκείνα τα μέρη.
Γιώργος Παπανδρέου: Ευκαιρία για θαλάσσια σπορ
Ο υπερκινητικός Γιώργος Παπανδρέου ως πρωθυπουργός δεν είχε συγκεκριμένο τόπο διακοπών. Άλλαζε συχνά μέρη παραθερισμού τα οποία συνδύαζε περισσότερο με μια καλή ευκαιρία να δοκιμάσει τις ικανότητές του στα θαλάσσια σπορ παρά για να σχεδιάσει το πολιτικό του μέλλον. Ποιος δεν θυμάται άλλωστε τις φωτογραφίες να κάνει κανό ή ποδήλατο επί ώρες, χωρίς να τον πτοούν τα κατά καιρούς ατυχήματα;
Πολιτική με διακοπές συνδύασε μονάχα όταν ξεκίνησε να διοργανώνει το Συμπόσιο της Σύμης μέσω του Ιδρύματος Ανδρέας Παπανδρέου, καλώντας προσωπικότητες απ’ όλο τον κόσμο. Επειδή όμως η Σύμη κάποια στιγμή κατάντησε
βαρετή, το Συμπόσιο μεταφέρονταν κάθε χρόνο και σε άλλο νησί. Σάμο, Κω, Πόρο…
Το 2007 οι δημοσκοπήσεις προεξοφλούν την επικείμενη νίκη της Νέας Δημοκρατίας και ο Γιώργος Παπανδρέου αλληλογραφεί ηλεκτρονικά με ένα μάλλον άγνωστο στέλεχος του κινήματος που ήταν δήμαρχος στην Πάρο. Συνεννοούνται να διοργανωθεί εκεί το Συμπόσιο όπως και γίνεται. Ένα βράδυ ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ του προτείνει να τα παρατήσει όλα και να τον ακολουθήσει στην Αθήνα. Ένα μήνα αργότερα, ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, το ΠΑΣΟΚ ανακοινώνει ότι νέος εκπρόσωπος Τύπου θα είναι ο Γιάννης Ραγκούσης. Ένα χρόνο αργότερα ο τέως δήμαρχος Πάρου θα εκλεγεί γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, κατόπιν βουλευτής και στην πορεία υπουργός.
Αντώνης Σαμαράς: Δεν φεύγει από την Μεσσηνία τα καλοκαίρια
Ο Μεσσήνιος πολιτικός Αντώνης Σαμαράς σπάνια εγκαταλείπει την ιδιαίτερη πατρίδα του τα καλοκαίρια. Η Πύλος αποτελεί τον κύριο προορισμό του. Όταν έγινε πρωθυπουργός παρέμεινε στον ίδιο νομό, τη Μεσσηνία, αλλά κατέλυε πλέον στο πολυτελές resort, Costa Navarino, κληροδότημα του εφοπλιστή Βασίλη Κωνσταντακόπουλου.
Κάποια από τα Σαββατοκύριακα πάντως επέλεγε και επιλέγει μέχρι και σήμερα πιο κοντινούς προορισμούς και πρώτο και καλύτερο το Ναύπλιο από το οποίο κατάγεται η γυναίκα του, Γεωργία Κρητικού.
Αλέξης Τσίπρας: Τον «έκαψαν» οι διακοπές στο σκάφος της Παναγοπούλου
Ο τέως πρωθυπουργός δεν είχε και δεν έχει συγκεκριμένο τόπο διακοπών. Έχει θεαθεί κατά καιρούς στην Αίγινα όπου έχει σπίτι και ο τέως υπουργός Επικρατείας και στενός του συνεργάτης Αλέκος Φλαμπουράρης, στο Ροδάκινο του νότιου Ρεθύμνου που πέρασε κάποιες μέρες μαζί με τον τότε αναπληρωτή υπουργό Υγείας Παύλο Πολάκη, στους ήσυχους Αντίπαξους μαζί με τη σύντροφό του Μπέτυ Μπαζιάνα και τα δυο παιδιά τους, καθώς επίσης και στη βίλα του επιχειρηματία Κωνσταντίνου Γιώτη στο Σούνιο.
Ποικιλοτρόπως πάντως σχολιάστηκαν οι ολιγοήμερες διακοπές που είχε περάσει ως πρωθυπουργός πρόπερσι το καλοκαίρι, λίγο καιρό μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, στο σκάφος του επιχειρηματία Περικλή Παναγόπουλου και της συζύγου του Κατερίνας Ναυπλιώτη – Παναγοπούλου. Για την κίνησή του αυτή επικρίθηκε έντονα. Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας απαντώντας σε όσους είχαν κάνει λόγο για διαπλοκή, επεσήμαινε τότε πως η κ. Παναγοπούλου «εδώ και 3 χρόνια είναι συνεργάτιδά μου και ο σύζυγός της δεν ασχολήθηκε ποτέ με αυτό που ονομάζουμε διαπλοκή».
* Ο Γεώργιος Σαρρής είναι δημοσιογράφος – μέλος της ΕΣΗΕΑ, τιμηθείς από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με το Βραβείο Αθ. Μπότση για την αντικειμενική και με πληρότητα παρουσίαση ιστορικών πολιτικών θεμάτων.
