Μεσούντος του Αυγούστου, μια σειρά από στελέχη του Υπουργείου Περιβάλλοντος δεν θα βρίσκονται σε διακοπές, αλλά θα καταρτίζουν στα γραφεία τους το Master Plan για την ομαλή μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο της χώρας που θα παρουσιάσει τον Σεπτέμβριο ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης με τη συνεπικουρία του Υπουργού κ. Κωστή Χατζηδάκη.
Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να καταργήσει τις λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος σε όλη την επικράτεια μέχρι το τέλος του 2023 και ήδη δουλεύεται το αναπτυξιακό σχέδιο που προβλέπει επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας. Οι τομείς που θα σηκώσουν το βάρος της ανάπτυξης είναι η καθαρή ενέργεια, η γεωργία, ο βιώσιμος τουρισμός, η βιομηχανία, η βιοτεχνία και ψηφιακή οικονομία-εκπαίδευση.
Άπαντες ομονοούν ότι τα εργοστάσια καύσης κάρβουνου, σαν αυτά που υπάρχουν στη δυτική Μακεδονία και την Αρκαδία, δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στην υγεία των κατοίκων της περιοχής και βέβαια επιβαρύνουν το περιβάλλον σε αντίθεση με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας όπως είναι η αιολική και η ηλιακή που παράγουν ηλεκτρισμό χωρίς να δημιουργούν κανένα πρόβλημα στην οικολογική ισορροπία και στον άνθρωπο.
Μόλις προχθές ο κ. Μητσοτάκης ενημερώθηκε για την πρόοδο της υλοποίησης του σχεδίου δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης των περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Αρκαδίας στην μετά τον λιγνίτη εποχή και έδωσε το «πράσινο» φως προκειμένου να προχωρήσουν άμεσα όλες οι απαιτούμενες διαδικασίες.
Στη σύσκεψη, που πραγματοποιήθηκε και με τη συμμετοχή των τοπικών βουλευτών των επηρεαζόμενων περιοχών συζητήθηκαν μεταξύ άλλων, τα άμεσα επόμενα βήματα εστιάζοντας στην εξειδίκευση των εμβληματικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων ανά πυλώνα ανάπτυξης για κάθε περιοχή. Όπως τονίζεται από το Μέγαρο Μαξίμου, το ενιαίο και ολοκληρωμένο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που εκπονείται, έχει στόχο τον «ολικό αναπτυξιακό μετασχηματισμό των λιγνιτικών περιοχών της χώρας, μέσα από τη δημιουργία στρατηγικών δυνατοτήτων, με σκοπό τη διατήρηση και ενίσχυση του κοινωνικού τους ιστού».
Για όσους απωλέσουν την εργασία τους από το κλείσιμο των εργοστασίων λιγνίτη, η κυβέρνηση σχεδιάζει τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης, σε συνεργασία και με τον ΟΑΕΔ. Το αναπτυξιακό σχέδιο προβλέπει επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας στους τομείς της «καθαρής» ενέργειας, της γεωργίας, του βιώσιμου τουρισμού, της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας και της ψηφιακής οικονομίας και εκπαίδευσης.
Ήδη, όπως επισημαίνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, προχωρούν στο πλαίσιο της μετάβασης μεταξύ άλλων:
1. Τα σχέδια της ΔΕΗ για ανάπτυξη μεγάλων φωτοβολταϊκών σταθμών σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη (συνολικής ισχύος 2 GW και 1GW αντίστοιχα) και τη συμφωνία των ΕΛΠΕ με τη Juwi για την ανάπτυξη στην περιοχή της Κοζάνης ενός από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα στην Ευρώπη.
2. Η προκήρυξη προγραμμάτων για έργα πράσινης ανάπτυξης στις λιγνιτικές περιοχές από το Πράσινο Ταμείο, συνολικού ύψους 31,7 εκατ. ευρώ (οι πρώτες δύο προσκλήσεις δημοσιεύτηκαν στις 8 Ιουλίου).
3. Το «ξεκλείδωμα» 136 εκατ. ευρώ από τον λιγνιτικό πόρο της ΔΕΗ για τις λιγνιτικές περιοχές.
4. Η δρομολόγηση βιώσιμων και συμφερουσών λύσεων για τη θέρμανση των περιοχών.
5. Τα ειδικά αναπτυξιακά και φορολογικά κίνητρα που έχει θεσπίσει το ΥΠΕΝ στο νομοσχέδιο της ηλεκτροκίνησης για την εγκατάσταση στις λιγνιτικές περιοχές εταιρειών που κατασκευάζουν φορτιστές και μπαταρίες . Πρόκειται για το πρώτο παράδειγμα της «ρήτρας δίκαιης μετάβασης» που το Υπουργείο έχει υιοθετήσει στο εν γένει σχεδιασμό και νομοθετικό του έργο. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται και τα υπόλοιπα συναρμόδια Υπουργεία.
