Επιστολή προς τον Ύπατο Εκπρόσωπο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζοζέπ Μπορέλ και τους Προέδρους των ευρωπαϊκών θεσμών,Νταβίντ Σασόλι, Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν,με την οποία τους καλεί να κινητοποιήσουν επειγόντως όλα τα πολιτικά μέσα για να αποτραπεί η μετατροπή έστειλε ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης.
Η επιστολή του Έλληνα Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εστάλη προς τον Ύπατο Εκπρόσωπο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζοζέπ Μπορέλ, την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, έπειτα από την «απαράδεκτη απόφαση που ελήφθη χθες 10 Ιουλίου από τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να μετατρέψει την Αγία Σοφία, ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, σε τζαμί».
Σημειώνεται πως στην κατεπείγουσα ερώτησή του, ενόψει της εξέτασης στις 2 Ιουλίου από το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας του αιτήματος ακύρωσης του προεδρικού διατάγματος του Μουσταφά Κεμάλ που μετέτρεψε το 1934 την Αγία Σοφία σε μουσείο και με δεδομένο ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρωτοστατούσε σε αυτή την προσπάθεια, ο επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία καλούσε την Κομισιόν να πάρει θέση, ρωτώντας την ποιες «πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει ούτως ώστε να προστατευθεί ο ιστορικό-θρησκευτικός χαρακτήρας της Αγίας Σοφίας, παραμένοντας μουσείο, και να μην υλοποιηθεί αυτή η πρόθεση εκ μέρους της Τουρκίας».
Υπογραμμίζοντας το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το οποίο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αντιταχθεί σε οποιεσδήποτε προσπάθειες μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, καθώς και την Συνθήκη της UNESCO για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, σύμφωνα με την οποία οποιεσδήποτε μετατροπές σε μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO δεν επιτρέπονται χωρίς την δική της συγκατάθεση, ο Δημ. Παπαδημούλης έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας πως η απόφαση Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί «θα πυροδοτήσει νέο γύρο εντάσεων και αντιπαραθέσεων και θα αποτελέσει έναν επιπρόσθετο λόγο αστάθειας στην περιοχή».
Ακολουθεί πλήρης η επιστολή προς την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν (μεταφρασμένη στα ελληνικά):
Αξιότιμοι:
Πρόεδρε της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν
Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ
Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι
Ύπατε Εκπρόσωπε Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζοζέπ Μπορέλ
Σας στέλνω την παρούσα επιστολή για να σας ενημερώσω σχετικά με την απαράδεκτη απόφαση που ελήφθη χθες 10 Ιουλίου από τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να μετατρέψει την Αγία Σοφία, ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, σε τζαμί.
Από το 1934, η Αγία Σοφία είναι μουσείο σύμφωνα με προεδρικό διάταγμα που υπέγραψε τότε ο Τούρκος Πρόεδρος Μουσταφά Κεμάλ και για δεκαετίας αποτελεί ένα εμβληματικό μνημείο ξεχωριστής αξίας, συμβολισμού και ομορφιάς για όλη την ανθρωπότητα. Η UNESCO έχει συμπεριλάβει από το 1985 την Αγία Σοφία στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σύμφωνα με όσα ορίζει η Συνθήκη της UNESCO για την προστασία της παγκόσμιας και πολιτιστικής κληρονομιάς και την οποία έχει υπογράψει η Τουρκία, μετατροπές ή αλλαγές στη χρήση μνημείων δεν επιτρέπονται χωρίς την δική της συγκατάθεση και την σχετική αδειοδότηση από το Συμβούλιο Διατήρησης της UNESCO, μετά από σχετική γνωμοδότηση από την διακυβερνητική Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς, αφού έχει προηγηθεί επίσημο σχετικό αίτημα από την ενδιαφερόμενη χώρα. Η Τουρκία δεν υπέβαλε ποτέ τέτοιο αίτημα και δεν ακολούθησε την κατάλληλη διαδικασία.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ψήφισμά του στις 13 Μαρτίου 2019 έχει αντιταχθεί σε οποιεσδήποτε προσπάθειες μετατροπής του μνημείου της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Επιπλέον, η Αγία Σοφία έχει μια ιδιαίτερη ιστορική και θρησκευτική αξία και βαρύτητα για όλους τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο. Μια τέτοια απόφαση θα αποτελέσει άμεση πρόκληση, ακατάλληλη για κάθε χώρα που σέβεται τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Επίσης θα υπονομεύσει τον δια-θρησκευτικό διάλογο, την ειρηνική συνύπαρξη και τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ διαφορετικών θρησκευτικών ομάδας, αξίες που είναι σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο ανεκτίμητες και απαραίτητες, λαμβάνοντας υπόψη το εύθραυστο πολιτικό περιβάλλον και την ασφάλεια στην περιοχή της Μεσογείου.
Σε συνέχεια της κατεπείγουσας ερώτησής μου προς την Επιτροπή στις 22 Ιουνίου σχετικά με το ίδιο θέμα, όταν οι προθέσεις των τουρκικών αρχών ήταν ήδη σαφείς, σας ζητώ να κινητοποιήσετε επειγόντως όλα τα πολιτικά μέσα για να αποτρέψετε αυτή την άνευ προηγούμενου και απαράδεκτη απόφαση του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία βλάπτει την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Με εκτίμηση,
Δημήτρης Παπαδημούλης
Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
