Μυστικό δίαυλο διαλόγου για το Αιγαίο – ανεξάρτητο από τις διερευνητικές επαφές – για τα αεροναυτικά θέµατα επιχείρησε να ανοίξει η Τουρκία τον περασµένο Ιούνιο, όπως προκύπτει από απόρρητο τηλεγράφηµα που παρουσιάζουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ».
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η Άγκυρα πρότεινε µυστική διαπραγµάτευση για τη µείωση της έντασης στον αέρα και υπέβαλε προτάσεις που επιχειρούν να µετατρέψουν το Αιγαίο σε ουδέτερη ζώνη, όπου τα τουρκικά µαχητικά θα µπορούν να πετούν ανενόχλητα, την ώρα που έβγαζε τα πλοία «Τσεσµέ» και «Πίρι Ρέις» για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Μπορεί ο τούρκος Πρωθυπουργός να δήλωσε πριν από λίγες µέρες (µιλώντας στον Σκάι) ότι δεν επιθυµεί να γίνονται υπερπτήσεις στο Αιγαίο και να άφησε να εννοηθεί ότι η κυβέρνησή του έχει προβεί σε συστάσεις για το ζήτηµα στις ένοπλες δυνάµεις, οι προτάσεις όµως που έχει υποβάλει η Αγκυρα στην Αθήνα για τα αεροναυτιλιακά θέµατα στο Αιγαίο δεν διαφέρουν από θέσεις που έχουν διατυπωθεί το 2006 και το 2009 και επιχειρούν να διαµορφώσουν καθεστώς συνδιαχείρισης στο Αιγαίο.
Τα τρία βασικά σηµεία της τουρκικής πρότασης είναι τα εξής:
α) να υπάρξει µυστική «συµφωνία κυρίων» για να εφαρµοστεί «κώδικας συµπεριφοράς» πέραν των 10 ναυτικών µιλίων,
β) να αποφευχθούν οι τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, εφόσον οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται µε λιγότερο επιθετικό τρόπο (!) και
γ) να µειωθούν οι τουρκικές παραβιάσεις εντός των 6-10 ναυτικών µιλίων, εφόσον µειωθούν και οι ελληνικές αναχαιτίσεις στον διεθνή εναέριο χώρο µακριά από τις ελληνικές ακτές.
Το χρονοδιάγραµµα
Με το πρόσχηµα ότι τα εν λόγω ζητήµατα πρέπει να αντιµετωπισθούν άµεσα, ο τούρκος ΥΦΥΠΕΞ πρότεινε να προχωρήσουν οι συνοµιλίες ανεξάρτητα από την πορεία των διερευνητικών επαφών και µάλιστα έθεσε ως πρόταση να ολοκληρωθούν στα τέλη του Σεπτεµβρίου (που πέρασε)…
Η ατζέντα τους για «ουδέτερη ζώνη» στο Αιγαίο
Την ώρα που οι Τούρκοι εξέφραζαν την ειλικρινή βούλησή τους για την αποφυγή της έντασης, έβγαζαν τον περασµένο Ιούλιο το «Τσεσµέ» και το «Πίρι Ρέις» για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, ενισχύοντας την εντύπωση, λένε διπλωµατικές πηγές, ότι ουδόλως ενδιαφέρονται για τη µείωση της έντασης και πως οι όποιες προτάσεις δεν είναι παρά το µέσο για να µπορούν τα µαχητικά της να πετούν ανενόχλητα ενώ η ίδια θα ενισχύει τις θέσεις και τις διεκδικήσεις της.
Η υιοθέτηση κώδικα συµπεριφοράς που προτείνει η Αγκυρα για τις πτήσεις πέρα από τα 10 ναυτικά µίλια στις εν λόγω συνοµιλίες πρότεινε «εικονικές» αεροµαχίες ύστερα από αλληλοπροειδοποίηση ή προσυνεννόηση ώστε να µπορεί η κάθε πλευρά να συντηρεί τις πάγιες θέσεις της δεν είναι, σηµειώνουν διπλωµατικές πηγές, παρά το πρόσχηµα για να καταργηθούν οι αναχαιτίσεις και αναγνωρίσεις των τουρκικών µαχητικών, θέτοντας θέµα αµφισβήτησης των ελληνικών αρµοδιοτήτων επί του ελληνικού εναέριου χώρου.
Παγίδα, πάντως, θεωρείται από αρµόδιες πηγές και η πρόταση που παρουσίασε δηµοσίως στην Αθήνα ο Ταγίπ Ερντογάν περί αφοπλισµένων αεροσκαφών στις πτήσεις πάνω από το Αιγαίο, η οποία αποτελεί και πάγια αµερικανική άποψη. Η ελληνική θέση είναι ότι τα ελληνικά µαχητικά πετούν οπλισµένα λόγω της υποχρέωσής τους που απορρέει από την αποστολή ελέγχου του FΙR Αθηνών ενώ τα τουρκικά πετούν οπλισµένα από επιλογή.
Η πρόταση αυτή, εκτιµούν διπλωµατικές πηγές, επιχειρεί να µετατρέψει το Αιγαίο σε «ουδέτερη ζώνη» προκειµένου να πετύχει η Αγκυρα µια µορφή συνδιαχείρισης στο Αιγαίο, διατηρώντας παράλληλα όλο το πακέτο των διεκδικήσεών της εναντίον της Ελλάδας, χωρίς όµως να υπάρχει ο «κίνδυνος» απρόβλεπτου στρατιωτικού επεισοδίου.
