Μετά τον Μάιο του 1978 και την είσοδο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην τότε κυβέρνηση Καραμανλή, στο παρασκήνιο βρίσκονταν σε εξέλιξη συζητήσεις για τη μεταπήδηση του ιδρυτή της Νέας Δημοκρατίας στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Ωστόσο στην πρώτη σχετική ψηφοφορία που διενεργήθηκε στη Βουλή δεν πήρε τις απαιτούμενες ψήφους, με αποτέλεσμα να συγκαλέσει εκτάκτως Υπουργικό Συμβούλιο στο οποίο συζητήθηκε το ενδεχόμενο άμεσης προσφυγής στις κάλπες.
Του Γεώργιου Σαρρή
Τα όσα έγινα σε εκείνη τη συνεδρίαση αποκαλύπτει στον δημοσιογράφο Αλέξη Παπαχελά ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης στο νέο βιβλίο «Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τα δικά του λόγια» (τόμος Β’) που κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Ο πρώην πρωθυπουργός, στο απόσπασμα που δημοσιεύει σήμερα το newsbeast.gr, θυμάται τα όσα έγιναν εκείνη την εποχή και λέει χαρακτηριστικά:
«Το θέμα δεν συζητείτο ανοικτά γιατί ήταν ταμπού. Στο παρασκήνιο και σε κλειστό κύκλο γίνονταν κουβέντες. Και εγώ έδινα μάχες. Και με τον ίδιο τον Καραμανλή και με ορισμένους από τη στενή του φρουρά, που υποστήριζαν επιχειρήματα τα οποία ξεκινούσαν από την άποψη Μολυβιάτη ο οποίος έλεγε: “Το φαντάζεσαι να χάσει ο Καραμανλής τις επόμενες εκλογές;” (σ.σ. εννοεί του 1981 όπου πράγματι τις κέρδισε το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου). Το θεωρούσαν εντελώς αδιανόητο. Κατά την άποψή τους δεν έπρεπε να πάει στις εκλογές, με όποιες συνέπειες και αν είχε αυτό για την τύχη της Ελλάδος. Ο Ράλλης συμφωνούσε μαζί μου ότι αυτό δεν έπρεπε να γίνει, αλλά νομίζω κανείς άλλος δεν τόλμησε να του το πει καθαρά. Εγώ έδινα καθημερινή μάχη». Όμως ο Καραμανλής ήταν αποφασισμένος. Δεν ταλαντεύθηκε ποτέ.
Κάποτε μου είπε: “Φαντάζεσαι να χάσουμε και τα αυγά και τα πασχάλια; Ας εξασφαλίσουμε τουλάχιστον την προεδρία της Δημοκρατίας”. Και του απάντησα: “Τι να την κάνεις την προεδρία αν δεν έχεις δικαιώματα και εξουσίες; Αν έρθει ο Ανδρέας θα τα ισοπεδώσει όλα και εσύ δεν θα μπορέσεις να κάνεις απολύτως τίποτα”. Τώρα, αν δικαιώθηκε ή όχι, αυτό κρίθηκε στη συνέχεια. Πιστεύω ότι εγώ δικαιώθηκα. Γιατί ο Καραμανλής δεν μπόρεσε να κάνει πολλά πράγματα ως πρόεδρος της Δημοκρατίας έναντι του Παπανδρέου που ήρθε ασυγκράτητος. Πάντως, αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι μέσα του ο Καραμανλής, που ήταν σοβαρός και υπεύθυνος άνθρωπος, ανησυχούσε και έλεγε πού θα αφήσει το κόμμα…».
Άκαρπη η πρώτη ψηφοφορία
Η πρώτη ψηφοφορία για ανάδειξη προέδρου της Δημοκρατίας στις 23 Απριλίου 1980 απέβη άκαρπη καθώς ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έλαβε 179 ψήφους, ενώ χρειαζόταν 200. «Όταν έγινε η πρώτη εκλογή και δεν πήρε την πλειοψηφία δημιουργήθηκε φοβερό σοκ. Διότι ήταν ταυτόχρονα και προσβλητικό. Κατεβαίνει ο Καραμανλής και δεν μπορεί να εκλεγεί; Δεν παίρνει την πλειοψηφία; Τότε διογκώθηκε η κίνηση εναντίον της απόφασης να πάει στην προεδρία και κάποιοι υποστήριξαν την άμεση προσφυγή σε εκλογές. Άλλωστε, αν δεν εκλέγονταν κανείς πρόεδρος θα είχαμε εκλογές. Είχαμε ήδη τη δυνατότητα [σ.σ. αλλά και την υποχρέωση σε περίπτωση μη εκλογής προέδρου από τη Βουλή] να κάνουμε εκλογές. Πιέσαμε τότε απεγνωσμένα και ο Καραμανλής ταλαντευόμενος κάλεσε το μικρό Υπουργικό Συμβούλιο για να θέσει το θέμα. Ήταν μία πολύ χαρακτηριστική συνεδρίαση στο γραφείο του.
Ο Μητσοτάκης μίλησε τελευταίος
Στο μικρό Υπουργικό Συμβούλιο καθόμαστε κατά την ιεραρχική τάξη. Εγώ ήμουν ο πρώτος μεταξύ των υπουργών, αλλά προηγούνταν ο αντιπρόεδρος. Κατά συνέπεια, ο αντιπρόεδρος καθόταν δεξιά, εγώ αριστερά και όλοι οι άλλοι γύρω στο τραπέζι κατά σειράν. Ο Καραμανλής μάς έθεσε το θέμα ευθέως και μας είπε: “Μήπως πρέπει να πάμε σε εκλογές; Πώς θα βλέπατε τις εκλογές;”. Ήταν μία στιγμή ταλαντεύσεως. Είχε επηρεαστεί κυρίως από τη δική μου πίεση. Πρώτος μίλησε ο [Κωνσταντίνος] Παπακωνσταντίνου, ο οποίος είπε: “Τα πράγματα είναι δύσκολα. Δεν νομίζω ότι είναι η κατάλληλη στιγμή. Δεν βλέπω σωστή τη λύση”. Ήταν αρνητικός. Στο ίδιο μοτίβο συνέχισαν οι πάντες. Εγώ μίλησα κατ’ ανάγκην τελευταίος, διότι ήμουν αριστερά, και πήγε ο κύκλος έτσι. Όταν έφτασε σε μένα, ρώτησε: “Εσύ, Κώστα, τι λες;”. Λέω: “Πρόεδρε, είναι προφανές ποιο είναι το αποτέλεσμα της κουβέντας που κάνουμε διότι είμαι μόνος, αλλά θα ήθελα να ρωτήσω τους κυρίους, να με κοιτάξουν στα μάτια και να μου απαντήσουν: ‘Ωραία, η κατάσταση είναι δύσκολη. Υπάρχει πιθανότητα μία στο εκατομμύριο να γίνει καλύτερη αν ο Καραμανλής φύγει;’” [για να πάει στην προεδρία]. Όλοι κατέβασαν τα μούτρα και δεν μίλησαν και τελείωσε η συνεδρίαση άκαρπη, με αρνητικό αποτέλεσμα.
Το απόγευμα με πήρε ο Καραμανλής στο τηλέφωνο και μου είπε: “Είδες, αγαπητέ Κώστα; Με αυτό το στράτευμα μπορώ να δώσω μάχη;”. Δεν του είπα τίποτε, αλλά μέσα μου σκεφτόμουν ότι αν αποφάσιζε ο Καραμανλής να δώσει τη μάχη των εκλογών, όλοι θα ακολουθούσαν».
