Το θέμα της εκχώρησης ή μη δημόσιας περιουσίας και παραχώρησης ή μη εθνικής κυριαρχίας σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν ανταποκριθεί στις δανειακές της υποχρεώσεις βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης του κυρωτικού νόμου του υπουργείου Οικονομικών για τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου που ψηφίστηκε χθες στην Ολομέλεια της Βουλής.

Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατική Αριστερά τόνισαν σε όλους του τόνους πως σε περίπτωση μη ανταπόκρισης της Ελλάδας προς τις δανειακές της υποχρεώσεις, όπως αυτές περιγράφονται στην νέα δανειακή σύμβαση Ελλάδας-ευρωζώνης, δεν τίθεται ζήτημα παραχώρησης εθνικής κυριαρχίας, καθώς ακόμα και με το αγγλικό δίκαιο, τα δικαστήρια του Λουξεμβούργου μπορούν μόνον να καθορίσουν το ποσό της αποζημίωσης που θα πρέπει να πληρώσει η χώρα, ενώ το τι θα εκποιηθεί για την αποπληρωμή, το καθορίζουν τα ελληνικά δικαστήρια.

Όπως ξεκαθαρίσθηκε η αναγκαστική εκτέλεση δεν θα γίνει επί παντός στοιχείου, καθώς τα ελληνικά Δικαστήρια θα κρίνουν το τι θα κατασχεθεί από την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και όχι τον εθνικό πλούτο.

Όπως χαρακτηριστικά τονίσθηκε στη Βουλή οι δανειστές δεν μπορούν να έρθουν και να κατασχέσουν την Ακρόπολη, αλλά θα μπορούσαν να αναλάβουν την εκμετάλλευση της Ακρόπολης, αν αυτή έχει περιέλθει σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου ελεγχόμενο από το Δημόσιο, το οποίο θα μεταβιβασθεί σε αυτούς μετά από απόφαση Ελληνικού Δικαστηρίου. Πράγμα βέβαια αρκετά απίθανο…

Υπενθυμίζεται πως στο κεφάλαιο 4 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου 240.2012 το οποίο αναφέρεται στο εφαρμοστέο δίκαιο και δικαιοδοσία της τροποποιημένης δανειακής σύμβασης με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) σημειώνονται χαρακτηριστικά τα εξής:

«Το Δικαιούχο Κράτος Μέλος (Ελλάδα), η Τράπεζα της Ελλάδος και το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας παραιτούνται με την παρούσα αμετάκλητα και ανεπιφύλακτα από κάθε δικαίωμα ασυλίας που ήδη έχουν ή μπορεί να δικαιούνται σε σχέση με τους ίδιους και τα περιουσιακά τους στοιχεία έναντι δικαστικών ενεργειών σχετικά με την παρούσα Σύμβαση Τροποποίησης, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά, από κάθε δικαίωμα ασυλίας έναντι άσκησης αγωγής, έκδοσης δικαστικής απόφαση ή άλλης διάταξης, κατάσχεσης, εκτέλεσης ή ασφαλιστικού μέτρου και έναντι κάθε εκτέλεσης ή αναγκαστικού μέτρου σε βάρος των περιουσιακών τους στοιχείων στο μέτρο που τα ανωτέρω δεν απαγορεύονται από αναγκαστικό νόμο».

Καθώς η διάταξη αυτή, που ψηφίσθηκε χθες από την Βουλή, προκάλεσε ερωτήματα για το εάν αφορά στο σύνολο της δημόσιας περιουσίας και ουσιαστικά συνιστά παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας θα πρέπει να διευκρινισθεί πως το ίδιο το διεθνές δίκαιο θέτει ισχυρούς περιορισμούς που ξεπερνούν τη δανεική σύμβαση της Ελλάδας με τον EFSF.

Αυτό προκύπτει άλλωστε και από την διευκρίνιση ότι τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης (κατάσχεση) θα ισχύουν στο μέτρο που δεν απαγορεύονται από αναγκαστικό νόμο. Καθώς μάλιστα το Σύνταγμα (αναγκαστικός νόμος) δεν αφήνει πολλά περιθώρια (άρθρα 17 και 18) για παρανοήσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα, το ζήτημα της κατάσχεσης της εθνικής περιουσίας είναι μάλλον φιλολογικό.

Η δανειακή σύμβαση διέπεται και ερμηνεύεται σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο. Το αγγλικό δίκαιο δεν αναγνωρίζει στο Ελληνικό Δημόσιο το δικαίωμα της ετεροδικίας. Σε περίπτωση μη τήρησης των υπεσχημένων από την Ελλάδα αυτό θα είχε ως συνέπεια την έκδοση δικαστικών αποφάσεων στο εξωτερικό εις βάρος της χώρας.

Για παράδειγμα θα μπορούσε μέσω της αναγκαστικής εκτέλεσης να κατασχεθούν ακίνητα ανήκοντα στην λεγόμενη ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου καθώς να γίνει κατάσχεση εις χείρας τρίτου χρηματικών απαιτήσεων του Ελληνικού Δημοσίου (φόροι, τέλη, δασμοί, έσοδα από αποκρατικοποιήσεις).

Ωστόσο, για τις δημόσιες εκτάσεις, τον ορυκτό πλούτο, την υφαλοκρηπίδα, την ΑΟΖ, δεν τίθεται ζήτημα κατάσχεσης. Ακόμη, γίνεται δεκτό από τη διεθνή νομολογία ότι στα θέματα αναγκαστικής εκτέλεσης το Δίκαιο που ισχύει, είναι το Δίκαιο της χώρας στην οποία κινείται η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης, άρα το Ελληνικό Δίκαιο.

Η δικαιοδοσία λοιπόν ανήκει στα ελληνικά Δικαστήρια και οι κανόνες εκτέλεσης σε βάρος του ελληνικού Δημοσίου είναι παρόμοιοι με αυτούς που το Σύνταγμά προβλέπει για κάθε Έλληνα ή ξένο ιδιώτη, που εγείρει αξιώσεις κατά του ελληνικού Δημοσίου και μπορεί να εκτελέσει μια απόφαση που εκδίδεται σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην ουσία κανένα ελληνικό Δικαστήριο δεν θα λάμβανε απόφαση αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του ελληνικού Περιουσίου, όπως δεν έχει συμβεί κάτι αντίστοιχο σε περιπτώσεις πτωχευμένων χωρών (όπως η Αργεντινή).