Σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες της Συνόδου των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου, την οποία συγκροτούν η Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία, Μάλτα. Με ανάρτηση του στο Twitter, μετά την οικογενειακή φωτογραφία, ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε για τη Σύνοδο των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου ότι πρόκειται για «μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε στην Αθήνα, διεκδικώντας πρωταγωνιστικό ρόλο στον διάλογο για το μέλλον της Ευρώπης». Γενική θέση της Αθήνας είναι ότι αυτό το φόρουμ διαλόγου που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού, πλέον καθιερώνεται και αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά, καθώς η σημερινή είναι η τρίτη κατά σειρά Σύνοδος και η τέταρτη ήδη έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στη Λευκωσία.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο Αλέξης Τσίπρας κατά την παρέμβαση του θα αναλάβει πρωτοβουλία ώστε οι ευρωπαϊκές χώρες του Νότου να προτείνουν στην ΕΕ να αναλάβει έναν πιο ενεργό ρόλο ως προς το Συριακό. Η ελληνική πλευρά θεωρεί επιπλέον ότι η ύπαρξη ενός πλαισίου ειρήνης και σταθερότητας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και σταθερότητας.

Όπως είχε γίνει και στις προηγούμενες Συνόδους των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου και στις Διακηρύξεις που υιοθετήθηκαν, κατά τις ίδιες πληροφορίες, αυτό που θα επισημάνει ο Έλληνας πρωθυπουργός είναι το ζήτημα που αφορά στην κοινωνική Ευρώπη. Και ιδιαίτερα το ζήτημα του ευρωπαϊκού κοινωνικού κεκτημένου και της διατήρησης του, σε μια περίοδο μάλιστα που επανέρχεται το εν λόγω ζήτημα με δυναμικό τρόπο στην ατζέντα των συζητήσεων για το μέλλον της Ευρώπης, και το οποίο είχε τεθεί εμφατικά και στην Σύνοδο της Ρώμης για τα 60 χρόνια της Ευρώπης, μετά και τις σχετικές κινήσεις του κ. Τσίπρα. Η Διακήρυξη που θα υιοθετηθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, θα κινείται στους θεματικούς άξονες: μεταναστευτικό/προσφυγικό (μεταξύ άλλων ενίσχυση των διαδικασιών ασύλου), ασφάλεια, ανάπτυξη και Κοινωνική Ευρώπη με ειδική αναφορά στο ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο, επενδύσεις και Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, ασφάλεια («η ασφάλεια των πολιτών είναι κύρια προτεραιότητα και εξαρτάται από την ειρήνη και τη σταθερότητα πέρα από τα σύνορα μας»), Κυπριακό (λύση χωρίς εγγυήσεις στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και του κεκτημένου της ΕΕ και της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτος-μέλος της ΕΕ), Brexit.